Η φτώχεια δεν είναι μόνο ένας στατιστικός δείκτης. Είναι η καθημερινή ανασφάλεια που νιώθουν όσοι δεν έχουν να πληρώσουν το νοίκι, τους λογαριασμούς ή τις δόσεις του στεγαστικού δανείου. Είναι η επιδείνωση των προβλημάτων ψυχικής υγείας, που συνδέονται και με το οικονομικό άγχος. Είναι όψεις του κοινωνικού αποκλεισμού που μένουν εκτός των επίσημων μετρήσεων.

Η φετινή «Έκθεση για τη Φτώχεια στην Ελλάδα 2025», την οποία δημοσίευσε το Ελληνικό Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας, επιχειρεί να φωτίσει κάποιες από αυτές τις αθέατες πλευρές. Αξιολογεί με επιστημονικά εργαλεία την πρόοδο της «Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη για τη Μείωση της Φτώχειας» (ΕΣΚΕ), την οποία υλοποιεί η κυβέρνηση, αφού ήταν απαραίτητος όρος στο ΕΣΠΑ 2021-27.

Η Έκθεση αναδεικνύει μεταξύ άλλων τα κενά της Εθνικής Στρατηγικής, τις νέες ανάγκες που οφείλει να καλύψει και προχωρά σε συστάσεις πολιτικής.

Χάνεται ο εθνικός στόχος για μείωση της φτώχειας

Αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στα επίσημα κείμενα της Εθνικής Στρατηγικής για την Μείωση της Φτώχειας (ΕΣΚΕ), για να καταλάβει πόσο μακριά είμαστε από τους διακηρυγμένους στόχους της.

Η ΕΣΚΕ δημοσιοποιήθηκε στην τελική της μορφή την άνοιξη του 2022. Ωστόσο, όπως επισημαίνει το Δίκτυο, από τότε μέχρι σήμερα «δεν έχει υπάρξει κάποια έκθεση που να έχει δει το φως της δημοσιότητας και να αφορά την πορεία εφαρμογής της».

Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας υπάρχει αναρτημένος ο «Πίνακας για την Παρακολούθηση και Αξιολόγηση των Μέτρων Πολιτικής» της ΕΣΚΕ.

Εκεί αναφέρεται ως «Εθνικός Ποσοτικός Στόχος», ότι η Ελλάδα οφείλει να μειώσει τα ποσοστά του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού (At Risk of Poverty or Social Exclusion – AROPE) κατά 7,3 ποσοστιαίες μονάδες. Από το 29% το 2019, σε 21,7% στο 2030.

Σε απόλυτους αριθμούς σημαίνει μείωση του αριθμού των ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού κατά 860.000 άτομα: από 3.059.000 το 2019 σε 2.189.000 το 2030.

Διευκρινίζεται ότι «ο νέος ποσοτικός εθνικός στόχος καθορίστηκε μετά από διαβούλευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατά τον χρόνο σύνταξης και υποβολής της ΕΣΚΕ δεν είχαν καθοριστεί οι εθνικοί στόχοι και για τον λόγο αυτό δεν είχαν συμπεριληφθεί».

Αυξάνεται αντί να μειώνεται η φτώχεια

Από τότε έχουν περάσει τρία χρόνια. Αφήνουμε κατά μέρος το γεγονός ότι η μέτρηση ξεκινάει αναδρομικά από το 2019 και όχι από το 2022. Πάντως από τη δημοσίευση της Εθνικής Στρατηγικής ως σήμερα, η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν μειώθηκε αλλά αυξήθηκε. Συγκεκριμένα, το 2022 τα ποσοστά AROPE ήταν 26,3% και το 2023 στο 26,1%. Η φετινή έκθεση της ΕΛΣΤΑΤ τα υπολογίζει στο 26,9% (για το 2024, με έτος αναφοράς το 2023) ή 2,74 εκατομμύρια άτομα.

Για να καλύψουμε το χαμένο έδαφος, πρέπει ο πληθυσμός σε κίνδυνο φτώχειας να μειωθεί σε πέντε χρόνια κατά 5,2 ποσοστιαίες μονάδες ή κατά 550.000 άτομα. Κάτι που προς το παρόν δεν βλέπουμε να συμβαίνει.

Η μόνη ελπίδα να «βγουν» τα νούμερα, σε απόλυτους αριθμούς, είναι η συρρίκνωση του πληθυσμού, λόγω υπογεννητικότητας, γήρανσης και μετανάστευσης. Ακόμα κι αν πετύχουμε τον εθνικό στόχο, πάλι θα είμαστε υψηλότερα από τον σημερινό μέσο όρο της Ευρώπης (21%)

Παγίδα φτώχειας

Τα στοιχεία που παραθέτει η Έκθεση για τη Φτώχεια στην Ελλάδα 2025, δείχνουν επιδείνωση σε βασικούς τομείς αντί για πρόοδο.

Εκτός από την αύξηση του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας, αυξάνεται ο κίνδυνος υλικής στέρησης, ενώ παραμένει υψηλή η παιδική φτώχεια.

Τα ελληνικά νοικοκυριά δεν έχουν επανέλθει στην κατάσταση που βρίσκονταν πριν το 2009. Η αγοραστική δύναμη των μισθών και των συντάξεων είναι η χαμηλότερη της Ευρώπης.

Το σύστημα φορολόγησης επιβαρύνει δυσανάλογα τα οικονομικά αδύναμα νοικοκυριά. Οι κοινωνικές πολιτικές που εφαρμόζονται για τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς δεν καταφέρνουν να τους βγάλουν από τη φτώχεια.

Η ένταση εργασίας, οι χαμηλοί μισθοί, η εργασιακή ανασφάλεια και η αναντιστοιχία μεταξύ εισοδημάτων και υψηλών τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης και στην κατανάλωση ενέργειας εξακολουθούν να παγιδεύουν τους εργαζόμενους στη φτώχεια παρά τις όποιες επιμέρους βελτιώσεις, σημειώνει το Ελληνικό Δίκτυο.

Το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (ΕΕΕ) καλύπτει μόλις το 60% του ορίου φτώχειας, ποσοστό ανεπαρκές με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Τίποτα για μας χωρίς εμάς»

Απηχώντας τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις, οι άνθρωποι που πλήττονται από φτώχεια υπερασπίζονται την αρχή «τίποτα για εμάς χωρίς εμάς», αναφέρει η Έκθεση του Δικτύου.

Απαιτούν δηλαδή μόνιμη εκπροσώπηση, λογοδοσία, και συν-δημιουργία κοινωνικών πολιτικών.

Αντιθέτως, όταν έχουν λόγο είναι μόνο έμμεσα, μέσα από τις φωνές τρίτων. «Οι πολίτες που βιώνουν φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό δεν είχαν συμμετοχή σε θεσμοθετημένο πλαίσιο άμεσης διάδρασης με τους αρμόδιους (Γενική Γραμματεία, υπουργεία) με σκοπό τη συμμετοχή τους στην τελική εκδοχή της αναθεωρημένης ΕΣΚΕ. Με την σειρά του αυτό επηρεάζει και την συνεχή αξιολόγηση της εθνικής στρατηγικής από τα άτομα που βιώνουν φτώχεια για τυχόν βελτιώσεις και ορθή εφαρμογή της», υπογραμμίζει η Έκθεση για τη Φτώχεια στην Ελλάδα 2025.

Κύριες Συστάσεις

Η Έκθεση καλεί σε αποφασιστική και πολυδιάστατη δράση στους εξής άξονες:

1. Αναγνώριση και υποστήριξη των αόρατων πληθυσμών: χαρτογράφηση και στήριξη των αόρατων πληθυσμών μέσω της συλλογής συμπληρωματικών δεδομένων, συμμετοχικού σχεδιασμού, και έμφασης στις αναδυόμενες συνθήκες ψυχικής υγείας που συνδέονται με τα νέα προφίλ φτώχειας. Προσαρμογή των κοινωνικών πολιτικών με βάση τις νέες και τοπικές ανάγκες.

2. Μεταρρύθμιση των δομών: ενίσχυση και ενδυνάμωση της τοπικής αυτοδιοίκησης, καλύτερος συντονισμός μεταξύ των υπουργείων, θεσμοθετημένο πλαίσιο συνεργασίας των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟΚοιΠ) με τα κέντρα διαμόρφωσης και λήψης αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και διασφάλιση διαφάνειας και αξιολόγησης της εφαρμογής των κοινωνικών πολιτικών.

3. Στήριξη εκείνων που στηρίζουν: εξασφάλιση μακροπρόθεσμης χρηματοδότησης και ανάπτυξης ικανοτήτων για ΟΚοιΠ και παρόχους φροντίδας ώστε να συντηρηθούν οι κρίσιμες υπηρεσίες που παρέχονται σε επίπεδο κοινότητας.

4. Ενδυνάμωση των ειδικών: θεσμοθέτηση της ισότιμης συμμετοχής των ανθρώπων που πλήττονται από φτώχεια, σεβασμός των δικαιωμάτων τους μακριά από αποκλεισμούς και διακρίσεις.

5. Διασφάλιση της συνοχής σε δημοσιονομικό και πολιτικό επίπεδο: αλλαγή του άνισου φορολογικού συστήματος με δικαιότερη συμμετοχή στη φορολογική επιβάρυνσηˑ οι πολιτικές που σχετίζονται με την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση να είναι κοινωνικά δίκαιες χωρίς αποκλεισμούςˑ εξαίρεση των κοινωνικών δαπανών από τη δημοσιονομική προσαρμογή.

Η πλήρης Έκθεση για τη Φτώχεια στην Ελλάδα – 2025 EΔΩ

Μια ανάσα από την Πάτρα η φωτιά – Μήνυμα εκκένωσης στη Φιλιππιάδα – Πύρινη κόλαση σε Χίο και Ζάκυνθο
Σε πύρινο κλοιό βρίσκεται η χώρα, με εκατοντάδες πυροσβέστες να δίνουν μάχη σε δεκάδες μέτωπα στις φωτιές

Για άλλη μια φορά ανοχύρωτοι απέναντι στην καταστροφή

Φλόγες από τη Χίο ως την Αχαΐα και την Ήπειρο καταπίνουν χωριά, δάση και περιουσίες. Κόσμος χάνει τα σπίτια του, πυροσβέστες ταξιδεύουν άυπνοι σε όλη τη χώρα στα μέτωπα της φωτιάς, οικογένειες αγωνιούν.

Η χώρα καίγεται,η οικολογική καταστροφή ανυπολόγιστη, αλλά το κράτος συνεχίζει να αποδεικνύει πως δεν διαθέτει συντονισμό και επαρκή μέσα πυρόσβεσης.
Καλές οι επενδύσεις στην άμυνα – αλλά αν η πατρίδα γίνει στάχτη, τι θα έχουν να φυλάνε;

Την ώρα που το κράτος αυξάνει θεαματικά τις εξοπλιστικές δαπάνες και σπεύδει να μπει στον μηχανισμό δανεισμού SAFE για την αγορά νέων οπλικών συστημάτων, 500 εκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για την πυρόσβεση και την Πολιτική Προστασία μένουν ανεκμετάλλευτα. Χρήματα για νέα Canadair, ελικόπτερα, αναβάθμιση υποδομών, πρόληψη και επαρκή σχεδιασμό, στοχευμένη αύξηση του δυναμικού της πυροσβεστικής με εξειδικευμένο προσωπικό, εκσυγχρονισμό μηχανημάτων και εξοπλισμού, νέες μελέτες, συμμετοχή των τοπικών παραγόντων με ενεργό ρόλο σε ένα σταθερό, εθνικό πρόγραμμα αντιπυρικής προστασίας με διαρκείς και στοχευμένες επαναπροσαρμογές(;).

Κι όταν οι φωτιές θεριεύουν σε πολλά μέτωπα, η γραμμή άμυνας είναι πάντα η ίδια: «Κανένα κράτος δεν μπορεί να τις αντιμετωπίσει όλες μαζί».

Κάθε καλοκαίρι, στο ίδιο ΠΥΡΙΝΟ έργο, θεατές... Με το πρώτο κύμα καύσωνα και τους δυνατούς ανέμους, η Ελλάδα βυθίζεται στη φωτιά και στον καπνό. Ναι, αλλά κανένα σοβαρό κράτος δεν αφήνει την Πολιτική Προστασία χωρίς ιδιαίτερη προσοχή, ενώ φορτώνει το οπλοστάσιο με δισεκατομμύρια σε συμβάσεις.

Λες και τα πυροσβεστικά αεροπλάνα είναι «λιγότερο πατριωτική» δαπάνη από τις φρεγάτες.

Η ασφάλεια της χώρας δεν απειλείται μόνο από πιθανή στρατιωτική εισβολή, αλλά και από την πιο σίγουρη εισβολή κάθε καλοκαίρι: τη φωτιά.

Πρώτα οι εξοπλισμοί – μετά, αν περισσέψει κάτι, η προστασία των πολιτών.

Μόνο που όταν το δάσος, η πόλη και το χωριό σου γίνονται στάχτη, οι φρεγάτες δεν μπορούν να σβήσουν ούτε σπίθα...

Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των πολιτών στο σκέλος της τοπικής αυτοδιοίκησης χτυπούν «καμπανάκι» για τις περισσότερες δημοτικές αρχές, ενώ λίγοι είναι οι δήμαρχοι που θα μπορούν να κοιτούν τους δημότες τους στα μάτια.

Από τα ευρήματα της πρώτης στην ιστορία της δημόσιας διοίκησης σφυγμομέτρησης, που παρουσίασε πρόσφατα στο Μαξίμου ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, προκύπτει η μη ικανοποίηση των πολιτών για υποδομές και υπηρεσίες των δήμων που σχετίζονται με την καθημερινότητά τους.

Στη γενική βαθμολογία, κάτω από τη βάση αξιολογήθηκαν 17 υπηρεσίες, ενώ ικανοποίηση εκφράστηκε μόνο για τα ΚΕΠ, το πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι» και τα ΚΑΠΗ/Λέσχες Φιλίας.

Τα πλέον προβληματικά στοιχεία εντοπίζονται στην κατάσταση των πεζοδρομίων (και κατ´ επέκταση στις υποδομές για τα ΑμεΑ) και των δρόμων (το πρόβλημα αποδίδεται σε έργα για φυσικό αέριο, αποχέτευση και οπτικές ίνες), στους χώρους στάθμευσης στα μεγάλα αστικά κέντρα, στις υπηρεσίες δόμησης και στη διαχείριση των αδέσποτων ζώων. Σε σχέση με τον μέσο όρο των υπόλοιπων υπηρεσιών, σχετικά καλύτερη είναι η βαθμολογία που συγκεντρώνουν η καθαριότητα και ο ηλεκτροφωτισμός.

Ποιοι βρίσκονται στην κορυφή και ποιοι στον πάτο σύμφωνα με τον νέο δείκτη του ΥΠΕΣ

Το Υπουργείο Εσωτερικών παρουσίασε τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των Δήμων της χώρας, με βάση τις επιδόσεις τους σε 21 βασικές υπηρεσίες προς τους πολίτες.
Για την εξαγωγή μιας πιο σαφούς και συγκριτικής εικόνας, δημιουργήθηκε νέος δείκτης αξιολόγησης, που βασίζεται στον μέσο όρο των επιδόσεων κάθε δήμου σε 8 βασικές κατηγορίες, οι οποίες συγκέντρωσαν ποσοστά απαντήσεων άνω του 90% από τους συμμετέχοντες.

Οι 8 βασικές κατηγορίες που συνθέτουν τον δείκτη είναι:

Κατάσταση δημοτικού οδικού δικτύου
Καθαριότητα
Ηλεκτροφωτισμός
Πράσινο
Χώροι στάθμευσης
Κατάσταση πεζοδρομίων
Ανακύκλωση απορριμμάτων
Υποδομές για ΑμεΑ

Στους αναλυτικούς πίνακες του Υπουργείου Εσωτερικών παρουσιάζονται τόσο ο συνολικός μέσος όρος του κάθε Δήμου όσο και η κατάταξή του ανά υπηρεσία, σε σύγκριση με τους 184 Δήμους που είχαν επαρκές δείγμα για στατιστική αξιολόγηση.

Η πρώτη δεκάδα: Κοντά και... κάτω από τη βάση

Στην κορυφή της κατάταξης βρίσκεται ο Δήμος Γλυφάδας, με βαθμολογία 5,4 στα 10, ελαφρώς πάνω από τη βάση. Ακολουθούν:

Δήμος Αλίμου: 5,2
Δήμοι Μετεώρων, Καλαμάτας, Καστοριάς, Ελληνικού-Αργυρούπολης: 5,1
Δήμος Άργους Ορεστικού: 5
Δήμοι Τυρνάβου και Δίου-Ολύμπου: 4,8
Δήμος Περιστερίου: 4,7

Στην ίδια βαθμολογική ζώνη (4,7) βρίσκονται επίσης οι Δήμοι Αμπελοκήπων-Μενεμένης, Λαρισαίων, Έδεσσας και Κοζάνης.

Οι ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΙ της αξιολόγησης – Κάτω από τη βάση και με διαφορά

Στις τελευταίες θέσεις με βαθμολογίες κάτω του 2,9 βρίσκονται, λόγω ισοβαθμίας, οι παρακάτω 10 Δήμοι:

Καλυμνίων
Αλεξάνδρειας (2,9)
Μαρκοπούλου – Μεσογαίας
Ρόδου (2,8)
Κασσάνδρας
Φαιστού (2,7)
Θήρας (2,6)
Ζακύνθου
Ηρακλείου (2,5)
Κεντρικής Κέρκυρας – τελευταίος με βαθμολογία 2,4

Τα συμπεράσματα δικά σας...!

Όταν όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι πολίτες αποταμιεύουν έστω και μικρά ποσά, οι Έλληνες δεν μπορούν και τρώνε από τα έτοιμα!

Αυτό προκύπτει και από την νέα έρευνα του Ινστιτούτου Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών του μηνός Μαΐου, που δείχνει πως τα ελληνικά νοικοκυριά είναι στη χειρότερη θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ και της Ευρωζώνης.

Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, τον Μάιο βελτιώθηκε ήπια, αλλά ότι μόνο παρέμεινε αρνητικός, στις -42,7 μονάδες, αλλά και αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ.

Πάνω από τους Έλληνες βρίσκονται οι καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη –35,9 και της Ουγγαρίας με -28,0 μονάδες.

Αναφορικά με τις εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους τελευταίους 12 μήνες ο δείκτης στην Ελλάδα βρέθηκε στις -46,8 μονάδες, καθώς το 62% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης και μόλις το 5% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση.

Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -10,8 και -11,2 μονάδες αντίστοιχα.

Φοβούνται το αύριο

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, οι αρνητικές προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες διαμορφώθηκαν τον Μάιο στις -38,7 μονάδες.

Το 53% των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 7% προβλέπει μικρή βελτίωση.

Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,6 και -4,9 μονάδες αντίστοιχα. Επίσης:

• Το 60% των καταναλωτών προέβλεψε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι 20% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -28,5 και -29,6 μονάδες αντίστοιχα. 
• Ο δείκτης της πρόθεσης των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) διαμορφώθηκε στις -43,9.
• Οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -14,0 μονάδες στην ΕΕ και στις -14,8 μονάδες στην Ευρωζώνη.
• Το 54% (από 58%) των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 6% αναμένει το αντίθετο.

Αποταμίευση

Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες, παρότι ενισχύθηκε ελαφρά, βρέθηκε τον Μάιο στις –65,0 μονάδες από -67,2 τον Απρίλιο.

Όμως, το 83% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 16% (από 15%) τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή.

Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +6,6 μονάδες στην ΕΕ και στις +7,1 στην Ευρωζώνη.

Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 60%.

Το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους ανήλθε στο 11%, ενώ οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν 20% του συνόλου.

Τέλος, το  ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» διαμορφώθηκε στο 8%.

Τον χάρτη για την περάτωση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού δημοσίευσαν σήμερα τα υπουργεία Εξωτερικών και Περιβάλλοντος & Ενέργειας.

«Η πράξη συγκρότησης της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ), με την οποία εξειδικεύεται και αποτυπώνεται σε χάρτη ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) της χώρας, εκδόθηκε σήμερα με πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία. Πρόκειται για μία σημαντική πρωτοβουλία, καθώς για πρώτη φορά η χώρα μας θέτει τους κανόνες για την οργάνωση του θαλάσσιου χώρου. Ο ΘΧΣ συνιστά ένα ολιστικό χωροταξικό πλαίσιο και αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή ανάπτυξη γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας, αποτυπώνοντας με ευκρίνεια τις ανθρώπινες δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιούνται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με σεβασμό στην αδήριτη ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος» σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.

«Η προσέγγιση που ακολουθήθηκε κατά την εκπόνηση της ΕΧΣΘΧ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να υπηρετήσει μια σειρά αλληλένδετους στόχους, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, η προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων, η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών, η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας, η ιχθυοκαλλιέργεια και η ενίσχυση των διασυνοριακών έργων κοινού ενδιαφέροντος. Ο ΘΧΣ λαμβάνει υπόψη τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων και αποδίδει έμφαση στη διαβούλευση και συνδιαμόρφωση των προτεραιοτήτων ανά περιφέρεια, μέσα από τη συγκρότηση Θαλάσσιων Χωροταξικών Πλαισίων.

Με τον ΘΧΣ και την ΕΧΣΘΧ, η Ελληνική Πολιτεία για πρώτη φορά οριοθετεί λεπτομερείς χρήσεις των θαλασσίων ζωνών της, υλοποιώντας την υποχρέωση που απορρέει από την Οδηγία 2014/89/ΕΕ και ασκώντας τα δικαιώματα που πηγάζουν από το Διεθνές Δίκαιο» προστίθεται στην ανακοίνωση.

Δείτε παρακάτω τον σχετικό χάρτη

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Α.ΥΠΕΝ
Έναν χρήσιμο οδηγό με ερωτήσεις και απαντήσεις για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δημοσίευσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αναλυτικά:

1. Τι είναι ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας μας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος σ’ αυτές.

Ταυτόχρονα, προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων αυτών, με γνώμονα πάντοτε τη βιώσιμη ανάπτυξη των θαλασσίων περιοχών και την αξιοποίηση των θαλασσίων πόρων. Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, ιδίως δε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Η διαδικασία αυτή προβλέπεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ και εκπληρώνεται, με αυτόν τον τρόπο, η ευρωπαϊκή υποχρέωση της χώρας μας. Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οδηγία αυτή δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του διεθνούς δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS.

2. Ποιος είναι ο στόχος του;

Η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου, η ομαλή αλληλεπίδραση χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Κατά την εκπόνηση του ΘΧΣ θα ληφθούν υπόψη κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παράμετροι, για δραστηριότητες όπως:

• η προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής -μεταξύ άλλων- δια του ορισμού θαλάσσιων πάρκων,
  
• η διαφύλαξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ιδιαίτερα των ενάλιων αρχαιοτήτων,
  
• η βελτίωση και προστασία των θαλασσίων μεταφορών,
  
• η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη,
  
• η εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της χώρας και ιδιαίτερα των δυνητικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου αλλά και των υπεράκτιων αιολικών μας πάρκων,
  
• η ιχθυοκαλλιέργεια,
  
• η ενίσχυση των διασυνοριακών υποδομών κοινού ενδιαφέροντος με άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της άμεσης περιφέρειάς της.
  

Με τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, δίνεται η δυνατότητα μίας συντεταγμένης -και όχι αποσπασματικής- οριοθέτησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Η ορθή μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, τη βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Σε συνέχεια των στρατηγικών προτεραιοτήτων που έθεσε ο Πρωθυπουργός στο 9ο «Our Ocean Conference», ο Σχεδιασμός αποτελεί μέρος μιας ολιστικής πολιτικής χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας σε θάλασσα και στεριά, που προοδευτικά υλοποιείται από την ελληνική Κυβέρνηση.

3. Γιατί κατατίθεται τώρα ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αποτελεί έναν Οδικό Χάρτη αξιοποίησης των θαλασσίων πόρων μας. Συνεπώς, η σχεδίασή του αποτέλεσε αντικείμενο μακράς διαβούλευσης με συναρμόδια Υπουργεία, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και με τις τοπικές κοινωνίες. Ο ΘΧΣ αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί ότι η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τα περισσότερα καταγεγραμμένα νησιά.

4. Γιατί χωρίστηκε ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός σε 4 χωρικές ενότητες;

Γιατί, με αυτόν τον τρόπο, απεικονίζεται η διοικητική διάρθρωση των αντίστοιχων Περιφερειών. Θα ακολουθήσει η έκδοση των αντίστοιχων θαλάσσιων χωροταξικών πλαισίων, όπως συνέβη και με τα Περιφερειακά Χωροταξικά Πλαίσια (12 από τα συνολικά 13 έχουν ήδη δημοσιευθεί, ενώ δρομολογείται και το 13ο).

