† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ

ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης

τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας

πρός τόν ἱερόν κλῆρον καί τόν εὐσεβῆ λαόν

τῆς καθ᾽ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Τό ἀπ᾽ αἰῶνος μυστήριον, ἀνακαλύπτεται σήμερον, καί ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, Υἱός ἀνθρώπου γίνεται, ἵνα τοῦ χείρονος μεταλαβών, μεταδῷ μοι τοῦ βελτίονος».

Τό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τόν ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μέ τήν παρακοή τῆς θείας ἐντολῆς ἐξέπεσε καί ἀπομακρύνθηκε ἀπό τόν Θεό, ἀποκαλύπτει ἡ σημερινή ἡμέρα. Τό σχέδιο τῆς θείας οἰκονομίας γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, τό ὁποῖο ἐπί αἰῶνες παρέμενε ἄγνωστο μέχρι νά φθάσει τό πλήρωμα τοῦ χρόνου καί σέ αὐτούς ἀκόμη τούς ἁγίους ἀγγέλους, ἀποκαλύπτεται σήμερα στήν Παναγία Παρθένο διά τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ.

Ἀκατάληπτο τό μυστήριο γιά τήν ἀνθρώπινη λογική. Ἀκατάληπτο ὅμως καί γιά τούς ἀγγέλους, πού ὑποκλίνονται σήμερα ἐνώπιον τῆς Κεχαριτωμένης Κόρης τῆς Ναζαρέτ, ἡ ὁποία «εὗρε χάριν παρά τῷ Θεῷ», ἀλλά καί ὑποκλίνονται μαζί της στό μέγα θαῦμα τῆς θείας ἀγάπης πού κάνει τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, υἱό τοῦ ἀνθρώπου.

Αὐτό τό θαῦμα ἑορτάσαμε καί κατά τή χθεσινή πρώτη Κυριακή τῶν Νηστειῶν, Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, μέ ἕναν διαφορετικό τρόπο. Γιατί ὁ θρίαμβος τῶν ἱερῶν εἰκόνων, πού ἐπί ἕναν περίπου αἰώνα διώχθηκαν καί συκοφαντήθηκαν μαζί μέ τούς προμάχους τους καί τήν Ἐκκλησία, εἶναι ταυτόσημος μέ τήν ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως. Γιατί ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πού καταδέχθηκε νά γίνει ἄνθρωπος γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου, καταδέχεται καί νά ἀπεικονίζεται ἀλλά καί νά τιμᾶται «ἐν εἰκονίσμασι» γιά χάρη του. Καταδέχεται, «ἵνα τοῦ χείρονος μεταλαβών, μεταδῷ μοι τοῦ βελτίονος», ὅπως ψάλλει σήμερα ὁ ἱερός ὑμνογράφος.

Καί αὐτός ὁ θρίαμβος τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν ὁποῖο ἑορτάσαμε χθές, αὐτός ὁ θρίαμβος τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ὀρθοδόξου πίστεως πού ἔγινε ἐφικτός χάρη στήν εὐσεβῆ αὐτοκράτειρα Θεοδώρα, δέν ὁδήγησε στήν παρακμή τῆς βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας, ὅπως νόμιζαν κάποιοι, ἀλλά σέ μιά λαμπρή περίοδο συνεργασίας καί συναλληλίας Ἐκκλησίας καί Κράτους, πού ἔδωσε ἐμφανῆ δείγματα στά γράμματα, στίς τέχνες, στόν πολιτισμό ἀλλά καί στήν ἐσωτερική καί ἐξωτερική πολιτική τοῦ Βυζαντίου.

Ἄν ἀνατρέξει κανείς στήν ἱστορία τοῦ Ἔθνους μας εὔκολα θά διαπιστώσει ὅτι οἱ ἐπιτυχίες του στηρίχθηκαν στήν ὁμόνοια καί τήν πίστη του στόν Θεό. Στηρίχθηκαν στήν ὑπακοή του στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος δέν ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά καταδυναστεύσει τόν ἄνθρωπο ἤ νά περιορίσει τά δικαιώματα πού Ἐκεῖνος τοῦ ἔδωσε καί τά ὁποῖα πρῶτος Ἐκεῖνος σεβάσθηκε, ἀλλά γιά νά τά αὐξήσει.

Γι᾽ αὐτό καί στόν δίκαιο ἀγώνα τῶν πατέρων μας γιά τήν ἐλευθερία ὁ Θεός ἦταν βοηθός καί συμπαραστάτης τους. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, πού τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ της ἐπέλεξαν οἱ πρόγονοί μας, γιά νά κηρύξουν τήν ἐπανάσταση καί νά ἀρχίσουν τόν ἀγώνα τους κατά τῶν Τούρκων, ἦταν ἡ Ὑπέρμαχος Στρατηγός τους. Καί ὅπως πάντοτε, ὅταν τό Ἔθνος μας κατέφευγε στήν Παναγία Παρθένο καί ζητοῦσε τή βοήθεια καί τήν προστασία της, Ἐκείνη ἦταν ἀρωγός καί προστάτις του, ἦταν σκέπη καί καταφυγή του, ἦταν Ἐκείνη πού τό ὁδηγοῦσε στή νίκη πρός ἔκπληξη τῶν ἐχθρῶν του, ἔτσι ἔγινε καί μέ τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821. Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος χάρισε τή νίκη καί τήν ἐλευθερία στόν πιστό λαό της, πού τήν τιμοῦσε καί τήν εὐλαβεῖτο ὡς Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί δική του πνευματική μητέρα, καί συνέδεσε διά παντός τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ της, τήν ἡμέρα πού ἀποκαλύφθηκε τό ἀπ᾽ αἰῶνος ἀπόκρυφο μυστήριο γιά τήν ἀπαλλαγή τῶν ἀνθρώπων ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας, μέ τήν ἡμέρα τῆς ἐνάρξεως τῆς ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως καί τῆς ἀπαλλαγῆς μας ἀπό τόν δυσβάστακτο τουρκικό ζυγό.

Καί καθώς σήμερα πανηγυρίζουμε λαμπρά τή διπλῆ αὐτή ἑορτή, τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τήν ἑορτή τοῦ εὐαγγελισμοῦ τοῦ Ἔθνους μας καί τῆς ἐνάρξεως τῆς ἐπαναστάσεως πού μᾶς χάρισε τήν ἐλευθερία μας, ἔχουμε χρέος νά μήν ξεχνοῦμε ὡς ἄτομα καί ὡς Ἔθνος τί ὀφείλουμε στούς ἡρωικούς προγόνους μας πού ἀγωνίσθηκαν καί θυσιάσθηκαν γιά νά εἴμαστε σήμερα ἐμεῖς ἐλεύθεροι, ἀλλά καί τί ὀφείλουμε στόν Θεό καί τήν Παναγία Παρθένο, πού ἐνίσχυσαν τόν ἀγώνα τῶν πατέρων μας. Ὀφείλουμε ἀπέραντη εὐγνωμοσύνη πού ἐκφράζεται μέ τήν πίστη μας στόν Θεό καί στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο, ἀλλά καί μέ τήν πίστη μας σέ ὅσα οἱ ἡρωικοί πρόγονοί μας πίστευαν.

Καί ἄς μήν ξεχνοῦμε καί στίς δύσκολες ὧρες, τίς ὁποῖες διέρχεται καί σήμερα ἡ πατρίδα μας, ὅτι ἡ πίστη μας στόν Θεό καί στήν Ὑπεραγία Θεοτόκο μπορεῖ νά μᾶς ἐξασφαλίζει πάντοτε τή νίκη, διότι «αὕτη ἐστίν ἡ νίκη ἡ νικήσασα τόν κόσμον ἡ πίστις ἡμῶν».

Διάπυρος πρός Θεόν καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο εὐχέτης

† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΟΡΤΗΣ 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Ἀρ. Πρωτ.: 581 

Βέροια, 19 Ὀκτωβρίου 2023

† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ

ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας

ΠΡΟΣ

τόν ἱερόν κλῆρον καί τόν εὐσεβῆ λαόν τῆς καθ ̓ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,  

Πολλές φορές στή μακραίωνη ἱστορία του τό Ἔθνος μας βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ μεγάλες προκλήσεις. Βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ λαούς, οἱ ὁποῖοι ἐπεδίωξαν νά καταλάβουν τόν τόπο μας, τήν ἑλληνική γῆ, στήν ὁποία γιά περισσότερα ἀπό 2.500 χρόνια ἄκμαζε ὁ Ἑλληνισμός. Βρέθηκε ἀντιμέτωπο μέ ἔθνη πού ἤθελαν νά συλήσουν ὅ,τι οἱ πρόγονοί μας μέ τή θυσία τους καί μέ τό αἷμα τους διατήρησαν γιά αἰῶνες ἑλληνικό, νά ἁρπάξουν ὅ,τι ἐκεῖνοι ἀγωνίσθηκαν καί πολέμησαν γιά νά ἐλευθερώσουν ἀπό ποικίλους κατακτητές.  

Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι κατά καιρούς ἐπεχείρησαν νά καταλάβουν τήν πατρίδα μας. Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι θεωροῦσαν ὅτι θά μποροῦσαν μέ τήν ἰσχύ καί τήν ὑπεροχή τῶν ὅπλων νά ἐπιβάλλουν στούς Ἕλληνες τή θέλησή τους. Πολλοί ἦταν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι πίστευαν ὅτι θά μποροῦσαν νά ἀναγκάσουν τούς πατέρες μας νά παραδοθοῦν ἄνευ ὅρων καί νά τούς παραδώσουν τή γῆ τους.  

Ξέχασαν ὅμως ὅλοι αὐτοί ὅτι οἱ Ἕλληνες ἔχουμε μακρά παράδοση ἀγώνων, γενναιότητος καί ἡρωισμοῦ. Ξέχασαν ὅτι κρύβουμε μέσα στήν ψυχή μας μία ἀπέραντη ἀγάπη γιά τήν πατρίδα μας καί μία ἀκατανίκητη θέληση νά τήν ὑπερασπισθοῦμε, ὥστε εἴμαστε πάντοτε πρόθυμοι νά θυσιασθοῦμε, προκειμένου νά παραμένει ἐλεύθερη. 

Ὅλα αὐτά τά ἀπέδειξαν οἱ πατέρες μας, ὅταν στίς 28 Ὀκτωβρίου τοῦ 1940 οἱ δυνάμεις τοῦ Ἄξονος ζήτησαν διά τοῦ Ἰταλοῦ πρεσβευτοῦ στήν Ἀθήνα τήν παράδοση τῶν ἑλληνικῶν ἐδαφῶν, ἀπειλώντας ὅτι σέ ἀντίθετη περίπτωση θά τά καταλάμβαναν μέ τά ὅπλα. Ἡ στάση τῶν πατέρων μας στήν πρόκληση αὐτή δέν διέφερε ἀπό τή διαχρονική στάση τῶν προγόνων μας. Ἡ ἀπάντησή τους ἦταν μία καί ἀταλάντευτη. Ἦταν ἕνα ἀδιαπραγμάτευτο «Ὄχι». 

Αὐτό τό «Ὄχι» ὑπερασπίσθηκαν οἱ πατέρες μας στή συνέχεια στά βουνά τῆς Πίνδου καί ὅπου ἀλλοῦ μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ τοῦ Γένους μας. Αὐτό ὑπερασπίσθηκαν γυναῖκες καί παιδιά πού μέ κάθε τρόπο καί χωρίς νά ὑπολογίζουν τόν κίνδυνο πού διέτρεχαν, σκαρφάλωναν στά χιονισμένα βουνά, γιά νά μεταφέρουν προμήθειες στούς στρατιῶτες πού ὑπερασπιζόταν τήν πατρώα γῆ. Αὐτό ὑπερασπίσθηκαν καί ὅσοι στά μετόπισθεν προσπαθοῦσαν νά συμπαρασταθοῦν μέ κάθε μέσο ὅσους ἀγωνιζόταν γιά νά προστατεύσουν τήν πατρίδα μας ἀπό τήν ἄδικη ἐπίθεση πού εἶχε δεχθεῖ.  

Ἡ τόλμη καί ἡ γενναιότητα πού ἐπέδειξαν οἱ Ἕλληνες, ἄνδρες, γυναῖκες καί παιδιά, ἀπέναντι στόν πανίσχυρο ἐχθρό, τόν ὁποῖο κατόρθωσαν νά καθυστερήσουν καί νά βλάψουν ἀνεπανόρθωτα, ἀλλά καί ἡ ἀκράδαντη πίστη τους στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τήν ὁποία ἔβλεπαν νά ὑπερίπταται καί νά τούς σκεπάζει μέ τό ἱερό μαφόριό της, γιά νά μήν τούς ἀγγίζουν τά ἐχθρικά πυρά, ἀναγνωρίσθηκε καί ἐπαινέθηκε ἀπό ὅλον τόν πολιτισμένο κόσμο, πού θαύμασε τόν ἡρωισμό, τήν ἀποφασιστικότητα καί τήν πίστη τῶν πατέρων καί τῶν μητέρων μας.  

Τό δικό τους παράδειγμα ἐμπνέει καί ὅλους ἐμᾶς πού τούς τιμοῦμε σήμερα καί μνημονεύουμε τόν ἀγώνα καί τή θυσία τους γιά νά εἴμαστε ἐμεῖς ἐλεύθεροι. Ἡ πίστη τους στόν Θεό καί ἡ ἀγάπη τους γιά τήν πατρίδα μᾶς βοηθᾶ νά συνειδητοποιήσουμε τό χρέος μας ἀπέναντι στήν πατρίδα μας, γιά τήν ὁποία ἐκεῖνοι πολέμησαν θυσιάζοντας τά πάντα γιά τήν ἐλευθερία καί τήν ἀνεξαρτησία της.  

Μέ εὐγνωμοσύνη πρός τόν Θεό πού ἐνίσχυσε καί ἐνδυνάμωσε τούς πατέρες μας, ἀλλά καί τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο πού τούς σκέπασε ὑπό τήν κραταιά καί ἁγία της Σκέπη, μνημονεύουμε σήμερα τῶν ἡρωικῶν καί γενναίων προγόνων μας, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίσθηκαν καί ἔπεσαν στά πεδία τῶν μαχῶν, καί παρακαλοῦμε τόν πανοικτίρμονα Θεό καί ἄρχοντα τῆς εἰρήνης νά καταπαύσει τούς πολέμους σέ ὅλο τόν κόσμο καί ἰδιαιτέρως στήν ταραγμένη περιοχή μας καί νά φυλάττει τήν πατρίδα μας πάντοτε ἐλεύθερη. 

Διάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης 

Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων