Τροποποιήσεις θα γίνουν στις παλιές ρυθμίσεις οφειλών των 36, 72 και 120 δόσεων που αναβιώνουν για χρέη σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Το οικονομικό επιτελείο μελετά πριν λήξει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων, που είναι η 31η Ιουλίου 2023, να «ανοίξουν» τη ρύθμιση, δηλαδή να καταργήσουν ή να τροποποιήσουν τον συγκεκριμένο περιορισμό, προκειμένου να ενταχθούν περισσότεροι οφειλέτες στις ρυθμίσεις, την ώρα που τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο ξεπερνούν τα 107,7 δις ευρώ.

Να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί μόνο 22.000 οφειλέτες.

Ο νέος υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρης Θεοχάρης σημείωσε ότι «θα κάνουμε αξιολόγηση τω ρυθμίσεων που έχουμε ως τώρα, για να δούμε που υπάρχει αποτυχία» ενώ ο υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης κατά την διάρκεια των εθιμοτυπικών συναντήσεων που έχει με τους κοινωνικούς φορείς και τους εκπροσώπους φορέων και επιμελητηρίων, φαίνεται να δέχεται πιέσεις για μια νέα, ευνοϊκότερη ρύθμιση.

Κύκλοι του Υπουργείου εξετάζουν και το ενδεχόμενο θεσμοθέτησης μια νέας πιο στοχευμένης ρύθμισης οφειλών, κοινή για εφορία και ασφαλιστικά ταμεία, όμως κάτι τέτοιο απαιτεί την συναίνεση των ευρωπαίων εταίρων.

Με δεδομένο ότι στη δεύτερη έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας η Κομισιόν επέκρινε με αυστηρότητα τις νέες ρυθμίσεις χρεών στην εφορία, επισημαίνοντας ότι υπονομεύουν την κουλτούρα πληρωμών, φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση να προχωρήσει ένας νέος ευνοϊκός διακανονισμός χρεών στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες αφορά τον όρο να μην υπάρχουν αρρύθμιστες οφειλές πριν από την 1η Νοεμβρίου του 2021.

 Στο μεταξύ τελευταία ευκαιρία στους μεγαλοφειλέτες του Δημοσίου και των ασφαλιστικών ταμείων, με χρέη άνω των 150.000 ευρώ να σπεύσουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους έως την 1η Αυγούστου, πριν δημοσιοποιηθούν οι λίστες με τα ονόματά τους δίνει η ΑΑΔΕ.

Η φορολογική διοίκηση πριν την οριστική δημοσιοποίηση των οφειλών, θα αποστείλει τελεσίγραφο στις 18 Ιουλίου στους οφειλέτες που βρίσκονται στην «κόκκινη ζώνη», προειδοποιώντας τους ότι έχουν προθεσμία 15 ημερών να τακτοποιήσουν τις οφειλές τους δηλαδή το αργότερο μέχρι την 1η Αυγούστου 2023.

Σημειώνεται ότι με Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης οι καταστάσεις των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο και τον ΕΦΚΑ για τα έτη 2020,2021, 2022 και 2023 θα επικαιροποιηθούν μέχρι την 4η Αυγούστου.

Στις λίστες περιλαμβάνονται οι ληξιπρόθεσμες ασφαλιστικές οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, και την εφορία οι οποίες υπερβαίνουν τις 150.000 ευρώ και η καταβολή τους βρίσκεται σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους, δηλαδή περιλαμβάνονται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες ανάγονται σε χρονική περίοδο ασφάλισης προγενέστερη του ημερολογιακού έτους που προηγείται της ημερομηνίας δημοσιοποίησης.

Από τη δημοσιοποίηση εξαιρούνται οι κάτωθι οφειλές ακόμα και αν πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια ύψους και παλαιότητας οφειλής.

Ειδικότερα:

    οι οφειλές οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης και τηρούνται οι όροι αυτής,
    οι οφειλές οι οποίες τελούν υπό αναστολή καταβολής με προσωρινή διαταγή, δικαστική απόφαση, πράξη διοικητικού οργάνου ή εκ του νόμου,
    οι οφειλές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτες είσπραξης,
    οι οφειλές των αποβιωσάντων ή ανηλίκων και
    οι οφειλές των νομικών προσώπων εντός του στενού ή ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Στη σχετική απόφαση υπογραμμίζεται η σπουδαιότητα της καταβολής από τους οφειλέτες των απαιτητών δόσεων ρύθμισης ή τυχόν έναντι ποσών για την εξόφληση της οφειλής, ιδίως κατά το χρονικό διάστημα από 27 Ιουλίου έως 1η Αυγούστου 2023, όχι με χρήση της Ταυτότητας Οφειλέτη, αλλά με χρήση ειδικού κωδικού RF (τραπεζικό προϊόν ΔΙΑΣ «ΕΦΚΑ-ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ»), ο οποίος εκδίδεται κατόπιν υποβολής αίτησης προς την αρμόδια υπηρεσία ΚΕΑΟ η Εφορίας ούτως ώστε να ενημερωθεί το σύστημα άμεσα με την εν λόγω καταβολή.

Ωστόσο, ακόμα και μετά την δημοσιοποίηση των οφειλών, προβλέπεται η δυνατότητα διόρθωσης, άρσης ή διαγραφής των δημοσιοποιούμενων στοιχείων, είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν αιτήσεως του φυσικού ή νομικού προσώπου.

Αιτήματα οφειλετών για τη διόρθωση, άρση ή διαγραφή των δημοσιοποιούμενων στοιχείων θα διαβιβάζονται στα αρμόδια τμήματα με σχετική εισήγηση των αρμοδίων οργάνων, μόνο εφόσον από τον διενεργηθέντα έλεγχο προκύπτει η συνδρομή των απαιτούμενων προϋποθέσεων για την ικανοποίηση του αιτήματος, ενώ σε αντίθετη περίπτωση το αίτημα θα απορρίπτεται από τις υπηρεσίες σας χωρίς τη προαναφερόμενη διαβίβαση.

Την αλλαγή των όρων για την επανένταξη στις ρυθμίσεις δρομολογεί η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών .

Στην αλλαγή των όρων για την επανένταξη στις ρυθμίσεις των 36 ή 72 δόσεων και 120 δόσεων, θα προβεί η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, καθώς διαπιστώνεται ότι δεν «τραβάνε».

Οι ασφυκτικοί περιορισμοί και οι όροι που περιέχει η σχετική νομοθετική διάταξη έχει αφήσει έξω από τις ρυθμίσεις εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες που θα ήθελαν να ρυθμίσουν, αλλά δεν μπορούν.

Αντίθετα, στις ρυθμίσεις επανεντάχθηκαν ελάχιστος αριθμός οφειλετών, περίπου 10.000, ενώ έμειναν έξω περίπου 180.000 ΑΦΜ.

Στο πλαίσιο αυτό και καθώς τα χρέη προς την Εφορία διογκώνονται κάθε μήνα ξεπερνώντας τα 115 δισ. ευρώ, το ΥΠΟΙΚ σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, θα ελαστικοποιήσουν τους όρους για την επανένταξη στις ρυθμίσεις.

Η προθεσμία για την επανένταξη στις ρυθμίσεις των 36-72 και 120 δόσεων λήγει στις 31 Ιουλίου, αλλά επειδή δεν νόημα να παραμένει ανοιχτή αυτή η διαδικασία, υπηρεσιακά στελέχη της ΑΑΔΕ και του υπουργείου Οικονομικών θα εισηγηθούν στη νέα πολιτική ηγεσία οι αλλαγές στους όρους να γίνουν νωρίτερα, πριν τη λήξη της προθεσμίας.

Που κολλάνε οι 120 δόσεις.

Ειδικότερα σε ότι αφορά στη ρύθμιση για την επανένταξη στις 120 δόσεις, το βασικό πρόβλημα είναι η πρόβλεψη του νόμου ότι για τη επανένταξη θα πρέπει να καταβάλουν εφάπαξ συσσωρευμένες προσαυξήσεις.

Συγκεκριμένα, τα συνολικά ποσά οφειλών που καλούνται να εξοφλήσουν για να επανενταχθούν στις απωλεσθείσες ρυθμίσεις είναι αισθητά αυξημένα σε σχέση με τα αρχικά χρέη τους, λόγω επιβάρυνσης και με τις προσαυξήσεις που αναλογούν και συσσωρεύτηκαν κατά το διάστημα απώλειας των ρυθμίσεων.

Η αποτυχία των 36-72 δόσεων.

Τον ίδιο βαθμό αποτυχίας έχει και η επανένταξη στις ρυθμίσεις των χρεών προς την Εφορία σε έως και 36 ή 72 μηνιαίες δόσεις.

Ο αριθμός των φορολογουμένων που κατάφεραν να υπαχθούν δεν υπερβαίνει τους 5.500 και το συνολικό ποσό οφειλών που έχει ρυθμιστεί είναι περίπου 135 εκατ. ευρώ.

Ο λόγος είναι, ότι η ρύθμιση αφορά μόνο φορολογούμενους που δεν είχαν εκκρεμότητες με αρρύθμιστα ληξιπρόθεσμα χρέη την 1η-11-2021, αλλά μετά την ημερομηνία αυτή άρχισαν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και να μην μπορούν να αντεπεξέλθουν στις τρέχουσες φορολογικές τους υποχρεώσεις.

Το ΥΠΟΙΚ, έθεσε ως βασική προϋπόθεση για την υπαγωγή στη συγκεκριμένη ρύθμιση, η μη ύπαρξη την 1η-11-2021 οποιουδήποτε ύψους αρρύθμιστης ληξιπρόθεσμης οφειλής στην Εφορία.

Δηλαδή για να υπαχθεί ένας φορολογούμενος στη ρύθμιση αυτή δεν πρέπει να χρωστούσε ούτε ένα σεντς του ευρώ ληξιπρόθεσμου χρέους στην Εφορία την 1η-11-2021 ή, αν χρωστούσε οποιουδήποτε ύψους τέτοια οφειλή, να την είχε ήδη ενταγμένη, την συγκεκριμένη ημερομηνία, σε κάποια ρύθμιση.

Επιπλέον, τα χρέη που μπορούν να ρυθμιστούν σε έως και 36 ή 72 μηνιαίες δόσεις είναι μόνο αυτά που κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μετά την 1η-11-2021 και μέχρι την 1η-2-2023.

