Η Δύναμη του Ενισχυτή

30 Ιουλ 2014

Στην εκπαίδευση και συμπεριφορά των σκύλων, ενισχυτής είναι οτιδήποτε κάνει τον σκύλο να επαναλαμβάνει μια συμπεριφορά για να το αποκτήσει. Με άλλα λόγια, δηλαδή, η επιβράβευση. Έχουμε 2 κατηγορίες ενισχυτών, τους πρωτεύοντες και τους δευτερεύοντες.

Πρωτεύων ενισχυτής είναι αυτός που δε χρειάζεται να μαθευτεί από τον σκύλο και είναι άμεσα συνδεδεμένος με την επιβίωση του, όπως το φαγητό, το κυνήγι, το ζευγάρωμα, η κοινωνικότητα και η επικοινωνία μεταξύ τους. Δευτερεύων είναι ο ενισχυτής που πρέπει να αποκτήσει κάποια αξία για τον σκύλο κάνοντας εκείνος σύνδεση με κάποιον πρωτεύοντα.

Τέτοιοι ενισχυτές είναι το παιχνίδι, μια συμπεριφορά ή κάποιο αντικείμενο το οποίο έχει συσχετιστεί με πρωτεύοντα ενισχυτή. Το μπαλάκι ή το φρίσμπι από μόνο του δεν έχει καμιά αξία για τον σκύλο αν δε συνδεθεί πρώτα με την κίνηση που εκφράζει το κυνηγετικό ένστικτο του σκύλου. Κάθε σκύλος έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες και τα δικά του κίνητρα. Άλλος θα δουλέψει καλύτερα με το φαγητό, άλλος θα προτιμήσει περισσότερο το παιχνίδι. Ακόμα και εκεί έχουμε ιδιαιτερότητες ανάλογα με τη ράτσα και τον χαρακτήρα του σκύλου. Σε άλλα σκυλιά αρέσει να δαγκώνουν περισσότερο και άλλα πάλι τρελαίνονται να τρέχουν και να κυνηγούν αντικείμενα. Γνωρίζοντας λοιπόν αυτές τις ιδιαιτερότητες του κάθε σκύλου μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και να τον επιβραβεύσουμε για όλες αυτές τις οποίες θέλουμε να τον εκπαιδεύσουμε. Ο σκύλος θα πρέπει να δουλέψει και να εκτελέσει τη ζητούμενη συμπεριφορά για να αποκτήσει την τόσο για αυτόν σημαντική επιβράβευση. Κάθε ενισχυτής έχει διαφορετική αξία σε διαφορετικά περιβάλλοντα και ανάλογα με τη δυσκολία της συμπεριφοράς που θέλουμε να επιτύχουμε. Θα πρέπει να αξίζει για τον σκύλο να δουλέψει για να αποκτήσει τον ενισχυτή.

Διαφορετικοί ενισχυτές έχουν διαφορετικά αποτελέσματα στην εκμάθηση μιας συμπεριφοράς. Όταν για παράδειγμα, δουλεύαμε με την Τζούντη (Γερμανικός Ποιμενικός) για τα γυρίσματα μιας ταινίας, ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε σκηνής χρησιμοποιούσαμε διαφορετικούς ενισχυτές για να έχουμε ανάλογη παρουσίαση συμπεριφοράς. Όταν θέλαμε ο σκύλος να γαβγίσει επιθετικά απέναντι στον ηθοποιό, μερικά εκπαιδευτικά σετ «tug of war» με το γνωστό σχοινί που τραβάει από τη μια άκρη του ο σκύλος και από την άλλη εμείς, έδιναν στη ζητούμενη συμπεριφορά την ανάλογη ένταση που θέλαμε. Σε άλλη σκηνή έπρεπε να έχουμε ένα ήρεμο γάβγισμα, όπου ο σκύλος θα ζητούσε βόλτα. Το φαγητό σε εκείνη την περίπτωση δούλεψε καλύτερα. Αν εκπαιδεύουμε έναν επιθετικό σκύλο καλύτερα θα βοηθούσε το φαγητό σε αρχικό επίπεδο τουλάχιστον, παρά κάτι διαφορετικό και πιο έντονο που θα «ανέβαζε» υπερβολικά τον σκύλο. Ανάλογα με το τι ένταση θέλουμε να έχουμε στην εκπαιδευόμενη συμπεριφορά χρησιμοποιούμε τον αντίστοιχο ενισχυτή.

Επίσης, ο ενισχυτής επηρεάζεται από το περιβάλλον και τις παρενοχλήσεις που θα συναντήσουμε. Δυνατότερος ενισχυτής είναι περισσότερο χρήσιμος σε νέες συμπεριφορές και σε έντονα περιβάλλοντα, ενώ σε μαθημένες συμπεριφορές και σε ήρεμα περιβάλλοντα είναι καλύτερα να χρησιμοποιούμε πιο χαλαρούς ενισχυτές . Έτσι δε θα σπαταλήσουμε τα καλύτερά μας «όπλα» και δε θα χαλάσουμε την όρεξη του σκύλου μας για δουλειά. Το «αρκετό» σε κάθε περίπτωση με δυνατή επιβράβευση και πετυχημένα είναι η χρυσή συνταγή στην εκπαίδευση. Αποφύγετε να κουράζετε τον σκύλο σας και να ατονείτε την εκπαιδευτική διαδικασία κάνοντάς τον να σταματάει αυτός πρώτος. Χρησιμοποιήστε τους ανάλογους ενισχυτές σας για την κάθε περίπτωση. Η αξία και η σωστή χρήση του ενισχυτή φέρνει γρήγορα και εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Καλέςεκπαιδεύσεις!