5. Πού δημοσιεύεται ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός; Πώς θα ενημερωθούν οι πολίτες;

Δημοσιεύεται σε ΦΕΚ, όπως προβλέπεται στην Ελλάδα, ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναρτάται στις σχετικές διαδικτυακές πλατφόρμες της. Παράλληλα θα υπάρξουν και δράσεις ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ.

6. Έχει γεωπολιτική σημασία ο ΘΧΣ;

Το γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού καθορίστηκε σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία της Ένωσης και με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, ιδίως, δε, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS).

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών.

Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός υλοποιεί μία σειρά από ευρωπαϊκές στρατηγικές και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

Β. ΥΠΕΞ

Στο φως της δημοσιότητας έδωσε έναν χρήσιμο οδηγό για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό της χώρας μας και το υπουργείο Εξωτερικών. Αναλυτικά:

1. Γιατί είναι σημαντική κίνηση η κατάρτιση και η εξειδίκευση και αποτύπωση σε χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού; (ΘΧΣ)

Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της Ε.Ε. τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας (δηλαδή πλήρης επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών σε θαλάσσιες ζώνες).

2. Δηλαδή τι αποτυπώνει ο χάρτης;

Οι θαλάσσιες περιοχές που αποτυπώνονται στον χάρτη, συμπεριλαμβάνουν τις ελληνοϊταλικές συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ του 1977 και του 2020 και την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία του 2020, ενώ συμπίπτουν με τα όρια που απορρέουν από τον νόμο 4001/2011.

Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές.

3. ‘Αρα ο χάρτης αποτυπώνει την ΑΟΖ της Ελλάδας στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας (στο Ιόνιο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η διαδικασία οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών έχει διαφορετικό αντικείμενο από τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό, ο οποίος αφορά τη διαδικασία με την οποία οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών αναλύουν και οργανώνουν τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις ανωτέρω θαλάσσιες περιοχές για την επίτευξη των οικολογικών, οικονομικών και κοινωνικών στόχων.

Συνεπώς, ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ.

4. Αποτυπώνει την επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ναυτικά μίλια (στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο);

Η επέκταση των χωρικών υδάτων έως τα 12 ναυτικά μίλια είναι αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας που απορρέει από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Είναι ένα δικαίωμα για την άσκηση του οποίου η Ελλάδα επιφυλάσσεται όταν και όπως το κρίνει εθνικά συμφέρον με βάση τους κανόνες που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο.

5. Πώς συνδέεται η κατάρτιση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού με την κυριαρχία και την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων;

Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός και η εξειδίκευση του με χάρτη αποτελεί αποτύπωση των δραστηριοτήτων σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας – όχι άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων.

H κυριαρχία δεν είναι αντικείμενο σχεδιασμού. Προϋπάρχει και δεν επηρεάζεται από αυτόν.

6. Γιατί η κυβέρνηση καταθέτει τώρα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό;

Η κυβέρνηση κλείνει εκκρεμότητες του παρελθόντος. Υπερασπίζεται τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη και με ουσιαστικό τρόπο, όχι με επικοινωνιακές φωτοβολίδες.

7. Η κατάρτιση του ΘΧΣ πιθανόν να προκαλέσει την αντίδραση της Τουρκίας. ‘Αρα εγκαταλείπετε τον ελληνοτουρκικό διάλογο;

Το ότι λύνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος δεν σημαίνει ότι δεν επιδιώκουμε τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Το ότι διαφωνούμε δεν σημαίνει ότι δεν συζητάμε. Το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη. Η Ελλάδα επιθυμεί θετικό κλίμα στις σχέσεις με την Τουρκία και έχει ταχθεί από την αρχή υπέρ της ελληνοτουρκικής συνεννόησης με βάση το Διεθνές Δίκαιο και την καλή γειτονία.

Εξάλλου, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αφορά μια ουσιαστική υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ε.Ε. που απορρέει από συγκεκριμένες ευρωπαϊκές οδηγίες και εντάσσεται στο πλαίσιο επίτευξης σειράς Ευρωπαϊκών Στρατηγικών, όπως η Πράσινη Συμφωνία και η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Θαλάσσια Ασφάλεια (EUMSS-EU Maritime Security Strategy).

Το success story της ελληνικής οικονομίας και η ευημερία των αριθμών και μακροιοικονομικών δεικτών δεν συνδέεται με τις συνθήκες-αρνητικές- που βιώνει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας. Η έκταση της φτώχειας παραμένει μεγάλη, καθώς ένας στους τέσσερις Ελληνες βρίσκονται στα όριά της και στερούνται βασικών αγαθών, ενώ το 20% «σώζεται»-τα βγάζει πέρα, χάρη στα επιδόματα.

Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής είναι αποκαλυπτικά για το μέγεθος του προβλήματος. Ειδικότερα ο πληθυσμός της χώρας που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό ανέρχεται το 2024 (εισοδήματα 2023) στο 26,9% του συνολικού πληθυσμού (2.740.051 άτομα), παρουσιάζοντας αύξηση κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2023 (26,1%).

Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (27,9%), μειωμένος σε σχέση με το 2023 (28,1%).

Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 842.421 σε σύνολο 4.298.067 νοικοκυριών και τα μέλη τους σε 1.996.833 στο σύνολο των 10.187.923 ατόμων του εκτιμώμενου πληθυσμού της χώρας που διαβιεί σε ιδιωτικά νοικοκυριά.

Το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού νοικοκυριών με έναν ενήλικα και τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο παιδί ανέρχεται σε 43,7%, ενώ των νοικοκυριών με εξαρτώμενα παιδιά ανέρχεται σε 28,9% και των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά σε 20,6%.

Το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 6.510 ευρώ ετησίως για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και σε 13.671 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών. Το κατώφλι της φτώχειας ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, το οποίο εκτιμήθηκε σε 10.850 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας εκτιμήθηκε σε 20.103 ευρώ.

Σανίδα σωτηρίας τα κοινωνικά επιδόματα

Σημείο αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι σχεδόν ένας στους 4 «σώζεται» από τη βύθιση στη φτώχεια, χάρη στα κοινωνικά επιδόματα. Πρόκειται για μια... μαύρη διαπίστωση, ιδίως αν αναλογιστεί κάποιος ότι πάνω από 1,3 εκατ. Έλληνες ζουν με επιδόματα. Συγκεκριμένα το 2024 το 19,6% του συνολικού πληθυσμού της χώρας ήταν σε κίνδυνο φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (επιδόματα), σημειώνοντας αύξηση κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Αναφορικά με τα κοινωνικά επιδόματα, επισημαίνεται ότι αυτά περιλαμβάνουν παροχές κοινωνικής βοήθειας (όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα στέγασης, το επίδομα θέρμανσης κ.λπ.), οικογενειακά επιδόματα (όπως επιδόματα τέκνων), καθώς και επιδόματα ή βοηθήματα ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας ή ανικανότητας, ή και εκπαιδευτικές παροχές.

Η φτώχεια κατά περιφέρεια

Σε δύο Μεγάλες Γεωγραφικές Περιοχές (Αττική, Νησιά Αιγαίου και Κρήτη) καταγράφονται ποσοστά κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού χαμηλότερα από αυτό του συνόλου της χώρας, ενώ στις άλλες δύο Μεγάλες Γεωγραφικές Περιοχές (Βόρεια Ελλάδα, Κεντρική Ελλάδα) τα αντίστοιχα ποσοστά είναι υψηλότερα.

Η ακρίβεια παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας κατατρώγοντας ολοένα και περισσότερο τα οικογενειακά εισοδήματα και αποδυναμώνοντας διαρκώς την ποιότητα ζωής των Ελλήνων.

Η πορεία της οικονομίας, η ακρίβεια, ο πληθωρισμός και η κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών αποτυπώνονται και στην ενδιάμεση έκθεση του ΙΝΕ- ΓΣΕΕ που δόθηκε πριν λίγο καιρό στην δημοσιότητα.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωση όσον αφορά το ύψος μισθού πλήρους απασχόλησης και δυστυχώς στην τελευταία θέση στην αγοραστική δύναμη.

Περαιτέρω δε, σε όλα τα είδη που συμπεριλαμβάνονται στον Γενικό Δείκτη Καταναλωτή, από το 2020 έως σήμερα οι αυξήσεις τιμών είναι σε διψήφια ποσοστά.

Οι καταναλωτές διαπιστώνουν ότι οι αυξήσεις στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών είναι σχεδόν καθημερινές και ολοένα και περισσότεροι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους ενώ έχουν μειώσει αισθητά τις αγορές τους στα σούπερ μάρκετ ή αγοράζουν φθηνότερα και ενδεχομένως κατώτερης ποιότητας προϊόντα.

Η ακρίβεια παραμένει το νούμερο ένα πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας κατατρώγοντας ολοένα και περισσότερο τα οικογενειακά εισοδήματα και αποδυναμώνοντας διαρκώς την ποιότητα ζωής των Ελλήνων.

Η πορεία της οικονομίας, η ακρίβεια, ο πληθωρισμός και η κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών αποτυπώνονται και στην ενδιάμεση έκθεση του ΙΝΕ- ΓΣΕΕ που δόθηκε πριν λίγο καιρό στην δημοσιότητα.

Η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωση όσον αφορά το ύψος μισθού πλήρους απασχόλησης και δυστυχώς στην τελευταία θέση στην αγοραστική δύναμη.

Περαιτέρω δε, σε όλα τα είδη που συμπεριλαμβάνονται στον Γενικό Δείκτη Καταναλωτή, από το 2020 έως σήμερα οι αυξήσεις τιμών είναι σε διψήφια ποσοστά.

Οι καταναλωτές διαπιστώνουν ότι οι αυξήσεις στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών είναι σχεδόν καθημερινές και ολοένα και περισσότεροι δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους ενώ έχουν μειώσει αισθητά τις αγορές τους στα σούπερ μάρκετ ή αγοράζουν φθηνότερα και ενδεχομένως κατώτερης ποιότητας προϊόντα.

Υπό αυτές τις ασφυκτικές συνθήκες καταναλωτικές οργανώσεις ετοιμάζονται και καλούν τους καταναλωτές σε ολικό μποϋκοτάζ, δηλαδή αποχή από όλες τις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών, για την 15η Μαρτίου που είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή.

«Στην Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή ετοιμάζουμε μποϋκοτάζ με θέμα «Η φωνή σου έχει δύναμη, δεν ψωνίζω»» είπε στο thestival.gr ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζόμενων Καταναλωτών, Απόστολος Ραυτόπουλος προσθέτοντας ότι το μποϋκοτάζ της 15ης Μαρτίου αφορά όλα τα προϊόντα.

Παρότι οι Έλληνες καταναλωτές δεν είναι συνηθισμένοι σε τακτικές μποϋκοτάζ όπως οι καταναλωτές άλλων Ευρωπαϊκών χωρών ο κ. Ραυτόπουλος επισημαίνει ότι ήρθε η ώρα να συμμετάσχουν καθώς «εάν δεν κάνουμε τίποτα παρότι βρισκόμαστε στον 4ο χρόνο των αυξήσεων των προϊόντων και των ανατιμήσεων θα μείνουμε στα λόγια».

«Αυτή θα είναι μια μέρα ορόσημο προκειμένου να σταματήσει αυτό το τεράστιο κύμα ακρίβειας που μαστίζει όλον τον κόσμο. Και μπορεί η ακρίβεια να μην είναι μόνο στην Ελλάδα, αλλά η αισχροκέρδεια είναι πραγματικά ελληνικό φαινόμενο. Η αισχροκέρδεια και η απληστία των κερδών έχουν πάρει πλέον τρομακτικές διαστάσεις» είπε ο κ. Ραυτόπουλος.

Τόνισε ότι η ακρίβεια αφορά το τρίπτυχο: σούπερ μάρκετ, στέγαση και ενέργεια.

Ειδικά όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια αναφέρθηκε στην κατάργηση από 1η Φεβρουαρίου του νυχτερινού τιμολογίου -όπως το ξέραμε- καθώς όπως είπε «μειώθηκαν κατά 33% οι ώρες του και ταυτόχρονα αυξήθηκε η τιμή της κιλοβατώρας». Πρόσθεσε ότι καταργήθηκαν τα σταθερά τιμολόγια των έξι μηνών όπου η κιλοβατώρα κόστιζε 8-8,5 λεπτά του ευρώ και «τώρα έγιναν όλα τα συμβόλαια ετήσια, η πιο φθηνή κιλοβατώρα είναι 10 λεπτά του ευρώ και η ακριβότερη 15 λεπτά του ευρώ».

«Δηλαδή αυξήθηκε η κιλοβατώρα κατά 18% και μειώθηκε το νυχτερινό τιμολόγιο σε ποσοστό 33%» επεσήμανε ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών.

Όσον αφορά το καλάθι του νοικοκυριού στα σούπερ μάρκετ που είχε εφαρμοστεί από την κυβέρνηση ως μέτρο κατά της ακρίβειας ο κ. Ραυτόπουλος είπε ότι πλέον έχει εξασθενήσει από τις αλυσίδες των σούπερ μάρκετ αλλά και τις βιομηχανίες «που το έχουν απαξιώσει και δεν δίνουν προσφορές».

«Από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως σήμερα η κυβέρνηση μέσα από το αρμόδιο υπουργείο έχει πάρει 28 μέτρα προκειμένου να πατάξει την ακρίβεια και την αισχροκέρδεια όμως όλα αυτά τα μέτρα μέχρι τώρα αποδείχθηκαν αναποτελεσματικά. Αυτός είναι ο λόγος που από την στιγμή που η κυβέρνηση και το υπουργείο Ανάπτυξης δεν κάνουν αυτό που οφείλουν να κάνουν προκειμένου να προστατευθούν οι καταναλωτές, θα κάνουμε εμείς ως Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών κατά την 15η Μαρτίου το μποϋκοτάζ προκειμένου να δώσουμε να καταλάβουν ότι εμείς οι καταναλωτές έχουμε την δύναμη. Διότι αν εμείς εκείνη την ημέρα δεν ψωνίσουμε θα δείτε πως θα αρχίσουν να πέφτουν οι τιμές» κατέληξε ο κ. Ραυτόπουλος.

Aποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για τη γεωγραφική κατανομή των τραπεζικών καταθέσεων.

Όπως προκύπτει, οι πλουσιότεροι καταθέτες είναι αυτοί της Περιφέρειας Αττικής, με καταθέσεις 106,243 δισ. ευρώ (14.706.370 λογαριασμοί) στο τέλος Ιουνίου 2024. Ειδικότερα, καταθέσεις 87,014 δισ. ευρώ συγκεντρώνονται στην Αθήνα (11.242.008 λογαριασμοί) και ακολουθούν (καταθέσεις 9,144 δισ., 1.742.276 λογαριασμοί) οι κάτοικοι Πειραιά. Φτωχότερα είναι τα δυτικά προάστια, με καταθέσεις 2,210 δισ. ευρώ (505.034 λογαριασμοί), ενώ οι κάτοικοι της Ανατολικής Αττικής έχουν καταθέσεις 7,875 δισ. ευρώ (1.217.052 λογαριασμοί).

Στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας βρίσκονται οι αμέσως μεγαλύτερες καταθέσεις μετά την Αττική (24,908 δισ. ευρώ, 5.606.545 λογαριασμοί). Πλουσιότεροι είναι οι Θεσσαλονικείς (17,348 δισ., 3.556.460 λογαριασμοί) και φτωχότεροι (614 εκατ. ευρώ, 186.501 λογαριασμοί) οι κάτοικοι του Κιλκίς. Οι κάτοικοι του νομού Ημαθίας έχουν καταθέσεις 1,366 δισ. ευρώ (392.636 λογαριασμοί), Πέλλας 1,310 δισ. (385.382 λογαριασμοί), Πιερίας 1,122 δισ. ευρώ (345.305 λογαριασμοί), Σερρών 1,895 δισ. (443.644 λογαριασμοί), Χαλκιδικής 1,252 δισ. (296.617 λογαριασμοί).

Η Κρήτη είναι η τρίτη πιο πλούσια περιφέρεια σε καταθέσεις (9,182 δισ., 2.264.769 λογαριασμοί). Οι περισσότερες βρίσκονται στον νομό Ηρακλείου (4,609 δισ., 1.135.397 λογαριασμοί) και ακολουθούν Χανιά (2,340 δισ., 561.220 λογαριασμοί), Ρέθυμνο (1,123 δισ. ευρώ, 291.802 λογαριασμοί), Λασίθι (1,110 δισ., 276.350 λογαριασμοί).

Καταθέσεις 8,518 δισ. (2.056.760 λογαριασμοί) συγκεντρώνει η Θεσσαλία. Πλουσιότεροι είναι οι Λαρισαίοι (3,619 δισ., 803.347 λογαριασμοί. Ακολουθούν: Μαγνησία (2,364 δισ., 599.953 λογαριασμοί), Τρίκαλα (1,386 δισ., 359.621 λογαριασμοί), Καρδίτσα (1,148 δισ., 293.839 λογαριασμοί).

Ακολουθεί η Πελοπόννησος με καταθέσεις 7,256 δισ. (1.692.597 λογαριασμοί). Πλουσιότερη η Μεσσηνία (1,952 δισ., 453.988 λογαριασμοί) και ακολουθούν Κορινθία (1,643 δισ., 432.667 λογαριασμοί), Αργολίδα (1,265 δις, 289.582 λογαριασμοί), Αρκαδία (1,221 δισ., 243.975 λογαριασμοί) και Λακωνία (1,175 δισ., 272.385 λογαριασμοί).

Καταθέσεις 6,739 δισ. συγκεντρώνει η Δυτική Ελλάδα. Οι περισσότερες στην Αχαΐα (3,656 δισ., 981.991 λογαριασμοί) και ακολουθούν Αιτωλοακαρνανία (1,748 δισ., 574.271 λογαριασμοί), Ηλεία (1,336 δισ., 402.959 λογαριασμοί).

Εκ των ουραγών της Ευρώπης είναι οι Έλληνες σ’ ό,τι αφορά στους μισθούς πλήρους απασχόλησης, παρά το γεγονός ότι οι αποδοχές τους αυξήθηκαν κατά 3,7% το 2023. Η αύξηση αυτή δεν αποδείχθηκε ικανή να ξεκολλήσει τον μέσο μισθό πλήρους απασχόλησης της χώρα μας από τον πάτο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Οι μισθοί στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εurostat, είναι οι τρίτοι πιο χαμηλοί στην ΕΕ, με την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία να καταλαμβάνουν την προτελευταία και τελευταία θέση αντίστοιχα. Οι αριθμοί που παραθέτει η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία καταδεικνύουν τη μεγάλη ανισότητα που υπάρχει ανάμεσα στους μισθούς των Ελλήνων και των Ευρωπαίων.

Ειδικότερα, ο μέσος ετήσιος μισθός στην Ελλάδα έφτασε στις 17.000 ευρώ το 2023, όταν στο σύνολο των χωρών της ΕΕ εδράζεται στις 37.900 ευρώ… Σημείο αναφοράς αποτελεί και το γεγονός ότι η Ελλάδα είχε αισθητά μικρότερο ποσοστό αύξησης των μισθών (3,7%) σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη όπου καταγράφηκε άνοδος 6,5%.

Χαμηλότερους μισθούς από την Ελλάδα συναντάμε μόνο στην Ουγγαρία (16.900 ευρώ) και την Βουλγαρία (13.500 ευρώ). Μεταξύ των χωρών της ΕΕ, ο υψηλότερος μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης καταγράφηκε στο Λουξεμβούργο (81.100 ευρώ), ενώ ακολούθησαν η Δανία (67.600 ευρώ) και η Ιρλανδία (58.700 ευρώ).

Τελευταίοι στην αγοραστική δύναμη

Στην πραγματικότητα, όπως είχε γράψει το Sin στις 21 Αυγούστου, επικαλούμενο έκθεση του ΚΕΠΕ, στην πραγματικότητα η θέση των Ελλήνων εργαζόμενων είναι ακόμη χειρότερη, αν μετρηθούν οι μισθοί που καταβλήθηκαν (και όχι το ΑΕΠ) με αναγωγή στην αγοραστική δύναμη. Βάση μέτρησης αποτελεί το ωρομίσθιο. 

Συγκριτικά με τις χώρες της ΕΕ των 27, η ελληνική οικονομία κατέχει πλέον την τελευταία θέση του μέσου μισθού ανά δεδουλευμένη ώρα εργασίας –για συντομία "ωρομισθίου"–  υπολογισμένου σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης (πόσες χρηματικές μονάδες κοστίζει μια συγκεκριμένη ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών σε διαφορετικές χώρες).

Το ωρομίσθιο στην Ελλάδα έχει πλέον τη μεγαλύτερη απόκλιση από την μέσο όρο της ΕΕ27, δηλαδή είναι χαμηλότερα και από τη Βουλγαρία.

Πόσο θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός

Σε κάθε περίπτωση είναι προφανές πως απαιτούνται πολλά περισσότερα προκειμένου οι μισθοί στην Ελλάδα να γίνουν «ανταγωνιστικοί» άλλων ευρωπαϊκών χωρών, και οι Ελληνες εργαζόμενοι να μην βρίσκονται στο πάτος της λίστας που αφορά τις αποδοχές. Κυβέρνηση και κοινωνική φορείς έχουν ξεκινήσει τον διάλογο για τον κατώτατο μισθό, ενώ ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι θα τηρηθεί η δέσμευση για αύξησή του στα 950 ευρώ έως το τέλος της τετραετίας.

Οι νέοι στην Ελλάδα εγκαταλείπουν το πατρικό τους σπίτι μετά τα 30 χρόνια, ενώ στην ΕΕ το εγκαταλείπουν -κατά μέσο- όρο μετά τα 26, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα, το 2023, οι νέοι σε όλη την ΕΕ εγκατέλειψαν το γονικό σπίτι τους κατά μέσο όρο σε ηλικία 26,3 ετών, από 26,4 ετών το 2022.

Περισσότερο από όλους τους Ευρωπαίους αργούν να φύγουν από το σπίτι των γονιών τους οι Κροάτες, οι Σλοβάκοι και οι Έλληνες. Ειδικότερα, ο υψηλότερος μέσος όρος ηλικιών, 30 ετών και άνω, καταγράφηκε στην Κροατία (31,8 ετών), τη Σλοβακία (31), την Ελλάδα (30,6), την Ισπανία (30,4), τη Βουλγαρία και την Ιταλία (30 ετών και οι δύο). Αντίθετα, οι χαμηλότερες μέσες ηλικίες, όλες κάτω των 23 ετών, καταγράφηκαν στη Φινλανδία (21,4 έτη), τη Σουηδία και τη Δανία (και οι δύο 21,8) και την Εσθονία (22,8). Ακολουθούν η Ολλανδία (23,3 έτη), η Γαλλία (23,7) και η Γερμανία (23,9).

Το 2023, το ποσοστό των νέων ηλικίας 15-29 ετών που ζούσε σε υπερπλήρη νοικοκυριά (overcrowded households) στην ΕΕ ανερχόταν σε 26%. Αυτό το ποσοστό είναι 9,2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού που ζει σε υπερπλήρη νοικοκυριά στην ΕΕ (16,8%).

Μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, το 2023, το υψηλότερο ποσοστό νέων που ζουν σε υπερπλήρη νοικοκυριά καταγράφηκε στη Ρουμανία (59,4%), τη Βουλγαρία (55,3%) και τη Λετονία (54,8%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στη Μάλτα (3,9%), την Κύπρο (4%) και την Ιρλανδία (4,4%).

Στην Ελλάδα, το ποσοστό των νέων που ζούσαν σε υπερπλήρη νοικοκυριά ανήλθε το 2023 στο 46%, έναντι ποσοστού 27,5% για τον συνολικό πληθυσμό.

Οι μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ νέων και συνολικού πληθυσμού που ζουν σε υπερπλήρη νοικοκυριά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (+20,4 π.μ.), στη Ρουμανία (+19,4 π.μ.) και στην Ελλάδα (+18,5 π.μ.).

Ως "υπερπλήρες" ορίζεται το νοικοκυριό που δεν έχει ελάχιστο αριθμό δωματίων ανάλογα με τα μέλη του. Για παράδειγμα, εάν το νοικοκυριό δεν διαθέτει ένα δωμάτιο για κάθε μεμονωμένο άτομο ηλικίας 18 ετών και άνω.