Στο πλαίσιο αυτό, η αναβίωση των δύο ρυθμίσεων στέφθηκε με απόλυτη αποτυχία και τώρα, η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, σχεδιάζει να διευρύνει τη ρύθμιση, ώστε να ενταχθούν περισσότεροι οφειλέτες.

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την δημοσιοποίηση της λίστας με τους μεγαλο-οφειλέτες του Δημοσίου: Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων μετά από σχεδόν 4 χρόνια φέρεται να έχει αποφασίσει να «κρεμάσει» και πάλι στα «μανταλάκια» του … διαδικτύου την λίστα με εκείνους που έχουν «φορέσει» μεγάλα «φέσια» σε Εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία. Πάντως την τελευταία φορά που δημοσιοποιήθηκε λίστα μεγαλο-οφειλετών στην κορυφή της είχε πτωχευμένες εταιρείες του ίδιου του Κράτους!

Ο λόγος που μεθοδεύεται εκ νέου η δημοσιοποίηση των ονομάτων όσων χρωστούν στο Δημόσιο ποσά άνω των 150.000 ευρώ στο Δημόσιο δεν είναι άλλος από το να τους ασκηθεί περαιτέρω «πίεση» προκειμένου με κάποιον τρόπο να διευθετήσουν τα χρέη τους.

Βέβαια εκείνο που προκάλεσε αίσθηση την τελευταία φορά που αναρτήθηκε η συγκεκριμένη λίστα ήταν το ότι κυριαρχούσαν σε αυτή εταιρείες του ίδιου του Κράτους, όπως για παράδειγμα η Ολυμπιακή Αεροπορία, οι οποίες όχι μόνον χρωστούσαν υπέρογκα ποσά αλλά επιπλέον είχαν… κλείσει, όπως και ιδιωτικές εταιρείες που είχαν κατεβάσει ρολά προ πολλού.

Πότε θα αναρτηθούν οι λίστες με τους μεγαλοοφειλέτες

Όπως και να έχει μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια, στις 30 Ιουνίου αναμένεται να δημοσιοποιηθούν νέες «λίστες» με τους μεγαλοοφειλέτες και ως τέτοιοι θεωρούνται όσοι έχουν χρέη προς εφορίες και ΕΦΚΑ άνω των 150.000 ευρώ.

Η τελευταία δημοσιοποίηση λίστας με φυσικά πρόσωπα που είχαν τεράστια χρέη έναντι του Δημοσίου έγινε στις 10 Ιουλίου 2019 και με νομικά πρόσωπα στις αρχές Δεκεμβρίου του 2019. Στη συνέχεια το μέτρο «πάγωσε» λόγω της πανδημίας.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έγιναν γνωστά το 2019 μέσα από την λίστα, συνολικά 24.677 μεγαλοοφειλέτες χρωστούν 105 δισ. ευρώ στο Δημόσιο.

Η δημόσια ανακοίνωση των ονομάτων μεγαλοφειλετών (φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων) γίνεται βάσει νόμου 3943 του 2011 με στόχο τη «διαπόμπευσή» τους, ως ένας ακόμη «μοχλός» πίεσης, προκειμένου να προχωρήσουν σε αποπληρωμή των χρεών τους, ενώ ως μέτρο επαναλαμβανόμενο ενδεχομένως προκαλεί επιφυλάξεις σε επίδοξους … μεγαλομπαταχτσήδες!

Από τη δημοσιοποίηση της λίστας, θα φανεί και εάν οι μεγαλοοφειλέτες που ήδη ήταν σε αυτή αξιοποίησαν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε ρύθμιση των οφειλών τους, με την ένταξή τους στη ρύθμιση των 24 έως 48 δόσεων.

Ποιοι μπαίνουν στην λίστα των μεγαλοοφειλετών

Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, κάθε χρόνο στον διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ πρέπει να δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από κάθε αιτία, εφόσον η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα υπερβαίνει το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από τα πληροφοριακά συστήματα φορολογίας (TAXIS) και τελωνείων (ICISnet).

Ο νόμος προβλέπει ότι από την δημοσιοποίηση εξαιρούνται οι κάτωθι οφειλές ακόμα και αν πληρούν τα προαναφερθέντα κριτήρια ύψους και παλαιότητας χρέους:

• οι οφειλές οι οποίες έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης και τηρούνται οι όροι αυτής,
• οι οφειλές οι οποίες τελούν υπό αναστολή καταβολής με προσωρινή διαταγή, δικαστική απόφαση, πράξη διοικητικού οργάνου ή εκ του νόμου,
• οι οφειλές οι οποίες έχουν χαρακτηριστεί ως ανεπίδεκτες είσπραξης,
• οι οφειλές οι οποίες αποβιωσάντων ή ανηλίκων, και
• οι οφειλές των νομικών προσώπων εντός του στενού ή ευρύτερου δημοσίου τομέα.

Με κοινή ανάρτηση ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών από εισφορές κοινωνικής ασφάλισης προς τον ΕΦΚΑ, εφόσον η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα προς τον ΕΦΚΑ υπερβαίνει επίσης το ποσό των 150.000 ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους κατά την ημερομηνία άντλησης των στοιχείων αυτών από το πληροφοριακό σύστημα ΟΠΣ/ΙΚΑ-ΕΤΑΜ του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών.

Ποιοι ήταν οι μεγαλοοφειλέτες της λίστας του 2019

Στην πρώτη θέση της κατάταξης των οφειλετών στη λίστα του 2019 βρισκόταν για μια ακόμα φορά, η κλειστή εδώ και σχεδόν μια 15ετία χρηματιστηριακή εταιρεία Ακρόπολις, με οφειλές 10,46 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί πάνω – κάτω σε φορολογικά μέτρα ενός ολόκληρου Μνημονίου!

Η επόμενη στην λίστα ήταν η επίσης κλειστή πρώην Ολυμπιακή Αεροπορία με οφειλές 1,84. δισ. ευρώ.

Τις μεγαλύτερες οφειλές στο δημόσιο μεταξύ των φυσικών προσώπων είχε ο Ν. Κασιμάτης με χρέος 238 εκατ. ευρώ.

Από τον επόμενο μήνα οι φορολογούμενοι, με ρυθμισμένα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία, θα έχουν τη δυνατότητα να λαμβάνουν ψηφιακά την φορολογική τους ενημερότητα, με την παρακράτηση του χρέους τους να γίνεται κλιμακωτά, ακόμη και σε περιπτώσεις «κόκκινης» οφειλής.

Σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), στο πλαίσιο των δράσεων που θα αναπτυχθούν την τρέχουσα χρονιά, οι φορολογούμενοι που θέλουν να εισπράξουν χρήματα, να μεταβιβάσουν ακίνητα ή να μεταβάλλουν τα εμπράγματα δικαιώματα θα μπορούν από τον υπολογιστή τους να υποβάλλουν τη σχετική αίτηση στην εφορία και χωρίς ταλαιπωρία, σε χρόνο-εξπρές, να λαμβάνουν τη φορολογική ενημερότητα.

Σε περίπτωση που υπάρχουν οφειλές θα παρακρατούνται κλιμακωτά ποσοστά από τα χρήματα που θα εισπράξει ο φορολογούμενος ή από το τίμημα σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου.

Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό καθεστώς– ανάλογα με την περίπτωση- η κλίμακα παρακράτησης διαμορφώνεται σε σχέση με το ύψος των ρυθμισμένων οφειλών, το ποσό που έχει καταβληθεί και κυρίως το μέγεθος της είσπραξης στην περίπτωση χρημάτων.

Αναλυτικότερα:

*Είσπραξη χρημάτων: Το ποσοστό της παρακράτησης διαμορφώνεται από 10% έως και 70% και ορίζεται από τον προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών υπηρεσίας εντός των ακόλουθων κατά περίπτωση ορίων:

10% επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό μεγαλύτερο του 70% της ρυθμισμένης οφειλής.

30% επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του 50% έως και 70% της ρυθμισμένης οφειλής.

50% επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του 30% έως και 50% της ρυθμισμένης οφειλής.

70% επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό έως και 30% της ρυθμισμένης οφειλής.

*Περιοδική είσπραξη χρημάτων: Το ποσοστό παρακράτησης ορίζεται στο 10% επί του εισπραττόμενου ποσού εφόσον το ποσό της ρυθμισμένης οφειλής που υπολείπεται δεν υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ. Εάν η συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή είναι άνω των 20.000 ευρώ, τότε το ποσοστό που θα παρακρατείται από τα χρήματα θα πρέπει:

να αντιστοιχεί στην κάλυψη 1 δόσης της τηρούμενης ρύθμισης/ ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας και

να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον 10% του εισπραττόμενου ποσού, αλλά να μην υπερβαίνει το 30% αυτού.

*Μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος:

Εφόσον υπάρχουν οφειλές σε ρύθμιση ή οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με ποσό παρακράτησης ποσοστού 70% επί του τιμήματος, εφόσον το τίμημα δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, και έως το ύψος των ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση.

Εάν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή άνω των 50.000 ευρώ, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης 50% επί του τιμήματος, εφόσον αυτό δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, και έως το ύψος των συνολικών οφειλών σε αναστολή.

Εάν το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας και το ποσό της παρακράτησης, υπολογιζόμενο επί του τιμήματος είναι μικρότερο των οφειλών, εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας με υπολογισμό του ποσού της παρακράτησης επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό της παρακράτησης που προκύπτει από τον υπολογισμό αυτό δεν υπερβαίνει το τίμημα.

Η μείωση του χρόνου παραγραφής από τα 20 στα 10 χρόνια δεν έγγιξε το στοκ των χρεών που ξεπερνούν τα 45 δισ. ευρώ

Ζωντανά παραμένουν τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον ΕΦΚΑ καθώς, εκείνα που έχουν περάσει στο ΚΕΑΟ, δεν τα αγγίζει η μείωση του χρόνου παραγραφής από τα 20 στα 10 χρόνια.

Αυτό προκύπτει από την τελευταία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, από την οποία προκύπτει, ότι το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος στο τέλος του Δεκεμβρίου παρέμεινε στο ύψος του και μάλιστα αυξήθηκε σε σχέση με τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Παρότι ο νόμος 4997/2022, που προβλέπει τη μείωση του χρόνου παραγραφής από τα 20 στα 10 χρόνια, ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022, ημερομηνία δημοσίευσής του στο ΦΕΚ, εντούτοις το ΚΕΑΟ δεν προχώρησε σε διαγραφές των παλαιών χρεών.

Έτσι, στην τελευταία έκθεσή του, που εκδόθηκε την περασμένη Παρασκευή και αφορά στην καταγραφή των χρεών έως την 31η Δεκεμβρίου 2022, δεν υπάρχει καμία αναφορά στον νόμο ούτε, φυσικά, έγινε διαγραφή οφειλών.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ), το συνολικό χρέος στο τέλος Δεκεμβρίου ανήλθε σε 45,67 δισ. ευρώ, από 45,47 δισ. ευρώ, ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο και έναντι 40,02 δισ. ευρώ, που ήταν τον Δεκέμβριο του 2021.

Προκύπτει δηλαδή ετήσια αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία κατά περίπου 5,5 δισ. ευρώ, ενώ το τελευταίο τρίμηνο του 2022, αυξήθηκαν κατά 205,1 εκατ. ευρώ.

Όπως εξηγεί το ΚΕΑΟ, η μεταβολή αυτή προήλθε από την αύξηση κατά 811,6 εκατ. ευρώ στις κύριες οφειλές, ενώ τα πρόσθετα τέλη μειώθηκαν κατά 606,53 εκατ. ευρώ, λόγω της ακύρωσης της αύξησης του «πέναλτι», που προκύπτει από την αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ.

Καμία αναφορά δεν γίνεται σε διαγραφές χρεών λόγω της μείωσης του χρόνου παραγραφής στα 10 χρόνια.

Ο λόγος είναι η πρόβλεψη του νόμου, ότι, το χρέος δεν παραγράφεται εφόσον έχει σταλεί ατομική ειδοποίηση στον οφειλέτη.

Η περίοδος παραγραφής διακόπτεται με την έκδοση βεβαίωσης οφειλής, οπότε το χρέος παραμένει ενεργό.

Ωστόσο, όπως τονίζεται στην εγκύκλιο, η προθεσμία παραγραφής διακόπτεται μεν με την κοινή κοινοποίηση των καταλογιστικών πράξεων αλλά μόνο εφόσον η κοινοποίηση έχει πραγματοποιηθεί από τις 12/5/2016 κι εντεύθεν διότι προγενέστερα καμία διάταξη νόμου δεν όριζε την απλή κοινοποίηση των καταλογιστικών πράξεων ως διακοπτικό γεγονός.

Το γεγονός ότι το ΚΕΑΟ ιδρύθηκε το 2013 και οργανώθηκε σταδιακά από το 2014 και τα επόμενα χρόνια, σημαίνει ότι για τη συντριπτική πλειοψηφία των χρεών που έχουν περιέλθει στην δικαιοδοσία του, έχουν εκδοθεί ατομικές ειδοποιήσεις μετά το 2016, οπότε οι οφειλές παραμένουν ζωντανές και διεκδικήσιμες.

«Βουνό» τα παλαιά χρέη

Από την ανάλυση του ΚΕΑΟ προκύπτει ότι από τις οφειλές ύψους 45,67 δισ. ευρώ, το 32,43% ή 14,81 δισ. ευρώ του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 67,57% ή 30,86 δισ. ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.

Το ερώτημα είναι, ποια από τα συγκεκριμένα χρέη, τελούν υπό παραγραφή και αν μπορούν οι οφειλέτες να διεκδικήσουν την παραγραφή τους είτε μέσω του ΚΕΑΟ είτε μέσω της δικαστικής οδού.

Μια πρόσφατη απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών ανοίγει τον δρόμο για τον τερματισμό των καταχρηστικών κατασχέσεων ακινήτων λόγω μικρών χρεών.

Οριστικό τέλος στην καταχρηστική πρακτική των τραπεζών και των εισπρακτικών εταιρειών να προβαίνουν σε κατασχέσεις ακινήτων οφειλετών για χρέη από δάνεια ή πιστωτικές κάρτες που το ύψος τους είναι υποπολλαπλάσιο της αξίας των ακινήτων, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι δανειολήπτες δηλώνουν ότι έχουν τα χρήματα για να εξοφλήσουν ολοσχερώς τις οφειλές τους, θέτει απόφαση-σταθμός που εξέδωσε το Ειρηνοδικείο Αθηνών.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ελευθέρου Τύπου της Κυριακής, η συγκεκριμένη απόφαση αναμένεται να αποτελέσει νομολογία και για το μέλλον, σε ότι αφορά σε διενέξεις τραπεζών-εισπρακτικών και δανειοληπτών.

Στη συγκεκριμένη απόφαση έγινε δεκτή η αίτηση ανακοπής δανειολήπτριας κατά της αναγκαστικής κατάσχεσης του ακινήτου της. Το αιτιολογικό ήταν ότι η επιβολή της κατάσχεσης και του πλειστηριασμού είναι καταχρηστική, «καθώς υφίσταται προφανής δυσαναλογία μεταξύ της αξίας του κατασχεθέντος περιουσιακού στοιχείου και του ύψους του οφειλόμενου ποσού και ότι ως εκ τούτου η άσκηση του δικαιώματος επιβολής της κατάσχεσης έγινε με κακοβουλία κατά τρόπο αντίθετο προς τα χρηστά ήθη ή την καλή πίστη».

Έτσι η κατάσχεση ματαιώθηκε, καθώς διαπιστώθηκε ότι η αξία του ακινήτου ήταν εξαπλάσια της οφειλής, ενώ και η οφειλέτρια είχε προτείνει την πλήρη αποπληρωμή του χρέους της, ενώ η εταιρεία διαχείρισης της οφειλής αρνήθηκε. Συγκεκριμένα η εταιρεία ήθελε να γίνει κατάσχεση για ακίνητο αξίας 90.000 ευρώ, για χρέος που δεν υπερέβαινε τις 16.000 ευρώ.

Όπως ανέφερε η οφειλέτρια στην αίτηση ανακοπής της: «Η συμπεριφορά αυτή υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη, τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός και οικονομικός σκοπός του δικαιώματος», καθώς η διαχειρίστρια της απαίτησης εταιρεία «κωφεύει στα αιτήματά της και αρνούμενη να εξοφληθεί, της προκαλεί ζημία που πλήττει την περιουσία και έχει σκοπό την οικονομική της εξαθλίωση».

Νέο κύμα κατασχέσεων τραπεζικών λογαριασμών, μισθών, συντάξεων, ενοικίων και γενικά ποσών εις χείρας τρίτων, δρομολόγησε η Εφορία μετά τη νέα έκρηξη των χρεών που καταγράφηκε και τον μήνα Σεπτέμβριο.

Ήδη παρουσιάζει αύξηση ο αριθμός των φορολογουμένων στους οποίους γίνονται κατασχέσεις, όπως και ο αριθμός όσων βρίσκονται υπό την απειλή των αναγκαστικών μέτρων, ενώ η συνέχεια θα είναι δύσκολη για τους οφειλέτες, καθώς εκτός των άλλων ενεργοποιείται και το σύστημα Eispraxis.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΑΑΔΕ, το σύνολο των οφειλετών προς την Εφορία ανέρχεται σε 4.240.749 φορολογούμενους ή οι μισοί φορολογούμενοι. Από αυτούς, οι 2.020.050, ή το 25% είναι οφειλέτες στους οποίους δύναται να ληφθούν αναγκαστικά μέτρα είσπραξης, ενώ οι υπόλοιποι, είτε έχουν μικρά ληξιπρόθεσμα χρέη είτε δεν έχουν ακόμη στοχοποιηθεί από τις εισπρακτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ.

Ο αριθμός των οφειλετών που βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη της λήψης αναγκαστικών μέτρων, είναι αυξημένος σε σχέση με τον μήνα Αύγουστο (2.015.850 ΑΦΜ), που δείχνει την κινητοποίηση των φοροεισπρακτόρων της Εφορίας.

Επίσης, σε 1.387.239 οφειλέτες έχουν επιβληθεί αναγκαστικά μέτρα, δηλαδή κατασχέσεις αποδοχών, καταθέσεων ή και ακινήτων, αριθμός που είναι αυξημένος κατά 8.863 ΑΦΜ, σε σχέση με τον Αύγουστο.

Πρώτος στόχος οι καταθέσεις

Οι κατασχέσεις των τραπεζικών λογαριασμών των οφειλετών είναι η προτεραιότητα της ΑΑΔΕ, καθώς ολοκληρώνεται με μια εύκολη διαδικασία.

Το κατασχετήριο κοινοποιείται στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημά τους και μπορεί να περιέχει περισσότερους οφειλέτες του Δημοσίου.

Στο κατασχετήριο επισυνάπτεται, για κάθε οφειλέτη, πίνακας στον οποίο αναφέρονται το είδος και το ποσό κάθε οφειλής, καθώς και ο αριθμός και η χρονολογία βεβαίωσης ή τα στοιχεία της καταχώρισης του νόμιμου-εκτελεστού τίτλου στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της ΑΑΔΕ.

Η δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος, γίνεται κοινή για όλους τους οφειλέτες του κατασχετηρίου εγγράφου και συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ημερών πριν από την ημερομηνία επίδοσης του κατασχετηρίου και μιας ημέρας μετά από αυτήν, διαφορετικά θεωρείται ότι δεν υποβλήθηκε ποτέ δήλωση.

Η απόδοση των ποσών στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση γίνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος.

Κατασχέσεις εις χείρας τρίτων

Οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων αφορούν μισθούς, συντάξεις, ενοίκια και γενικά ό,τι ποσά έχει λαμβάνει ο οφειλέτης από άλλο φυσικό ή νομικό πρόσωπο.

Σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, η κατάσχεση στα χέρια τρίτου των χρημάτων, του οφειλέτη του Δημοσίου διενεργείται από τον Διοικητή της ΑΑΔΕ με κατασχετήριο, μη κοινοποιούμενο στον οφειλέτη, το οποίο περιέχει:

το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία καθώς και τον Α.Φ.Μ., εφόσον υπάρχει, του οφειλέτη και του τρίτου στα χέρια του οποίου επιβάλλεται η κατάσχεση,
το ποσό για το οποίο επιβάλλεται η κατάσχεση,
πίνακα χρεών του οφειλέτη ή ταυτότητα οφειλής του κατασχετηρίου, η οποία συνιστά τον μοναδικό κωδικό αριθμό ανά κατασχετήριο αίτημα και συνδέεται μονοσήμαντα με τον πίνακα,
χρονολογία και υπογραφή του κατασχόντος.

Με το κατασχετήριο ο τρίτος καλείται εντός οκτώ (8) ημερών να καταθέσει στην υπηρεσία της ΑΑΔΕ που επέβαλε την κατάσχεση ή σε τραπεζικό λογαριασμό του Δημοσίου τα χρήματα που οφείλει στον οφειλέτη του Δημοσίου, και, εάν πρόκειται για κινητά πράγματα, να παραδώσει αυτά στον συμβολαιογράφο ή τον φύλακα που ορίζεται στο κατασχετήριο.

Νέα αύξηση κατά 600 εκατ. ευρώ κατέγραψαν τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2022 ξεπερνώντας τα 43 δισ. ευρώ.

Η διαρκής αύξηση των ληξιπρόθεσμων χρεών προς τον ΕΦΚΑ αποδίδεται στις λίγες δόσεις που προσφέρει η πάγια ρύθμιση για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία (12), σε αντίθεση με την πάγια ρύθμιση της Εφορίας που παρέχει 24 δόσεις.

Τα στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών αναδεικνύουν και μια εικόνα χάους, καθώς, τα περισσότερα χρέη είναι παλαιά και δύσκολα εισπράξιμα, ενώ ένα μεγάλο μέρος τους προέρχεται από μεγαλοοφειλέτες, οι οποίοι επίσης είναι δύσκολο να τα αποπληρώσουν.

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΚΕΑΟ, στις 30 Ιουνίου 2022, τα συνολικά ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον ΕΦΚΑ εκτοξεύτηκαν στα 43,43 δισ. ευρώ, από 42,84 δισ. ευρώ που ήταν στις 31 Μαρτίου 2022.

Η μεταβολή προέρχεται από την αύξηση κατά 180 εκατ. ευρώ των κύριων οφειλών κατά 410,41 εκατ. ευρώ των κύριων οφειλών.

Από την ανάλυση του ΚΕΑΟ προκύπτει ότι:

Υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών με 1.957.110 οφειλέτες (81,8% των οφειλετών) να έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας
Το 90,25% των οφειλετών (2.159.184 οφειλέτες) έχουν οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας
Μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά 86.701 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 - 100.000 ευρώ (14,01% του τρέχοντος υπολοίπου).
Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά λίγους μεγαλο-οφειλέτες με οφειλές άνω του 1εκ. ευρώ (2.366 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 23,25% του υπόλοιπου οφειλών)
Επίσης, από τις συνολικές οφειλές των 43,43 δισ. ευρώ, το 32,07% (13,93 δισ. ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά.

Αντίστοιχα, το 67,93% (ποσό 29,5 δισ. ευρώ) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά το 2009 ή παλαιότερα.

Έρχεται η νέα ρύθμιση

Το Κ.Ε.Α.Ο. επιδιώκει την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών μέσω της υπαγωγής και της παραμονής των οφειλών σε καθεστώς ρύθμισης.

Ωστόσο, ο ΕΦΚΑ και το υπουργείο Εργασίας, «ξέχασαν» να αυξήσουν τις δόσεις της πάγιας ρύθμισης, οι οποίες παραμένουν στις 12 μηνιαίες, ενώ η αντίστοιχη πάγια ρύθμιση της Εφορίας προβλέπει 24 μηνιαίες δόσεις και δίνει μεγαλύτερα περιθώρια στους οφειλέτες.

Η κυβέρνηση έχει εξαγγείλει ότι, θα αυξηθούν οι δόσεις της πάγιας ρύθμισης προς τα Ταμεία, σε 24, αλλά απομένει η προώθηση της σχετικής νομοθετικής ρύθμισης.

Πάντως, όπως σημειώνει το ΚΕΑΟ, μέχρι να έρθει η νέα ρύθμιση, οι οφειλέτες ενημερώνονται μέσω των Ατομικών Ειδοποιήσεων για το ύψος της οφειλής τους και καλούνται να προχωρήσουν άμεσα σε ρύθμιση ή εξόφληση.

Η ένταξη και παραμονή των οφειλών σε ρύθμιση ελέγχεται από την αρμόδια Διεύθυνση της Κεντρικής Υπηρεσίας σε μηνιαία βάση ούτως ώστε να υπάρχει άμεση αντίδραση των Υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο. σε περίπτωση κινδύνου απώλειας της ρύθμισης (μη καταβολή δόσης, νέες οφειλές).

Επιπλέον, μέσω των ηλεκτρονικών υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο. οι οφειλέτες μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικά για την κατάσταση των οφειλών τους, να εξετάσουν εναλλακτικά σενάρια ρύθμισης των οφειλών ανάλογα με τις κείμενες διατάξεις και να προχωρήσουν σε ρύθμιση των οφειλών τους ηλεκτρονικά.

Ούτε αριθμό κινητού δεν θα παίρνουν όσοι χρωστάνε!

Τον δρόμο προς τη Βουλή παίρνει το νομοσχέδιο για τη σύσταση του Big Brother, ο οποίος θα καταγράφει όλα τα χρέη, όλων των πολιτών

Στην ίδια πλατφόρμα, θα μπορούν να έχουν πρόσβαση οι ιδιωτικοί και οι δημόσιοι φορείς, για να τσεκάρουν την πιστοληπτική ικανότητα των υποψηφίων πελατών τους.

Στην πράξη, κάποιος που θα χρωστάει μεγάλα ποσά σε σχέση με το εισόδημά του, σε εφορία και τράπεζες, δύσκολα θα μπορεί να βρει συμβόλαιο σε ηλεκτρική εταιρεία ή σε εταιρεία κινητής τηλεφωνίας.

Φυσικά, μεγαλύτερη σημασία θα έχουν τα στοιχεία του υπερ-ΤΕΙΡΕΣΙΑ, για τις τράπεζες, οι οποίες, με βάση την εικόνα του υποψήφιου δανειολήπτη, θα αποφασίζουν ανάλογα αν θα χορηγήσουν δάνειο ή όχι.

Δηλαδή, όποιος χρωστάει μεγάλα ποσά σε Εφορία και Ταμεία ή έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές και σε άλλους, δεν θα έχει πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό, προκειμένου να μην δημιουργούνται νέα κόκκινα δάνεια.

Το κυβερνητικό σχέδιο προβλέπει τη συγκρότηση ενός γραφείου πιστοδοτικής συμπεριφοράς (credit bureau), το οποίο θα υλοποιηθεί με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπου θα κοινοποιούνται για κάθε πολίτη ή επιχείρηση, τα χρέη προς έχει προς:

• Δημόσιο από φόρους και πρόστιμα
• ΕΦΚΑ και άλλα Ταμεία από απλήρωτες εισφορές
• Δήμοι για απλήρωτα δημοτικά τέλη, κλήσεις κλπ.    
• Τράπεζες για δάνεια κάθε μορφής
• ΔΕΗ και άλλες εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας για απλήρωτους λογαριασμούς
• Εταιρείες τηλεφωνίας και ίντερνετ, για απλήρωτους λογαριασμούς
• Εταιρείες ύδρευσης, για απλήρωτους λογαριασμούς.

Οι ανωτέρω φορείς, θα κοινοποιούν τα «φέσια» των πελατών τους στον υπό σύσταση φορέα, που θα λειτουργεί στην Τράπεζα της Ελλάδος και τα χρέη για κάθε ΑΦΜ, θα αθροίζονται και θα δημιουργείται το προφίλ του οφειλέτη.

Όταν ο πολίτης, θα απευθυνθεί σε μια υπηρεσία για δάνειο ή συμβόλαιο, θα προσκομίζει φυσικά και το εκκαθαριστικό του και σε συνδυασμό με τα στοιχεία που θα αντλεί ο φορέας από τον Big Brother, θα έχει πλήρη εικόνα εισοδημάτων και οφειλών προς τους πάντες.

Σημειώνεται, ότι κεντρικός στόχος του credit bureau είναι βασικά, η προστασία των τραπεζών από νέα κόκκινα δάνεια, αφού τα πιστωτικά ιδρύματα θα έχουν τη δυνατότητα να τσεκάρουν άμεσα τις οικονομικές δυνατότητες και την προηγούμενη οικονομική συμπεριφορά του υποψήφιου δανειολήπτη.

Σήμερα ψηφίζεται στη Βουλή η ρύθμιση για την εξόφληση χρεών των ελεύθερων επαγγελματιών προς τον ΕΦΚΑ.

Όπως είπε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης κατά τη συζήτηση του πολυνομοσχεδίου στη Βουλή, για να εξοφλήσουν τα χρέη τους ελεύθεροι επαγγελματίες προς τον ΕΦΚΑ, σήμερα έρχεται προς ψήφιση ρύθμιση που προβλέπει ότι οι μη μισθωτοί ασφαλισμένοι του ΕΦΚΑ, λαμβάνουν κατ΄ εξαίρεση, ασφαλιστική ικανότητα από την 1η Μαρτίου 2022 έως 31 Μαΐου 2022, ανεξαρτήτως οφειλών προς τον ΕΦΚΑ και πλήρωσης προϋποθέσεων εκ μέρους τους, «αλλά πρέπει να δούνε τι θα κάνουν με τις οφειλές τους, στο μεταξύ, ώστε να μην φτάσουμε 1η Ιουνίου με το θέμα σε εκκρεμότητα»

Επίσης είπε ότι η ασφαλιστική ικανότητα των μη μισθωτών παρατείνεται έως 28 Φεβρουαρίου του 2023 με τον όρο είτε να έχουν καταβάλει, εντός του 2021 είτε να καταβάλουν εντός του τρέχοντος έτους, στον ΕΦΚΑ, ποσό που αντιστοιχεί στην ετήσια εισφορά, για παροχές, σε είδος και χρήμα, σύμφωνα με την ασφαλιστική κατηγορία που είχαν επιλέξει για το 2021. «Δηλαδή, δεν τους ζητάμε, για να έχουν ασφαλιστική ικανότητα, μέχρι του χρόνου, να ξεπληρώσουν όλα όσα χρωστούσαν. Τους ζητάμε να ξεπληρώσουν, για το συγκεκριμένο θέμα, τις εισφορές του 2021», είπε ο κ. Χατζηδάκης και πρόσθεσε ότι αυτή είναι μια δίκαιη ρύθμιση ώστε να επανέλθουμε σταδιακά στην κανονικότητα