Η 19η Μαΐου αποτελεί μια άκρως σημαντική επέτειο για ολόκληρο τον ελληνισμό, Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, όπως αυτή καθιερώθηκε το 1994 με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων.

 

Στις 19 Μαΐου 1919, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ο Κεμάλ Ατατούρκ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα του Πόντου και δρομολόγησε τη δεύτερη και σκληρότερη φάση της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, η οποία έλαβε χώρα στο πλαίσιο του απελευθερωτικού αγώνα των Τούρκων κατά των Δυτικών Συμμάχων (Αγγλογάλλων, Ιταλών και Ελλήνων), που κατείχαν εδάφη της Μικράς Ασίας.

 

Από ένα σύνολο 750.000 περίπου Ελληνοποντίων, υπολογίζονται σε 200.000 έως 350.000 εκείνοι που εξολοθρεύτηκαν από τους Νεοτούρκους κατά την περίοδο 1916-1923.

 

Το ιστορικό υπόβαθρο

 

Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1915, οι τούρκοι εθνικιστές υπό τον Μουσταφά Κεμάλ είχαν πλέον όλο το πεδίο ανοιχτό μπροστά τους για να εξολοθρεύσουν τους Ελληνοποντίους, το εκλεκτό τμήμα του ελληνισμού που ζούσε στο βόρειο τμήμα της Μικράς Ασίας, στην περιοχή του Πόντου, μετά τη διάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

 

Η άλωση της Τραπεζούντας το 1461 από τους Οθωμανούς δεν είχε αλλοιώσει το φρόνημα και την ελληνική συνείδηση των κατοίκων της εν λόγω περιοχής, παρότι αυτοί ζούσαν αποκομμένοι από τον εθνικό κορμό.

 

Οι Ελληνοπόντιοι, μολονότι αποτελούσαν μειονότητα (περί το 40% του πληθυσμού), είχαν καταφέρει να κυριαρχήσουν στην οικονομική ζωή της περιοχής, ζώντας κυρίως στα αστικά κέντρα.

 

Η οικονομική τους ανάκαμψη συνδυάστηκε με τη δημογραφική και πνευματική τους άνοδο.

 

Το 1865 οι Έλληνες του Πόντου ανέρχονταν σε 265.000, το 1880 σε 330.000 και στις αρχές του 20ού αιώνα άγγιζαν πλέον τις 700.000.

 

Το 1860 υπήρχαν 100 σχολεία στον Πόντο, ενώ το 1919 υπολογίζονται σε 1.400, ανάμεσά τους και το περίφημο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας.

 

Εκτός από σχολεία, οι Ελληνοπόντιοι διέθεταν τυπογραφεία, περιοδικά, εφημερίδες, λέσχες και θέατρα, που τόνιζαν το υψηλό πνευματικό τους επίπεδο.

 

 

Το κίνημα των Νεοτούρκων

 

Το 1908 ήταν μια χρονιά-ορόσημο για τους λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

 

Τη χρονιά εκείνη εκδηλώθηκε και επικράτησε το κίνημα των Νεοτούρκων, που έθεσε στο περιθώριο το σουλτάνο.

 

Πολλές ήταν οι ελπίδες που επενδύθηκαν στους νεαρούς στρατιωτικούς για μεταρρυθμίσεις στο εσωτερικό της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

 

Σύντομα, όμως, οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν.

 

Οι Νεότουρκοι έδειξαν το σκληρό εθνικιστικό τους πρόσωπο, εκπονώντας ένα σχέδιο διωγμού των χριστιανικών πληθυσμών και εκτουρκισμού της περιοχής, επωφελούμενοι της εμπλοκής των ευρωπαϊκών κρατών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

 

Το ελληνικό κράτος, απασχολημένο με το Κρητικό Ζήτημα, δεν είχε τη διάθεση να ανοίξει ένα ακόμη μέτωπο με την Τουρκία.

 

 

Διωγμοί και εκτοπισμοί – Τα «Τάγματα Εργασίας»

 

Οι Τούρκοι, με πρόσχημα την «ασφάλεια του κράτους», προέβησαν στον εκτοπισμό ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού πληθυσμού στην αφιλόξενη μικρασιατική ενδοχώρα μέσω των λεγομένων «Ταγμάτων Εργασίας» («Αμελέ Ταμπουρού»).

 

Στα «Τάγματα Εργασίας» αναγκάζονταν να υπηρετούν οι άνδρες που δεν κατατάσσονταν στο στρατό.

 

Δούλευαν σε λατομεία, ορυχεία και στη διάνοιξη δρόμων, κάτω από εξοντωτικές συνθήκες.

 

Οι περισσότεροι πέθαιναν από πείνα, κακουχίες και αρρώστιες.

 

Αντιδρώντας στην καταπίεση των Τούρκων, τις δολοφονίες, τις εξορίες και τις πυρπολήσεις των χωριών τους, οι Ελληνοπόντιοι, όπως και οι Αρμένιοι, ανέβηκαν αντάρτες στα βουνά για να περισώσουν ό,τι ήταν δυνατόν.

 

Μετά τη Γενοκτονία των Αρμενίων, το 1915, οι τούρκοι εθνικιστές υπό τον Μουσταφά Κεμάλ είχαν πλέον όλο το πεδίο ανοιχτό μπροστά τους για να εξολοθρεύσουν τους Ελληνοποντίους.

 

Ό,τι δεν είχε καταφέρει ο σουλτάνος σε 5 αιώνες, το πέτυχε ο Κεμάλ σε 5 χρόνια.

 

Το 1919 οι Έλληνες, μαζί με τους Αρμενίους και με την πρόσκαιρη υποστήριξη της κυβέρνησης Βενιζέλου, προσπάθησαν να δημιουργήσουν ένα αυτόνομο ελληνοαρμενικό κράτος.

 

Το σχέδιο αυτό ματαιώθηκε από τους Τούρκους, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός για να προχωρήσουν στην «τελική λύση».

 

Η «τελική λύση» – Η δεύτερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας

 

 

Στις 19 Μαΐου 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, για να ξεκινήσει τη δεύτερη και πιο άγρια φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας, υπό την καθοδήγηση των γερμανών και σοβιετικών συμβούλων του.

 

Μέχρι τη Μικρασιατική Καταστροφή, το 1922, οι Ελληνοπόντιοι που έχασαν τη ζωή τους ξεπέρασαν τις 200.000, ενώ κάποιοι ιστορικοί ανεβάζουν τον αριθμό τους στις 350.000.

 

Όσοι γλίτωσαν από το τουρκικό σπαθί κατέφυγαν ως πρόσφυγες στη Νότια Ρωσία, ενώ γύρω στις 400.000 ήλθαν στην Ελλάδα.

 

Με τις γνώσεις και το έργο τους συνεισέφεραν τα μέγιστα στην ανόρθωση του καθημαγμένου εκείνη την εποχή ελληνικού κράτους και άλλαξαν τις πληθυσμιακές ισορροπίες στη Βόρεια Ελλάδα.

 

Η Βουλή των Ελλήνων αποφάσισε ομοφώνως στις 24 Φεβρουαρίου 1994 την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

 "Κάθε χρόνο αυτήν την ημέρα, θυμόμαστε τις ζωές όλων εκείνων που πέθαναν στη γενοκτονία των Αρμενίων στην Οθωμανική εποχή και δεσμευόμαστε να αποτρέψουμε το να ξαναγίνει μια τέτοια κτηνωδία", δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος. 

Στη συμβολική φωταγώγηση της πρόσοψης του δημαρχείου προχώρησε σήμερα το βράδυ ο Δήμος  Η.Π. Νάουσας,   ως συμβολική κίνηση τιμής και σεβασμού για την μαύρη επέτειο της  Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. 

Στις 14 Σεπτεμβρίου εορτάστηκε μία από τις πιο θλιβερές επετείους τις νεότερης Ελληνικής ιστορίας, μιας ιστορίας που δεν παραγράφεται και δεν λησμονιέται.
Δεν υπάρχει πιο βασανιστικό, πικρό μα και σύνθετο ερώτημα στην  ελληνική ιστορία από το πως και γιατί φθάσαμε στη Μικρασιατική Καταστροφή. Αναμφίβολα είναι η μεγαλύτερη καταστροφή του ελληνικού έθνους από την αρχαιότητα έως και σήμερα.
Ένα είναι το σίγουρο ότι οι πατρίδες αυτές δεν ξεχνιούνται. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης.
Σεβασμός και τιμή στους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που δολοφονήθηκαν, εκείνους που βασανίστηκαν και εκείνους που εκριζώθηκαν για πάντα από τις πατρογονικές τους εστίες, στους Έλληνες της Μ. Ασίας.

Ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώσταςκαι η Αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου, παρέστησαν σήμερα στις εκδηλώσεις για την Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, που πραγματοποιήθηκαν στη Θεσσαλονίκη.

Ο Περιφερειάρχης και η Αντιπεριφερειάρχης παρακολούθησαν την επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό της Του Θεού Σοφίας, αλλά και το τρισάγιο που τελέστηκε στον ανδριάντα του Χρυσοστόμου Σμύρνης, όπου κατέθεσαν στεφάνι.

Μετά το πέρας των εκδηλώσεων, ο κ. Τζιτζικώστας σε δηλώσεις του τόνισε:

«Αποτίσαμε σήμερα φόρο τιμής στα θύματα του Μικρασιατικού Ολοκαυτώματος. Θυμόμαστε, σεβόμαστε και τιμούμε, τον πόνο και τη θυσία των Ελλήνων. Το ανοιχτό τραύμα που άφησε ο ξεριζωμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, τους ένα εκατομμύριο Έλληνες που βίωσαν τη σφαγή της Σμύρνης και τις κτηνωδίες, που συγκλόνισαν και συνεχίζουν να συγκλονίζουν όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Κανείς να μη ζήσει ξανά αυτή τη φρίκη. Κι αυτό δεν είναι ευχή, αλλά παραίνεση προς όλους, ώστε να βάλουμε όλες τις δυνάμεις μας προκειμένου η λέξη Γενοκτονία να μην ξαναβρεί στο σύγχρονο κόσμο εφαρμογή. Ο Ελληνισμός έχει ζήσει την προσφυγιά. Την κουβαλάμε μέσα μας, στις ζωντανές μνήμες από τη μακραίωνη Ιστορία μας. Η χώρα μας επιδιώκει διαχρονικά την ειρήνη, τη συνεργασία και τη σταθερότητα. Εγγύηση όμως γι’ αυτά τα αγαθά αποτελεί η αντίστοιχη στάση από όλους και επιτέλους η αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας από όλους και μια ειλικρινής συγγνώμη. Μόνον έτσι μπορούμε να θωρακίσουμε ένα κοινό μέλλον ευημερίας. Χωρίς την οφειλόμενη δικαίωση της μνήμης των θυμάτων της Γενοκτονίας της Μικράς Ασίας η φρίκη και η βαρβαρότητα του 1922 θα μας στοιχειώνει. Εμείς ως Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας τιμούμε κάθε χρόνο και θα συνεχίσουμε να τιμούμε τους προγόνους μας».

Πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2019 στην πρωτεύουσα της Ημαθίας οι εκδηλώσεις μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας

Με αφορμή το επετειακό έτος μνήμης "2019" που ορίστηκε από τους Ποντιακούς φορείς, ως έτος Μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου και τις παράλληλες δράσεις που θα μπορούσαν

Την Κυριακή 19 Μαΐου το πρωί στο Ιερό Προσκύνημα της Παναγίας Σουμελά στο όρος Βέρμιο τελέστηκε Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία

«Μικρασιατική Καταστροφή». Με αυτόν τον τίτλο έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους τα ιστορικά γεγονότα του Αυγούστου-Σεπτεμβρίου του 1922, μία από τις πιο θλιβερές σελίδες στην Ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

Για την κατάρρευση του μικρασιατικού μετώπου που οδήγησε στη στρατιωτική ήττα και συντριβή και τον επακόλουθο ξεριζωμό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων από την μικρασιατική γη στο πλαίσιο του σχεδίου

συστηματικής εξόντωσης που εφάρμοσαν οι Νεότουρκοι, η 14η Σεπτεμβρίου έχει οριστεί ως ημέρα εθνικής μνήμης.

Η Ημέρα Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από το τουρκικό κράτος καθιερώθηκε με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων

στις 24 Σεπτεμβρίου 1998 (ΦΕΚ Α 234 / 13.10.1998). Την πρωτοβουλία είχαν αναλάβει τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ με μικρασιατική καταγωγή, ο Γιάννης Καψής,

ο Γιάννης Διαμαντίδης και ο Γιάννης Χαραλάμπους, οι οποίοι κατέθεσαν τη σχετική πρόταση νόμου στις 12 Μαΐου 1997.

Στην εισηγητική έκθεση ανέφεραν, μεταξύ άλλων: «Η κατάρρευση των ελληνικών δυνάμεων το 1922 στη Μικρά Ασία, οι σφαγές, λεηλασίες και η προσφυγιά που ακολούθησαν,

αποτελούν το αποκορύφωμα μιας συστηματικής προσπάθειας εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου από τα χώματα της Μικρά Ασίας, που έβαλε τέρμα στην τρισχιλιετή παρουσία

του στην πέραν του Αιγαίου Ελλάδα, μια περιοχή όπου αναπτύχθηκε η ωριμότερη φάση του ελληνικού πολιτισμού […] την τερατώδη αυτή γερμανική σύλληψη πρώτοι

οι Νεότουρκοι ανέλαβαν να κάνουν πράξη. Και κοντά στις βάρβαρες ασιατικές μεθόδους του βίαιου εξισλαμισμού, του γενιτσαρισμού και των κατά τακτά διαστήματα φυλετικών

εκκαθαρίσεων ήρθε να προστεθεί η τευτονική ψυχρή μεθοδικότητα με τη λειτουργία των περίφημων ταγμάτων εργασίας».

πηγή: pontos-news.gr

Με πλήθος κόσμου πραγματοποιήθηκε σήμερα 18/05/2018 η ημερίδα για την ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας των Ποντίων στην αίθουσα του πολιτιστικού συλλόγου Ποντίων «Οι Κομνηνοί» στο Πλατύ.

Η εκδήλωση έλαβε χώρα για να τιμήσει την επέτειο των 99 χρόνων από την Γενοκτονία του των Ελλήνων του Πόντου με θέμα: «Η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού και η εγκατάσταση Ποντίων προσφύγων στο Ρουμλούκι».

Την παρουσίαση έκανε o χοροδιδάσκαλος Μάκης Φιλιππόπουλος αναφέροντας τους εισηγητές οι οποίοι είναι γνώστες της παράδοσης, τον ερευνητή και συγγραφέα Δημήτρη Πανταζόπουλο και τον ιεροδιάκονο της Ιεράς Μητρόπολης Εδέσσης Χερουβείμ Τσίνογλου.

Χαιρετισμό απηύθυνε και ο πρόεδρος του συλλόγου Ποντίων «Οι Κομνηνοί» κ. Λάζαρος Τσιπλακίδης αναφέροντας πως μετά από χρόνια οι πανελλαδικές ομοσπονδίες Ποντίων ενώθηκαν για τις εκδηλώσεις Μνήμης που θα λάβουν χώρα στη Θεσσαλονίκη.

Την πρώτη ομιλία έκανε ο συγγραφέας κ. Πανταζόπουλος διαβάζοντας δύο επιστολές κατοίκων του Πόντου πριν την Γενοκτονία και ανέφερε στοιχεία εγκατάστασης των πρώτων προσφύγων στην ευρύτερη περιοχή του Ρουμλουκιού όταν 300 παιδιά πρόσφυγες διέσχισαν τον Αλιάκμονα για να φτάσουν στο τότε καταφύγιο τους, στην Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Σφηνίτσης στην Αγκαθιά.

Τέλος τον λόγο πήρε ο ιεροδιάκονος Χερουβείμ Τσίνογλου αναφέροντας κι αυτός με τη σειρά ιστορίες της τότε εποχής στην περιοχή μας.

 

 

 

 

 

Σελίδα 1 από 3

Alexandriamou.gr
Δημοσιογραφική Ενημερωτική Ηλεκτρονική Εφημερίδα
Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας