Ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα «καθήμενος επί πώλον όνου»
 
 

Την Κυριακή των Βαΐων 21 Απριλίου το απόγευμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στην Ακολουθία του Νυμφίου και κήρυξε το θείο λόγο στον Ιερό Ναό Αγίου Αλεξάνδρου Αλεξάνδρειας.

Η ομιλία του Σεβασμιωτάτου :

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα».

Μέ κατάνυξη καί συγκίνηση ὑπο­δεχθήκαμε πρό ὀλίγου τόν Νυμ­φίο τῆς Ἐκκλησίας. Ὑποδεχθή­κα­με Ἐκεῖνον πού μᾶς καλεῖ στόν νυμφῶνα του, ἀλλά συγχρόνως καί Ἐκεῖνον πού ἔρχεται «πρός τό ἑκούσιον πάθος» γιά τή δική μας σωτηρία. Ἐκεῖνον, πού μετά τά ὠσαν­νά, πού ἄκουσε σήμερα τό πρωί, εἰσερχόμενος στά Ἱεροσό­λυ­μα, εἶναι ἕτοιμος νά ἀντιμετωπί­σει τήν κακία τῶν ἀνθρώπων τούς ὁποίους εὐ­εργέτησε, νά ὑπομείνει τήν ἀχαριστία καί τήν προδοσία, τούς ἐμπτυσμούς καί τή σταύρω­ση, τό βάρος τῆς ἁμαρτίας καί τήν πικρία τῆς ἐγκαταλείψεως.

Ὅμως δέν ἀρκεῖ ἡ συγκίνηση καί ἡ κατάνυξη πού αἰσθανθήκαμε ἀπό­­ψε, βλέποντας τόν Χριστό ὡς Νυμφίο, γιατί ἡ συγκίνηση καί ἡ κατάνυξη πρέπει νά μετουσιωθεῖ σέ πράξη, ὥστε νά ὑπάρξει ψυχική καί πνευματική ὠφέλεια. Διότι διαφορετικά ἡ κατάνυξη καί ἡ συγκίνηση παρέρχονται εὔκολα, συχνά καί μέ τή συνέργεια τοῦ πονηροῦ, καί δέν μένει τίποτε στήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου. Αὐ­τό συνέβη καί στίς πέντε παρ­θένες τῆς παραβολῆς τοῦ Χριστοῦ, πού ἄν καί περίμεναν τόν Χριστό, στό τέλος ἀποκοιμήθηκαν καί βρέθη­καν ἀνέτοιμες γιά τήν ὑποδοχή του.

Αὐτό συνέβη καί στούς μαθητές του, οἱ ὁποῖοι, ἐνῶ συγ­κλο­νίσθη­καν μέ ὅσα τούς εἶπε ὁ Χριστός στόν Μυστικό Δεῖπνο γιά τήν ἐπι­κείμενη προδοσία καί τό Πάθος του, ἐκεῖνοι τά ξέχασαν, καί παρα­συρμένοι ἀπό τήν ἀδυναμία τοῦ ἀν­θρωπίνου σώματος, δέν μπόρε­σαν νά ἀγρυπνήσουν μαζί του, ὅταν τούς ἄφησε στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ καί ἀποσύρθηκε γιά νά προσευ­χηθεῖ πρός τόν Πατέρα του τήν ὥρα τῆς μεγάλης ἀγωνίας του, καί ἀντί νά τοῦ συμπα­ρα­στα­θοῦν προσευχόμενοι ἀποκοιμήθη­καν.

Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἱερός ὑμνογράφος, καθώς μᾶς παρουσιάζει σήμερα τόν Νυμφίο Χριστό, δέν παρα­λεί­πει νά μακαρίσει ἐ­κεί­­νους, οἱ ὁποῖοι θά βρεθοῦν ἐν ἐγρη­γόρ­σει, ὅταν θά ἔρθει. «Καί μα­κά­ριος ὁ δοῦλος, ὅν εὑρήσει γρηγο­ροῦ­ντα». Γιατί ἡ ἐγρήγορση καί ἡ προετοι­μασία γιά τήν ὑποδοχή τοῦ Χρι­στοῦ εἶναι αὐτή πού ἔχουμε ἀνά­γκη, ὥστε ἡ συνάντησή μας μαζί του νά μήν καταλήξει σέ ἀπο­τυ­χία, νά μήν καταλήξει σέ μία ἀπο­δοκιμασία τοῦ Χριστοῦ, νά μήν κα­ταλήξει στό νά ἀκούσουμε καί ἐμεῖς τό «οὐκ οἶδα ὑμᾶς». Δέν σᾶς γνωρίζω, δέν σᾶς ξέρω.

Ἡ κατάνυξη καί ἡ συγκίνηση πού αἰσθανθήκαμε ἀπόψε καί θά αἰ­σθα­­νόμασθε καί τίς ἑπόμενες ἡμέ­ρες παρακολουθώντας τίς Ἀκο­λου­­θίες τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Ἑβδομάδος καί ἀκούοντας τούς ὕμνους πού περιγράφουν μέ μονα­δικό τρόπο τό Πάθος τοῦ Κυρίου μας, μᾶς βοηθοῦν στόν σκοπό αὐ­τό, γιατί κινοῦν τήν ψυχή μας καί τήν ξυπνοῦν ἀπό τόν λήθαργο ἤ καί ἀπό τόν ὕπνο στόν ὁποῖο βρί­σκεται, παρασυρμένη ἀπό τίς κα­θη­­με­ρινές φροντίδες καί μέρι­μνες, ἀπό τίς κοσμικές ἐνασχο­λήσεις καί τίς προ­σωπικές, οἰκο­γενειακές καί ἐπαγ­γελ­ματικές ὑποχρεώσεις μας.

Δέν ἀρκεῖ ὅμως μόνο νά ξυπνή­σου­με καί νά ἀναγνωρίσουμε ὅτι ὁ Χρι­στός θυσιάσθηκε γιά μᾶς, θυ­σιά­­σθη­κε γιά τή σωτηρία μας. Χρει­άζεται νά διατηρήσουμε αὐτή τήν ἐγρήγορση. Για­τί, ἐάν περιορι­σθοῦμε μόνο σέ αὐτό, σύ­ντο­μα ἡ συγκίνηση καί ἡ κατάνυξη θά πε­ρά­σει καί ἐμεῖς θά ξεχάσουμε τή θυσία τοῦ Χριστοῦ, θά ξεχάσουμε τόν Χριστό καί θά ἀπορ­ρο­φηθοῦμε καί πάλι ἀπό τήν κα­θημερινότητά μας. Ὅμως ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ δέν ἔχει νόημα γιά ἐμᾶς, ἐάν δέν ἔχει ἀποτέλεσμα γιά τήν ψυχή μας, ἐάν δέν μᾶς ὁδηγήσει σέ μία διαρκῆ ἐγρήγορση, ὥστε νά ἔχου­με πάντοτε στραμμένο τό βλέμμα μας καί τήν ψυχή μας στόν Χριστό· ὥστε νά ἀγωνιζόμαστε νά ζοῦμε κατά τό δυνατόν σύμφωνα μέ τό θέλημά του· νά ἀγωνιζόμαστε γιά νά ἀποφεύγουμε τήν ἁμαρτία· νά προσπαθοῦμε νά ἀποφεύγουμε τίς παγίδες τοῦ διαβόλου, ἀλλά καί νά καλλιεργοῦμε στήν ψυχή μας τήν ἀρετή, νά ἐπιδιώκουμε τά κα­λά ἔργα της, νά ἐπιδιώκουμε τήν ἕνω­σή μας μέ τόν Θεό μέσα ἀπό τήν προσευχή, τή μελέτη τοῦ λό­γου τοῦ Θεοῦ, τή μετοχή μας στά ἱερά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, καί νά κρατοῦμε τήν ψυχή μας σέ ἐγρήγορση ἔχοντας πάντοτε ζω­ντανή μέσα μας τή μνήμη τοῦ Θεοῦ. Διότι ἡ μνήμη τοῦ Θεοῦ, ἡ μνήμη τῆς θυσίας τοῦ Κυρίου μας γιά τή σωτηρία μας, θά μᾶς βοηθᾶ νά μήν ξεχνιόμαστε, ἀλλά νά θυ­μόμαστε τό χρέος μας νά τήν ἀξιο­ποιήσουμε γιά τή σωτηρία μας. Καί ἔτσι θά προφυλασσόμεθα ἀπό τούς πειρασμούς πού εὔκολα μπο­ροῦν νά μᾶς παρασύρουν στήν ἁμαρτία καί νά ὁδηγήσουν τήν ψυ­χή μας στή ραθυμία καί τίς ὀλέθριες συ­νέπειές της.

Ἄς προσπαθήσουμε, λοιπόν, αὐ­τές τίς ἡμέρες, ἀλλά καί σέ ὅλη μας τή ζωή, νά εἴμαστε σέ πνευ­μα­τική ἐγρήγορση γιά νά ἀξιω­θοῦ­με καί νά ζήσουμε τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας, συμπο­ρευόμενοι καί συ­σταυρω­νό­μενοι μαζί του, ἀλλά καί νά εἴ­μαστε ἕτοιμοι νά τόν συναντήσουμε, ὅταν θά μᾶς καλέσει κοντά του.

"Σκέψεις και προβληματισμοί με αφορμή το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακή των Βαΐων (Ιωάννου κεφάλαιο 12, στίχοι 1-18"

Θριαμβευτική είσοδος του Ιησού στην Ιερουσαλήμ, «καθήμενος επί πώλου όνου». «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», αναφωνούσε το πλήθος, που τον υποδέχθηκε με «τα βαΐα των φοινίκων».

Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, μετά το πέρας της πρωινής λειτουργίας, μοιράζονται στους πιστούς φύλλα δάφνης (βάγιες). Σε πολλά μέρη του χριστιανικού κόσμου, αντί για φύλλα δάφνης, μοιράζονται φύλλα ελιάς ή άλλων δέντρων και κλαριά φοινίκων, που είναι σύμφωνο με τα Ευαγγέλια. Η έκφραση «μετά βαΐων και κλάδων», που υποδηλώνει τη θριαμβευτική υποδοχή κάποιου ή κάποιων, έχει αναφορά σε αυτή τη θρησκευτική εορτή.

Το βράδυ στις εκκλησίες ψάλλεται κατ’ οικονομίαν ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας, όπου τιμάται ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος και γίνεται αναφορά στο γεγονός της ξηρανθείσης συκής.

Ο Ιωσήφ ο Πάγκαλος ήταν δισέγγονος του Αβραάμ και υιός του Ιακώβ. Ιδιαίτερα αγαπητός στον πατέρα του, φθονήθηκε από τον αδελφό του, έπεσε σε δυσμένεια και πωλήθηκε ως σκλάβος στην Αίγυπτο. Ύστερα από πολλές περιπέτειες, βρίσκεται κάποτε γενικός άρχοντας στην Αυλή του Φαραώ. Θεωρήθηκε από την εκκλησία ως προεικόνιση του Χριστού, αφού πέρασε περιπέτειες, που θυμίζουν ανάλογα το Θείο Μαρτύριο.

Η υμνογραφία της ημέρας είναι αφιερωμένη στον Ιωσήφ και την παραβολή της ξηρανθείσης συκής. Οι δυο πιο γνωστοί ύμνοι, που αποδίδονται στον Ρωμανό τον Μελωδό, είναι το τροπάριο Ιδού ο Νυμφίος και το εξαποστειλάριο Τον νυμφώνα σου βλέπω.
Ευαγγέλιο (Κατά Ματθαίον κα’ 18-43)

Στη διαδρομή προς τα Ιεροσόλυμα, ο Ιησούς επείνασε και αφού είδε μία άκαρπο συκιά μόνο με το φύλλωμά της, την καταράσθηκε και αυτή ξεράθηκε. Οι μαθητές του θαύμασαν το κατόρθωμά του και αυτός τους απάντησε ότι εάν έχουν πίστη όχι μόνο θα κάνουν το ίδιο, αλλά και βουνά θα σηκώσουν.

Έθιμα

Στο χωριό Πετροκέρασα Χαλκιδικής φιλοξενείται κάθε χρόνο (τουλάχιστον από το 1768) τμήμα του Τιμίου Σταυρού που έρχεται από τη Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους. Το Τίμιο Ξύλο φυλάσσεται στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία την Κυριακή των Βαΐων και τη Μεγάλη Δευτέρα, προσελκύοντας πλήθος πιστών. Το έθιμο γίνεται σε ανάμνηση της σωτηρίας του χωριού από θανατηφόρα αρρώστια, πιθανώς πανώλη.
Την Κυριακή των Βαΐων, στην Κέρκυρα, γίνεται η μεγάλη λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα με τη συνοδεία των φιλαρμονικών της πόλης, σε ανάμνηση της απαλλαγής του νησιού από τη φοβερή πανώλη που το 1629 χτύπησε αλύπητα τους Κερκυραίους.
Στα βάγια, που μοιράζονται στην εκκλησία, ο λαός αποδίδει μαγική δύναμη, γι' αυτό τα φυλάσσει στο εικονοστάσι του σπιτιού ως πρόχειρο μέσο κατά της βασκανίας.
Την ημέρα αυτή συνηθίζονται τα βαγιοχτυπήματα, να χτυπά δηλαδή ο ένας τον άλλο με βάγια, στη βάση της αρχέγονης αντίληψης για τη μετάδοση με τον τρόπο αυτό της δύναμης του χλωρού κλαδιού σε αυτόν που δέχεται το χτύπημα.
Παλαιότερα άδονταν κάλαντα και την Κυριακή των Βαίων.

Σαρακοστή, η περίοδος της καθαρτήριας διαδικασίας σε όλα τα επίπεδα. Από την Καθαρά Δευτέρα αρχίζει η προετοιμασία τού σώματος και της ψυχής,

Alexandriamou.gr
Δημοσιογραφική Ενημερωτική Ηλεκτρονική Εφημερίδα
Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας