Εξαιρετικά δυσχερής και όχι αρκούντως αποτελεσματική αποδεικνύεται μέχρι στιγμής η προσπάθεια χρηματοδοτικής στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.

Παρά παρά τα αλλεπάλληλα μέτρα, τους σύνθετους σχεδιασμούς και τα πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία που επιστρατεύει η κυβέρνηση, “ζεστό” χρήμα δεν έχει αρχίσει να ρέει – και πιθανότατα δεν θα φθάσει ποτέ σε δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις, που το έχουν ανάγκη για να σταθούν στα πόδια τους και να μπορέσουν να προχωρήσουν στην μετά-κορονοϊό περίοδο.

Ανασταλτικό παράγοντα αποτελούν οι προϋποθέσεις που τίθενται για την ένταξη των επιχειρήσεων στα διάφορα χρηματοδοτικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν τα δάνεια με εγγύηση του Δημοσίου και την “επιστρεπτέα προκαταβολή”.

Εξαιρετικά δύσκολη αποδεικνύεται για τις ΜμΕ και η αξιοποίηση των ποικίλων χρηματοδοτικών εργαλείων που έχουν δημιουγηθεί για τη διοχέτευση ρευστότητας μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Τραπεζικά κριτήρια

Το πρόβλημα είναι ότι οι περισσότερες ΜμΕ, κυρίως οι μικρές, δεν έχουν πιστοληπτική ικανότητα. Αντιμετωπίζονται λοιπόν με επιφυλακτικότητα και δυσπιστία από τις τράπεζες, ακόμη και κατά την αξιολόγηση για τη χορήγηση δανείων που δίνονται με εγγύηση του Δημοσίου ή της Αναπτυξιακής Τράπεζας.

Αν και το ρίσκο τους περιορίζεται κατά κανόνα μόνο στο 20% του δανείου – καθώς το υπόλοιπο καλύπτεται με εγγύηση, οι τράπεζες δύσκολα αποφασίζουν να επωμισθούν έστω και αυτόν τον μικρό κίνδυνο: Επειδή στο παρελθόν “κάηκαν στον χυλό” καταλήγοντας να συσσωρεύσουν βουνά κόκκινων δανείων, τώρα “φυσάνε και το γιαούρτι”.

Προσπαθώντας να παρακινήσει τις τράπεζες να δείξουν μεγαλύτερη “τόλμη” σ' αυτόν τον τομέα και να δώσουν περισσότερα εγγυημένα δάνεια σε επιχειρήσεις που δεν πληρούν απολύτως τα χρηματοδοτικά τους κριτήρια, η ΤτΕ αποφάσισε να θεωρεί “μηδενικού ρίσκου” τα ανοίγματα τους προς την Επενδυτική Τράπεζα, τα οποία εξομοιώνονται πλέον με τα αντίστοιχα προς το Δημόσιο. Ετσι δεν θα χρειάζεται να διενεργούν προβλέψεις επισφαλειών και δεν θα επηρεάζονται δυσμενώς οι κεφαλαιακοί δείκτες τους.
"Δίψα" για ρευστότητα

Κι ενώ από πλευράς τραπεζών υπάρχει απροθυμία – εύλογη ως ένα βαθμό, μετά την οδυνηρή εμπειρία των συσσωρευμένων κόκκινων δανείων, υπάρχει εξαιρετικά μεγάλη ζήτηση δανείων με ευνοϊκούς όρους ή/και με εγγύηση.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι στις 5 ημέρες που έμεινε ανοιχτό το πρόγραμμα χρηματοδότησης του ΤΕΠΙΧ ΙΙ για τις επιχειρήσεις που πλήττονται από τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας υποβλήθηκαν στις τράπεζες 30.644 αιτήματα χρηματοδότησης για συνολικό ποσό 4,11 δισ. ευρώ – τριπλάσιο(!) από τα διαθέσιμα κονδύλια, που είναι 1,3 δισ. ευρώ.

Λόγω αυτής της μεγάλης υπέρβασης, το σύστημα έκλεισε προσωρινά προκειμένου να γίνει μια πρώτη αξιολόγηση των αιτήσεων από τις τράπεζες. Θα ξανανοίξει για στις 20 Μαΐου για την υποβολή κι άλλων αιτήσεων από ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις, ενώ το αρχικό κονδύλι θα αναπροσαρμοσθεί.

Μέσω του προγράμματος ΤΕΠΙΧ ΙΙ, παρέχονται άτοκα δάνεια σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ανέστειλαν τη λειτουργία τους ή περιόρισαν δραστικά τις δραστηριότητες τους λόγω της πανδημίας.
Ποιές παίρνουν το χρήμα

Ομως ο στόχος στήριξης μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται: Η μερίδα του λέοντος από τα διατιθέμενα χρηματοδοτικά κονδύλια πηγαίνει στις μεγαλύτερες ΜμΕ, σε επιχειρήσεις που πληρούν τα πιστοδοτικά κριτήρια των τραπεζών – βρίσκονται δηλαδή σε καλή οικονομική κατάσταση και κατά τεκμήριο είναι αυτές που χρειάζονται λιγότερο τη στήριξη.

Μόνο ένα μικρό μέρος διοχετεύεται σε μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες κατά κανόνα δεν έχουν πρόσβαση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και χρειάζονται περισσότερο τη χρηματοδοτική στήριξη για να επιβιώσουν.

Ενδεικτικά είναι τα πρώτα ανεπίσημα στοιχεία για τις υποβληθείσες αιτήσεις στο ΤΕΠΙΧ ΙΙ και τις πρώτες εγκρίσεις:
- Στην Τρ. Πειραιώς υποβλήθηκαν 13.490 αιτήσεις. Στο εργάσιμο τριήμερο μετά το κλείσιμο του συστήματος εγκρίθηκαν 243 δανειοδοτικά αιτήματα, για συνολικό ποσό 28,4 εκατ. ευρώ.
- Στη Eurobank, από τις 5.485 που υποβλήθηκαν έχουν εξετασθεί λίγες και εγκρίθηκαν 46 δάνεια συνολικού ποσού 5,5 εκατ. ευρώ

- Δάνεια του ίδιου συνολικού ποσού (περίπου 5,5 εκατ. ευρώ) έχουν εγκριθεί επίσης από την Εθνικής και την Alpha.

Οπως διαπιστώνεται, οι πρώτες εγκριθείσες αιτήσεις αφορούν δάνεια μέσου ποσού 120.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι προέρχονται από μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν τα “φόντα” να διεκδικήσουν – και οι τράπεζες να τους εμπιστευθούν – τέτοια ποσά για κεφάλαιο κίνησης.

Οι μικρές επιχειρήσεις που κατατάσσονται χαμηλά στην κλίμακα των ΜμΕ, θα περάσουν από “ψιλό κόσκινο” και οι περισσότερες “θα φθάσουν στη βρύση όταν θα έχει στερέψει”.

Η εξέταση των αιτήσεων θα συνεχισθεί αυτή την εβδομάδα με εντατικούς ρυθμούς. Σήμερα αναμένεται να ανακοινωθούν κάποια στοιχεία από τις τράπεζες για τον αριθμό αιτήσεων, τις εγκρίσεις και τα χορηγούμενα ποσά.

sofokleousin.gr

Εντός του πρώτου δεκαημέρου του Ιουνίου αναμένεται να προκηρυχθεί, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, το νέο καθεστώς-πρόγραμμα «Επιχειρηματικότητα Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων», που υπάγεται στις διατάξεις του αναπτυξιακού νόμου 4399/2016.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του καθεστώτος ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 140 εκατ. ευρώ, που αφορούν τα είδη ενίσχυσης της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης, προέρχονται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων και τα 10 εκατ. ευρώ αφορούν το είδος ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής.

Στόχος του καθεστώτος είναι η παροχή ενός πλήρους πλαισίου κινήτρων για τη δημιουργία επιχειρηματικών πρωτοβουλιών σε νεοσύστατες ή σε υπό ίδρυση Πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις, που προτίθενται να πραγματοποιήσουν αρχική επένδυση σε κάποιον από τους επιλέξιμους κλάδους του νόμου.

Βάση τον κοινοτικό κανονισμό, ως πολύ μικρή επιχείρηση ορίζεται αυτή που διαθέτει λιγότερους από 10 εργαζομένους και της οποίας ο κύκλος εργασιών ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 2 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, μικρή επιχείρηση ορίζεται αυτή που απασχολεί λιγότερους από 50 εργαζομένους και ο κύκλος εργασιών της ή το σύνολο του ετήσιου ισολογισμού δεν υπερβαίνει τα 10 εκατ. ευρώ.

Επιδοτείται η αρχική επένδυση

Τα επενδυτικά σχέδια που θα υπαχθούν στο συγκεκριμένο καθεστώς θα πρέπει να έχουν τον χαρακτήρα αρχικής επένδυσης και συγκεκριμένα να πληρούν μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α. Δημιουργία νέας μονάδας.

β. Επέκταση της δυναμικότητας υφιστάμενης μονάδας. Η πρόσθετη δυναμικότητα της μονάδας λόγω του επενδυτικού σχεδίου μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνον εφόσον η υφιστάμενη δυναμικότητα της μονάδας μπορεί να πιστοποιηθεί από επίσημα στοιχεία τεκμηρίωσης.

γ. Διαφοροποίηση της παραγωγής μιας μονάδας σε προϊόντα ή υπηρεσίες που δεν έχουν παραχθεί ποτέ σε αυτήν, με τον όρο ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου, όπως έχει καταγραφεί στο οικονομικό έτος που προηγείται της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου. Σε περίπτωση που ο φορέας του επενδυτικού σχεδίου δεν έχει κατά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής μία τουλάχιστον κλεισμένη διαχειριστική χρήση ή που στα υποβληθέντα οικονομικά στοιχεία δεν αποτυπώνεται η παραπάνω προϋπόθεση, τεκμαίρεται η μη πλήρωση του σχετικού κριτηρίου.

δ. Θεμελιώδη αλλαγή του συνόλου της παραγωγικής διαδικασίας υφιστάμενης μονάδας μεγάλης επιχείρησης με τον όρο ότι οι επιλέξιμες δαπάνες υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των στοιχείων ενεργητικού που συνδέονται με τη δραστηριότητα που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί κατά τη διάρκεια των τριών προηγούμενων οικονομικών ετών.

Απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει και η οποία αγοράζεται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης.
Οι μορφές ενίσχυσης

Στο πλαίσιο του καθεστώτος, οι μορφές ενίσχυσης που παρέχονται είναι η επιχορήγηση, η επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης η επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης και η φορολογική απαλλαγή.

Οι ενισχύσεις της φορολογικής απαλλαγής, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης παρέχονται στο 100% των ανώτατων επιτρεπόμενων εντάσεων ενίσχυσης.

Αντίστοιχα, η ενίσχυση της επιχορήγησης παρέχεται σε ποσοστό που ορίζεται στο 70% των ανώτατων επιτρεπόμενων εντάσεων ενίσχυσης εξαιρουμένων των επενδυτικών σχεδίων που παρατίθενται στη συνέχεια για τα οποία το ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται στο 100% της ανώτατης επιτρεπόμενης ενίσχυσης.

Διευκρινίζεται ότι οι εντάσεις και τα ανώτατα ύψη ενισχύσεων των επενδυτικών σχεδίων υπολογίζονται πάντα επί του ενισχυόμενου κόστους του επενδυτικού σχεδίου και ανά ομάδα δαπάνης, καθώς και με την περιοχή στην οποία δραστηριοποιείται η επιχείρηση. Τα ακριβή ποσοστά ανά νομό, περιέχονται στον Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων.

Ποιες παίρνουν το 100%

Ωστόσο, το 100% της έντασης για την ενίσχυση της επιχείρησης, μπορούν να λάβουν τα επενδυτικά σχέδια που πληρούν τουλάχιστον μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α. Είναι εξωστρεφείς πολύ Μικρές και Μικρές Επιχειρήσεις: ως τέτοιες ορίζονται οι επιχειρήσεις, οι οποίες αύξησαν την εξωστρέφειά τους, δηλαδή τον λόγο αξίας των εξαγωγών τους προς τον κύκλο εργασιών τους, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 10% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, είτε σε ποσοστό τουλάχιστον 5% κατά μέσο όρο την τελευταία τριετία πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 70% του κύκλου εργασιών τους το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου είτε και χωρίς την προϋπόθεση αύξησης της εξωστρέφειάς τους, εφόσον οι εξαγωγές τους καταλαμβάνουν περισσότερο από το 85% του κύκλου εργασιών το τρίτο έτος πριν το έτος υποβολής της αίτησης υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου. Για την τεκμηρίωση της αύξησης των εξαγωγών, οι εταιρείες θα πρέπει να έχουν κλείσει τρεις διαχειριστικές χρήσεις πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής.

β. Είναι καινοτόμες πολύ Μικρές και Μικρές επιχειρήσεις. Καινοτόμες θεωρούνται οι επιχειρήσεις, των οποίων οι δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης έχουν υπερβεί το 10% του συνόλου των λειτουργικών τους δαπανών, για ένα τουλάχιστον έτος από τα τρία τελευταία πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στις διατάξεις του παρόντος.

γ. Είναι επιχειρήσεις που προέρχονται από συγχώνευση ανεξάρτητων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων με απορρόφηση είτε με δημιουργία νέας εταιρείας, αποκλειομένης ρητά της εξαγοράς, Οι ανεξάρτητες Μικρές και πολύ Μικρές θα πρέπει να υφίσταντο κατά την 22-6-2016, ημερομηνία έναρξης ισχύος του Ν.4399/2016, ενώ η συγχώνευση θα πρέπει να (έχει) πραγματοποιηθεί μετά την παραπάνω ημερομηνία και σε κάθε περίπτωση, πριν την έναρξη εργασιών του επενδυτικού σχεδίου.

δ. Είναι πολύ Μικρές και Μικρές επιχειρήσεις οι οποίες αύξησαν την απασχόλησή τους (με βάση τις Ετήσιες Μονάδες Εργασίας) σε ποσοστό τουλάχιστον 10% την τελευταία τριετία πριν την αίτηση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου. Υπολογίζεται η μεταβολή μεταξύ των ΕΜΕ των τελευταίων 12 μηνών πριν την αίτηση υπαγωγής (λογίζεται ως πρώτο έτος) και των ΕΜΕ από τον 25ο έως τον 36ο μήνα πριν την αίτηση υπαγωγής (λογίζεται ως τρίτο έτος). Η ενίσχυση αυτή παρέχεται σε επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί τουλάχιστον 36 μήνες πριν την υποβολή της αίτησης υπαγωγής και η αύξηση της απασχόλησης είναι τουλάχιστο ίση με 3 ΕΜΕ.

ε. Είναι συνεταιρισμοί, Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.) του 4430/2016 (Ά 2015)), Αγροτικοί Συνεταιρισμοί (ΑΣ), Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) του N. 4384/2016 (Α' 78), στ. Είναι επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε έναν από τους κλάδους Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και αγροδιατροφής, ως κύριο κλάδο δραστηριότητάς τους.

ζ. Είναι επιχειρήσεις, οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ στο Παράρτημα 4. η. Είναι επιχειρήσεις, των οποίων το υπαγόμενο επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.) και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης. Ειδικότερα, ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια ίδρυσης νέων μονάδων ή τα επενδυτικά σχέδια υφιστάμενων μονάδων για νέα οικονομική δραστηριότητα εντός του χώρου υποδοχής. Ως νέα οικονομική δραστηριότητα νοείται κάθε δραστηριότητα που δεν εμπίπτει στην ίδια τάξη (τετραψήφιος αριθμητικός κωδικός ΚΑΔ στατιστικής ταξινόμησης) με ήδη ασκούμενη από το φορέα δραστηριότητα.

στ. Είναι επιχειρήσεις, των οποίων τα επενδυτικά σχέδια υλοποιούνται σε έναν από τους κλάδους Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και αγροδιατροφής, ως κύριο κλάδο δραστηριότητάς τους,

ζ. Είναι επιχειρήσεις, οι οποίες επιτυγχάνουν αυξημένη προστιθέμενη αξία, όπως αυτή προσδιορίζεται από την ΕΛΣΤΑΤ,

η. Είναι επιχειρήσεις, των οποίων το υπαγόμενο επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε Βιομηχανικές και Επιχειρηματικές Περιοχές (Β.Ε.ΠΕ.), Επιχειρηματικά Πάρκα (Ε.Π.) εξαιρουμένων των Επιχειρηματικών Πάρκων Ενδιάμεσου Βαθμού Οργάνωσης (Ε.Π.Ε.Β.Ο.), Τεχνολογικά Πάρκα και Θύλακες Υποδοχής Καινοτόμων Δραστηριοτήτων (Θ.Υ.Κ.Τ.) και δεν αφορούν σε εκσυγχρονισμό ή επέκταση υφιστάμενων δομών της ενισχυόμενης επιχείρησης. Ειδικότερα, ενισχύονται τα επενδυτικά σχέδια ίδρυσης νέων μονάδων ή τα επενδυτικά σχέδια υφιστάμενων μονάδων για νέα οικονομική δραστηριότητα εντός του χώρου υποδοχής. Ως νέα οικονομική δραστηριότητα νοείται κάθε δραστηριότητα που δεν εμπίπτει στην ίδια τάξη (τετραψήφιος αριθμητικός κωδικός ΚΑΔ στατιστικής ταξινόμησης) με ήδη ασκούμενη από το φορέα δραστηριότητα.

θ. Είναι επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται στις ειδικές περιοχές, οι οποίες αναφέρονται στο σχετικό Παράρτημα του ν.4399/2016, καθώς πληρούν τα κριτήρια της περ. θ του άρθρου 12 του ν. 4399/2016. ι. Είναι επιχειρήσεις των οποίων το επενδυτικό σχέδιο υλοποιείται σε περιοχές με ιδιαίτερα αυξημένες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και ιδίως: Αγαθονήσι, Κάλυμνος, Καστελόριζο, Κως, Λέρος, Λέσβος, Σάμος, Σύμη, Χίος

Νέες ημερομηνίες έναρξης και λήξης ηλεκτρονικής υποβολής αιτήσεων χρηματοδότησης για τις προσκλήσεις των δράσεων του ΕΣΠΑ: «Εργαλειοθήκη Ανταγωνιστικότητας για Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις» και «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο - Εστίαση - Εκπαίδευση», ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.

Ειδικότερα, για τη δράση «Εργαλειοθήκη Ανταγωνιστικότητας για Μικρές και Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις» η έναρξη ηλεκτρονικών υποβολών αιτήσεων τροποποιείται από τις 06/02/2019 στις 20/02/2019 (ώρα 10:00:00).

Η πρόσκληση θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού και το αργότερο μέχρι τη συμπλήρωση 18 μηνών από την αρχική δημοσίευσή της.

Για τη δράση «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο-Εστίαση-Εκπαίδευση» η ημερομηνία έναρξης ηλεκτρονικών υποβολών αιτήσεων τροποποιείται από τις 06/02/2019 στις 27/02/2019 καθώς και η ημερομηνία λήξης ηλεκτρονικών υποβολών αιτήσεων από τις 19/04/2019 στις 09/05/2019 και ώρα 23:59:59.

Σημειώνεται ότι οι δράσεις συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από Εθνικούς πόρους.