"Παιδιά & Σκύλοι......σπουδαίοι για πάντα φίλοι!!!", της Παπαποστόλου Κατερίνας, εκπαιδευτικού

16 Ιαν 2015
 
Πολλές φορές αναρωτιέμαι σε μια Ελλάδα του 2015 ολοένα και περισσότερο βυθισμένη στο σκοταδισμό των ανθρωπίνων σχέσεων, τι θα ‘χαμε απογίνει χωρίς την παρουσία ενός σκύλου στη ζωή μας.
Δεν ξέρω αλλά συχνά θεωρώ ότι αυτό το κατοικίδιο, διατηρεί με όλη τη δύναμή του ένα ανοιχτό παράθυρο στη σχέση μας με τη φύση, με φοβερά μαγικές θετικές ιδιότητες για τον ψυχισμό το δικό μας όσο και των παιδιών. Και όσο για αυτά που τους ανήκει το μέλλον, είναι απαραίτητη η παρουσία σκύλου στη ζωή τους, όχι για την ψυχαγωγία τους, την οποία επάξια εκπληρώνουν όλα τα πολιτιστικά θεάματα, αλλά κυρίως για τη σωματική, ψυχική υγεία και ευεξία, τη συναισθηματική πληρότητα, την καλλιέργεια της συντροφικότητας, της συνεργασίας και της υπευθυνότητας και της ίδιας της κοινωνικοποίησής τους. 
Και πώς επιλέγεις έναν τέτοιο φίλο; Αν διαθέτουμε υπευθυνότητα και σύνεση πολύ απλά! Ένα ιδανικό κατοικίδιο για τα παιδιά πρέπει να συνδυάζει έναν ικανοποιητικό αριθμό προσόντων, καθώς θα πρέπει να είναι ένας ακούραστος σύντροφος για παιχνίδι, καθόλου επιθετικός, θορυβώδης και νευρικός, ενώ η ράτσα που θα επιλέξουμε εξαρτάται κατά πολύ και από το χώρο και τον τρόπο ζωής μας αλλά και από τη φροντίδα που θα χρειαστεί, μιας και που η συχνή κτηνιατρική παρακολούθηση κρίνεται απαραίτητη. Επίσης, αν και από την ηλικία των 6 μηνών και μετά ένα παιδί μπορεί να συμβιώσει με έναν σκύλο, καλό θα ήταν να έρθει στην οικογένεια το κατοικίδιο, όταν το παιδί είναι 4 χρονών, που θα έχει ήδη κοινωνικοποιηθεί, ενώ το σκυλάκι καλό είναι να έρχεται στην οικογένεια από μικρό( 8η- 9η εβδομάδα), ώστε να δεθεί μαζί της και να έχει κοινές εμπειρίες. 
Το κουτάβι που θα έρθει στο σπίτι σίγουρα δεν είναι λούτρινο παιχνίδι και χρειάζεται μεγάλη προσοχή από τους γονείς, ώστε να αναπτυχθεί μια ασφαλής και αρμονική σχέση με το παιδί. Το κουτάβι άλλωστε πρέπει να κάνει παρέα με παιδιά, μιας και είναι μέρος της κοινωνικοποίησής του. Και η αρχή πρέπει να γίνει από την πρώτη μέρα που θα έρθει σε επαφή το παιδί με το σκυλί, μιας που το σκυλί βλέπει το παιδί, όπως σαν εμείς να βλέπαμε έναν γίγαντα ξαφνικά μπροστά μας. Σε γενικές γραμμές δεν αφήνουμε ποτέ το παιδί με το σκυλί χωρίς επίβλεψη, μιας που η παρενόχληση την ώρα που τρώει και κοιμάται, το κυνηγητό, το κράτημα ψηλά στον αέρα, το σφίξιμο στην αγκαλιά, τα τραβήγματα της ουράς και των αυτιών είναι πολύ συχνά φαινόμενα και όλα καταστροφικά για τη μετέπειτα ζωή του σκύλου. Οφείλουμε να μάθουμε στα παιδιά μας πώς να προσεγγίζουν έναν σκύλο είτε δικό τους, είτε των φίλων τους, είτε αδέσποτο και να μην πηγαίνουν ποτέ με φόρα κατά πάνω του αλλά και να στέκονται ακίνητα σε μια δυσάρεστη πιθανή επίθεση. Και αν δε γνωρίζουμε τι ακριβώς πρέπει να κάνουμε, υπάρχουν οι ειδικοί συμπεριφοριστές- εκπαιδευτές σκύλων για να μας κατευθύνουν και αυτό δε δείχνει τίποτε άλλο παρά τη σοβαρότητα και την ωριμότητα με την οποία πήραμε την απόφαση κατοχής ενός τέτοιου υπέροχου συντρόφου. 
Έχοντας ως αφετηρία την επιστημονικά τεκμηριωμένη διαπίστωση της ευεργετικής επίδρασης που έχει στην ψυχοσωματική υγεία των παιδιών η συναναστροφή τους με κατοικίδια, η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαμε να γεμίσουμε ατελείωτες σελίδες με τόνους μελάνης για να την αποτυπώσουμε. Σε γενικές γραμμές πάντως από τον πρώτο κιόλας χρόνο της ζωής του παιδιού, ένας σκύλος ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα του παιδιού να αντιμετωπίζει μολύνσεις, αλλά και μειώνει τις πιθανότητες να αναπτύξει αλλεργίες κατά 50%. Και αυτό αποδεικνύεται από έρευνες για το μεγαλύτερο ποσοστό απουσιών από το σχολείο λόγω ασθένειας παιδιών που δεν έχουν σκύλο. Ενώ πάλι, παιδιά που έχουν υποβληθεί σε κάποια χειρουργική επέμβαση η επαφή με τα ζώα αμέσως μετά δείχνει μέσα από έρευνες να είναι πολύ ευεργετική. 
Παράλληλα, προάγεται ένας υγιεινός τρόπος ζωής τόσο σε ό,τι αφορά τη σωματική δραστηριότητα, άρα και τη διατήρηση του βάρους σε φυσιολογικά επίπεδα όσο και τους κανόνες υγιεινής. Τα παιδιά βγάζουν το σκύλο βόλτα και παίζουν μαζί του, και επομένως αθλούνται καθημερινά, ενώ μαθαίνουν να τηρούν τους κανόνες υγιεινής μετά από κάθε επαφή με το σκύλο.
Η συμβίωση πλάι σε ένα σκύλο, τους τονώνει το αίσθημα της ενσυναίσθησης (να μπαίνουν στη θέση του άλλου) αλλά και το αίσθημα της κοινωνικής προσφοράς, μιας που ενεργούν με στόχο το καλό των άλλων. Ο σκύλος είναι για τα παιδιά ένας σύντροφος που παρέχει κοινωνική στήριξη, χωρίς να κρίνει και αυτό κάνει πολύ χαλαρωτική την παρουσία του. 
Τα παιδιά επίσης που δεν έχουν αδέρφια είναι πολύ πιθανότερο να μεγαλώνουν με σκύλο και στο κομμάτι αυτό, αν και έχουμε ακόμη να μάθουμε πολλά, ένα είναι σίγουρο ότι τα μοναχοπαίδια ωφελούνται τα μέγιστα από τη σχέση αυτή. 
Ο σκύλος άλλωστε, είναι μια μόνιμη και σταθερή παρέα για τα παιδιά, ένας φίλος που «ακούει» χωρίς να διαμαρτύρεται ποτέ και να προδίδει. Τους βοηθά να μάθουν την έννοια της φιλίας και της άδολης αγάπης, να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και σχέσεις ισχυρής εμπιστοσύνης στη ζωή τους και τους δίνει ένα αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς, ιδίως όταν μένουν για λίγο μόνα στο σπίτι. Μαθαίνουν να αποδέχονται τον εαυτό τους, θεμελιώνοντας μια καλύτερη εικόνα για τους ίδιους, αλλά και σε μια βόλτα με το σκύλο, ενισχύεται η κοινωνικότητά τους, καθώς άλλα παιδιά τους πλησιάζουν για να ασχοληθούν με το σκύλο. Παράλληλα, μεγαλώνουν με αξίες υπευθυνότητας μέσα από την επιτυχή ανάληψη ευθυνών και αρμοδιοτήτων που έχουν σχέση με το μεγάλωμα και τη φροντίδα του ζώου. 
 
Ειδικότερα για τα παιδιά η συναναστροφή με έναν σκύλο αποδεικνύεται ευεργετική σε πολλά επίπεδα, μιας που παρέχει ψυχολογική υποστήριξη, μείωση του άγχους, ενίσχυση των μαθησιακών δυνατοτήτων, ανάληψη πρωτοβουλιών, κίνητρο φυσικής άσκησης αλλά και αισθήματα αλληλοκατανόησης. 
Σπουδαίος είναι και ο ρόλος του σκύλου τόσο στη γλωσσική ανάπτυξη μιας που οι λέξεις «σκύλος» και «γαβ», «γάτα» και «νιάου» είναι εκείνες που απαντώνται πιο συχνά στο λεξιλόγιο των νηπίων όσο και στη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού συμπεριλαμβανομένων και άλλων παραμέτρων όπως είναι η αντίληψη, η λογική σκέψη, η λήψη αποφάσεων, η προσοχή, η μνήμη και η χρήση της γλώσσας που είναι όλα τομείς που χρόνια τώρα επιστημονικά διερευνούνται. Τα παιδιά άλλωστε μαθαίνουν να ανταποκρίνονται στη μη λεκτική συμπεριφορά των κατοικίδιων ζώων και κατανοούν τις αναλογίες της ανθρώπινης ζωής, αποκτώντας καλύτερη επαφή με τη δική τους φύση και τις υπαρξιακές της διαστάσεις, μαθαίνοντας παράλληλα τι σημαίνει αρρώστια και απώλεια, μιας που το ζώο είναι πιθανό να αρρωστήσει και να πεθάνει όσο το παιδί διανύει την παιδική ηλικία. Γενικότερα καλλιεργούνται οι αξίες της οικολογικής συνείδησης, της ηθικής ευθύνης, του αλτρουισμού και της κοινωνικής αξίας, αλλά και ευνοείται η επινοητικότητά του και η φαντασία του παιδιού, κάνοντας π.χ με τους γονείς του ένα σπιτάκι ή ένα παιχνίδι για το σκύλο. 
 
Και είναι σαφώς περιττό να αναφέρουμε τις μαγικές ιδιότητες και ωφέλειες που παρέχουν σκύλοι θεραπείας σε παιδιά με αυτισμό, προβλήματα ακοής και όρασης και πολλών άλλων ειδών αναπηρίες. Σύμφωνα με έρευνες ένα κατοικίδιο βοηθάει αυτά τα παιδιά να έχουν συμπεριφορές, όπως να συστήνονται μόνα τους, να ζητούν πληροφορίες ή να απαντούν όταν τους κάνουν ερωτήσεις, κοινωνικές δεξιότητες δηλαδή που είναι αρκετά δύσκολες για ένα παιδί με αυτισμό. 
Αυτό που πρέπει οπωσδήποτε να αναφερθεί είναι ότι στην περίπτωση που κάποια από τις δύο πλευρές, είτε το παιδί είτε ο σκύλος, παρουσιάσουν επιθετική συμπεριφορά, απαραίτητο είναι να απευθυνθούμε σε έναν παιδοψυχολόγο και σε ένα εκπαιδευτή σκύλων αντίστοιχα. Η παιδική βία δεν είναι εύκολη υπόθεση και πολύ εύκολα οδηγεί σε εφηβική παραβατικότητα και ενήλικη εγκληματικότητα. Ενώ από την άλλη, μαθαίνοντας από νωρίς στο παιδί την αγάπη και το σεβασμό για τα ζώα, του προσφέρουμε ένα πολύτιμο εφόδιο για έναν κοινωνικώς αποδεκτό και σωστό τρόπο συμπεριφοράς ενάντια στην έννοια της βίας.
 
Η απόφαση τελικά, για την απόκτηση σκύλου στο σπίτι πρέπει να είναι συνειδητή και αποτέλεσμα ώριμης σκέψης και συζήτησης των μελών της οικογένειας, προκειμένου να μη γίνουμε και εμείς μέρος ενός τεράστιου κοινωνικού προβλήματος και δημιουργώντας ορδές αδέσποτων στο δρόμο μέσα από την εγκατάλειψη των ζώων από ανθρώπους που ουδέποτε κατάλαβαν τη σοβαρότητα της κατοχής ενός σκύλου. Τόσο στο παιδί μας όσο και στο σκύλο μας πρέπει να τους δίνουμε την αξία και την προσοχή που τους αναλογεί και το καθένα να έχει ξεχωριστή θέση στο σπίτι και στην καρδιά μας. Σωστή περιποίηση και κατάλληλη κτηνιατρική φροντίδα, επιστημονική αντιμετώπιση των πραγμάτων στη σχέση μας με το σκύλο «γεννούν» ευτυχισμένες και ασφαλείς μέρες συμβίωσης μαζί του με αποτελέσματα που φαίνονται σε βάθος χρόνου. 
 
Δεδομένων των δημογραφικών αλλαγών, συμπεριλαμβανομένων των ποσοστών διαζυγίων και της συνεχούς συρρίκνωσης του μεγέθους της οικογένειας σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, τα κατοικίδια αποκτούν σήμερα πάντως περισσότερο από ποτέ ακόμη μεγαλύτερη κοινωνική και συναισθηματική σημασία μέσα στην οικογένεια. 
Κλείνοντας, οφείλω να αναφέρω μέσα από τη συγγραφική διαδρομή μου χρόνια τώρα πάνω στο θέμα της αρμονικής συμβίωσης με ένα σκύλο, αν και ο σκύλος και η γάτα χιλιάδες χρόνια συντροφεύουν τους ανθρώπους και μοιράζονται την ίδια στέγη, μόλις τις τελευταίες δεκαετίες ξεκίνησε η επιστημονική μελέτη της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπων και κατοικίδιων, και η συστηματική παρατήρηση και εξέταση του τρόπου με τον οποίο η συνύπαρξη και η επικοινωνία με τα κατοικίδια επηρεάζει τις σωματικές και ψυχικές λειτουργίες  του ανθρώπινου οργανισμού, όπου επιστήμονες από πολλά και διαφορετικά πεδία εργάζονται με πάθος πάνω σ’ αυτό. 
 
Ο Δρ. Τζον Μπράουν άλλωστε (1810 – 1882) έγραψε: “Νομίζω ότι κάθε οικογένεια πρέπει να έχει ένα σκύλο. Είναι σα να έχεις διαρκώς ένα μωρό. Είναι το παιχνίδι κι ο παλιόφιλος όλων στο σπίτι. Τους διατηρεί νέους”. Παρόλο που έχουν περάσει τόσα πολλά χρόνια και τα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε, αυτά τα λόγια όμως παραμένουν ακόμη αληθινά…… Κάθε ισορροπημένη οικογένεια μπορεί να έχει έναν ευτυχισμένο σκύλο και…… Καλή τύχη!!
 
 Παπαποστόλου Κατερίνα
 
Πηγές : Livingwithdogs.gr, vita.gr

Alexandriamou.gr
Δημοσιογραφική Ενημερωτική Ηλεκτρονική Εφημερίδα
Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας