Η Κατερίνα Παπαποστόλου δεν είναι μια απλή διευθύντρια δημοτικού σχολείου.
Είναι μια γυναίκα που έχει αφιερώσει τη ζωή της στην προώθηση της φιλοζωίας μέσα στα σχολεία. Με τα τρία κακοποιημένα της σκυλάκια επισκέπτεται σχολεία για την εκπόνηση εγκεκριμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που δημιουργεί, ενώ τα Σαββατοκύριακα ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα και πηγαίνει σε απομακρυσμένα σχολεία για να μιλήσει και εκεί στα παιδιά για τα ζώα αλλά και για να εκπονήσει φιλοζωικά βιωματικά εργαστήρια.
Πιστοποιημένη ζωοθεραπεύτρια, συγγραφέας εκπαιδευτικών φιλοζωικών βιβλίων ίδρυσε πριν χρόνια τις Ζω.Ε.Σ (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων) κάνοντας πράξη το μεγάλο της όραμα. Και παρόλο τον πόλεμο που έχει κατά καιρούς δεχτεί, έχει βάλει ένα και μόνο σκοπό στη ζωή της. Να αλλάξει όσο μπορεί τη νοοτροπία των Ελλήνων για τα ζώα.
Κατερίνα, μίλησέ μου για τα παιδικά σου χρόνια. Ξέρω ότι από τότε ξεκίνησε η αγάπη σου για τα ζώα.
Η αγάπη μου για τα ζώα θεωρώ ότι ξεκίνησε από την ώρα που γεννήθηκα. Πιστεύω ότι τα παιδιά γεννιούνται με έμφυτη την αγάπη για τα ζώα και μετά αυτό πιθανόν αλλάζει ανάλογα με το οικογενειακό, σχολικό και φιλικό περιβάλλον που μεγαλώνουν. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια που ο μπαμπάς και η μαμά είχαν μια διαφορά απόψεων σε ό,τι αφορά τη σχέση με τα ζώα. Ο μπαμπάς μου, παρόλο που οι εποχές τότε δεν ήταν και ιδιαίτερα φιλοζωικές, είχε πάρα πολύ μεγάλη αγάπη για τα ζώα, σε αντίθεση με τη μαμά, η οποία δεν είχε τόσο μεγάλη αγάπη. Θεωρούσε ότι τα ζώα είναι μια χαρά αλλά μέχρι την αυλή. Ο πατέρας μου ήταν δήμαρχος στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας όπου και γεννήθηκα. Κάποιος λοιπόν ήρθε μια μέρα σπίτι μας και του λέει ότι έχει έναν σκύλο που θα τον πετάξει στο ποτάμι, κάτι συνηθισμένο. Και αν και οι καβγάδες με τη μητέρα μου γίνονταν συχνά και μόνο για τον σκύλο, αυτός ο σκύλος έμεινε κοντά μας και άλλαξε τη σχέση της μαμάς μου με τα ζώα.
Και έτσι απέκτησες το πρώτο σου κατοικίδιο;
Ναι, και μάλιστα ο μπαμπάς πήγαινε παντού με αυτόν το σκύλο, ακόμη και μέσα στην εκκλησία. Φαντάσου λοιπόν πόσο παράξενο ήταν εκείνη την εποχή να τον βλέπουν με τον σκύλο μέσα στην εκκλησία, στο δημαρχείο, στις ομιλίες, οπουδήποτε. Έτσι μεγάλωσα με τέτοιες εικόνες. Από το Λύκειο ξεκίνησα να σώζω ζώα από το δρόμο. Έφερνα στο σπίτι ό,τι έβρισκα. Και μέχρι σήμερα δεν έχω σταματήσει να διασώζω και να υιοθετώ σκύλους από το δρόμο.
Μετά τις σπουδές σου βρέθηκες δασκάλα σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ποια ήταν η κατάσταση με τα ζώα εκεί;
Πηγαίνοντας λοιπόν ως δασκάλα σε διάφορα μέρη, κατάλαβα ότι οι άνθρωποι στην επαρχία και τα νησιά δεν έχουν καμία ιδέα τι σημαίνει ευζωία των ζώων. Η κατάσταση ήταν πραγματικά τραγική κυρίως από εγκλήματα που συνέβαιναν στα ζώα από μαθητές δημοτικού. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι τα μικρά παιδιά, πριν πάνε στην κακοποίηση ενός ζώου μεγαλύτερου σε όγκο, έχουν αρχίσει την κακοποίηση από πολύ μικρότερα ζώα. Δύο πολύ χαρακτηριστικά που κάνουν τα παιδιά κυρίως στο δημοτικό είναι το ότι μπορεί να κλείσουν μια μύγα μέσα σε ένα ποτήρι για να δουν σε πόση ώρα θα πεθάνει από ασφυξία και το άλλο είναι να βγάλουν τα φτερά από μια μέλισσα. Τα εγκλήματα σε βάρος των ζώων ξεκινάνε από τα πολύ μικρότερα σε μέγεθος ζώα. Αυτό ήταν το πιο ουσιαστικό από όλα και που με κινητοποίησε. Και είπα ότι όλο αυτό θα πρέπει κάποια στιγμή να αλλάξει.
Και έτσι ξεκίνησες να μιλάς στα παιδιά για τα ζώα. Κάτι όχι και τόσο συνηθισμένο.
Εκείνα τα χρόνια το να μιλάς για τα ζώα δεν ήταν απλά παράξενο. Ήταν λες και είχα έρθει από άλλον πλανήτη. Δεν μπορεί να φανταστεί κάποιος το τι πόλεμο δέχτηκα και πόσο εκφοβισμό. Αν σκεφτούμε ότι ακόμα και σήμερα όταν όποιος μιλάει και ασχολείται με τα ζώα θεωρείται γραφικός ή, όπως λένε, δεν έχει πού αλλού να δώσει την αγάπη του, φαντάζεσαι τι γινόταν εκείνη την εποχή. Πιστεύω ότι εκείνα τα χρόνια ήμουν η μοναδική εκπαιδευτικός που δημιουργούσα και εκπονούσα εκπαιδευτικά προγράμματα φιλοζωίας και μιλούσα σε παιδιά για τη σχέση τους με τα ζώα.
Μίλησες για εκφοβισμό. Τι ήταν αυτό που τους πείραζε στην πραγματικότητα ώστε να φτάσουν στο σημείο να εκφοβίσουν κάποιον που μιλάει για αυτά τα θέματα;
Το μεγάλο ποσοστό εκφοβισμού ήταν κυρίως από τους γονείς. Οι γονείς στην επαρχία σε καμία περίπτωση δεν ήθελαν τα παιδιά τους να μάθουν ποια είναι η πραγματικότητα για τα ζώα. Δεν ήθελαν να μάθουν τα παιδιά τους το πώς εκείνοι εκμεταλλεύονται τα ζώα. Υπήρχε λοιπόν εκφοβισμός αλλά και γελοιοποίηση ώστε να σταματήσουν τα προγράμματα αυτά. Όλα αυτά βέβαια είναι τα στάδια που περνάει ένα κίνημα σε αυτή τη χώρα. Πρώτα υπάρχει η γελοιοποίηση και μετά σιγά σιγά έρχονται η παραδοχή και η αποδοχή. Η γελοιοποίηση και ο πόλεμος δεν υπήρχαν μόνο μέσα στα σχολεία. Υπήρχαν και έξω από τα σχολεία. Και ο μεγαλύτερος πόλεμος που έχω εγώ υποστεί προσωπικά είναι κυρίως από ανθρώπους που δηλώνουν φιλόζωοι, το οποίο είναι μια μεγάλη ιστορία.
Και κάποια στιγμή μπαίνει στη ζωή σου η σκυλίτσα Διώνη. Πες μου λίγα λόγια για αυτό το υπέροχο πλάσμα.
Η Διώνη μπήκε στη ζωή μου σε μια πολύ δύσκολη ψυχολογική φάση, σε μια περίοδο πολύ μεγάλης θλίψης. Μπορεί να ήταν και η πιο δύσκολη φάση που είχα περάσει μέχρι τότε. Είχα την εντύπωση ότι όλα είχαν τελειώσει. Ήταν τον καιρό που είχα χάσει τη μητέρα μου με την οποία ήμουν πολύ δεμένη. Τον πατέρα μου τον έχασα όταν ήμουν τρίτη δημοτικού. Η μητέρα μου δεν έφτιαξε ποτέ τη ζωή της καθώς την αφιέρωσε στο να με μεγαλώσει. Εκείνη λοιπόν την εποχή είχα βρει τη Διώνη. Μέσα σε μια λίμνη αίματος. Και αμέσως έγινα η μαμά της. Αυτό που πάντα τονίζω ότι η Διώνη έσωσε εμένα και όχι εγώ εκείνη.
Πού τη βρήκες και τι της είχε συμβεί;
Τη Διώνη τη βρήκα απέναντι από το δημαρχείο Αλεξάνδρειας Ημαθίας, σε άθλια κατάσταση. Είχε χάσει τόσο πολύ αίμα που σώθηκε από θαύμα. Κάποιος την είχε μαχαιρώσει, την είχε πυροβολήσει στα πόδια- τις σφαίρες μάλιστα από τα πόδια τις βγάλαμε ένα χρόνο μετά με χειρουργείο- και της είχε κόψει την ουρά.
Και οι Ζω.Ε.Σ πότε μπήκαν στη ζωή σου; Τι είναι και τι ακριβώς κάνουν;
Οι Zω.Ε.Σ (Ζωοφιλικές Ενημερώσεις Σχολείων) μπήκαν στη ζωή μου από το 2000, όταν τελείωσα το Πανεπιστήμιο και είπα ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Επίσημα βέβαια ξεκίνησαν την πορεία τους το 2015, όταν είχα ήδη διασώσει και τον Άξελ και τον Πόθο, δύο επίσης κακοποιημένα σκυλάκια. Ο Πόθος είχε πεταχτεί νεογέννητο κουτάβι στα σκουπίδια και ο Άξελ ζούσε αλυσοδεμένος από τη μέρα που γεννήθηκε γιατί τον ήθελαν για φύλακα. Έτσι του είχαν στερήσει το φαγητό και το νερό και τον είχαν αλυσοδέσει, με σκοπό να γίνει όσο πιο πολύ άγριος. Στη συνέχεια έζησε αδέσποτος. Και τον είχαν μάλιστα χαρακτηρίσει πάρα πολύ επικίνδυνο. Τον υιοθέτησα και ζούσα πλέον με τρία υπέροχα πλάσματα στο σπίτι. Έτσι έχοντας δίπλα μου πάντα την υποστήριξη του συζύγου μου γίναμε οικογένεια τη Διώνη, τον Πόθο και τον Άξελ και με όλη την επιστημονική γνώση που είχα μαζέψει αλλά και με την εμπειρία από τις επισκέψεις μου στα σχολεία όπου μιλούσα για τη φιλοζωία είδα ότι όλο αυτό έπρεπε να εξελιχθεί και να γίνει ένα. Οι Zω.Ε.Σ ξεκίνησαν ως ένας εθελοντικός οργανισμός, ο οποίος θα δημιουργούσε και θα εκπονούσε ένα εκπαιδευτικό φιλοζωικό πρόγραμμα στα σχολεία.
Αυτό βέβαια στην πορεία εξελίχθηκε.
Ναι αυτό εξελίχθηκε και σήμερα οι Zω.Ε.Σ αποτελούν μια ΑΜΚΕ που κάνει πολλά πράγματα. Ένα από τα κομμάτια της είναι πλέον η δημιουργία και η εκπόνηση πάρα πολλών φιλοζωικών προγραμμάτων εγκεκριμένων και από το Υπουργείο Παιδείας και από την περιφέρεια κεντρικής Μακεδονίας και από την πρωτοβάθμια Ημαθίας. Ένα δεύτερο κομμάτι είναι τα προγράμματα θεραπευτικής διαμεσολάβησης με σκύλους διαμεσολαβητές σε σχολεία ειδικής αγωγής και σε θεραπευτικά ιδρύματα. Ένα τρίτο κομμάτι είναι η παραγωγή, η δημιουργία, όλου αυτού δηλαδή του εκπαιδευτικού υλικού μέσω των βιβλίων που γράφω. Ένα άλλο κομμάτι είναι η εκπόνηση εργαστηρίων δημιουργικής γραφής και μυθοπλασίας. Δηλαδή μαθαίνω στα παιδιά πώς μπορούν να δημιουργούν φιλοζωικές ιστορίες και να τις εικονογραφούν. Επίσης είναι η υποστήριξη φιλοζωικών και φιλανθρωπικών σκοπών.
Επισκέπτεσαι τα σχολεία με τα τρία σκυλάκια σου;
Έχω πιστοποιηθεί ως εκπαιδευτικός ζωοθεραπεύτρια από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ζωοθεραπείας στη Γαλλία. Οπότε έχοντας εξειδικεύσεις στην Eιδική Αγωγή, στη σχολική ψυχολογία αλλά και στη διαχείριση σχολικής τάξης, κάνω προγράμματα εκπαιδευτικής διαμεσολάβησης με σκύλο διαμεσολαβητή τα οποία αφορούν είτε μαθητές που παρουσιάζουν χαμηλή αυτοπεποίθηση, όπως, για παράδειγμα, ένα παιδάκι που δυσκολεύεται να αποκοπεί από το οικογενειακό περιβάλλον και να έρθει στο σχολείο, είτε μαθητές που παρουσιάζουν επιθετικές συμπεριφορές, είτε μαθητές Ρομά. Ο σκύλος εκεί διαμεσολαβεί ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και στο παιδί με θεαματικά αποτελέσματα.
Τι είναι ένας σκύλος διαμεσολαβητής;
Η Διώνη και ο Άξελ είναι πιστοποιημένοι σκύλοι εκπαιδευτικής διαμεσολάβησης από το Γαλλικό Ινστιτούτο Ζωοθεραπείας και ο Πόθος είναι ένας σκύλος που επισκέπτεται σχολεία ειδικής αγωγής κυρίως. Οι σκύλοι αυτοί είναι σκύλοι οι οποίοι μπορούν να βρίσκονται στα σχολεία και να διαμεσολαβούν με τα παιδιά. Να μπαίνουν δηλαδή ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και στους μαθητές. Η Διώνη διαμεσολαβεί κυρίως με παιδιά που παρουσιάζουν ελλειμματική προσοχή και επιθετικές συμπεριφορές αλλά και μια υπερκινητικότητα και ο Άξελ με τον Πόθο κυρίως με παιδιά, τα οποία είναι στην ειδική διαγωγή, είναι σε τάξεις ένταξης και είναι με παράλληλη στήριξη.
Ειδικά με τον Πόθο έχει γίνει σημαντική «δουλειά» με παιδιά που είναι πάνω σε αναπηρικό αμαξίδιο. Έχει μάλιστα πάρει μέρος και σε θεατρική παράσταση. Εκεί υπήρχε ένας μαθητής, ο μοναδικός στο σχολείο σε αναπηρικό αμαξίδιο που όλα τα χρόνια ένιωθε πάρα πολύ άβολα να βγει στη σκηνή με το αναπηρικό αμαξίδιο. Με τον Πόθο αγκαλιά δεν είχε κανένα πρόβλημα. Ήταν μάλιστα, όπως είχε πει, από τις καλύτερες εμπειρίες της ζωής του.
Θυμάσαι κάποια ιστορία σε σχολείο που σε συγκίνησε;
Θα σου πω την ιστορία για το χρώμα των μαλλιών μου. Το πώς κατέληξα να έχω αυτό το χρώμα στα μαλλιά μου. Είχα πάει σε ένα νηπιαγωγείο. Αφηγήθηκα το παραμύθι που είχα γράψει τότε και έβαλα τα παιδιά να ζωγραφίσουν τις εικόνες που τους άρεσαν πάρα πολύ. Τα περισσότερα αποφάσισαν να ζωγραφίσουν εμένα με τους τρεις σκύλους. Ένα λοιπόν από τα παιδάκια με ζωγράφισε με μοβ μαλλιά- τότε είχα ένα κόκκινο χρώμα στα μαλλιά. Άρχισαν οι συμμαθητές του να το κοροϊδεύουν ότι δεν έχει κόκκινους μαρκαδόρους και ότι προέρχεται από φτωχή οικογένεια. Αυτό που με σόκαρε ήταν η στάση των συναδέλφων, οι οποίοι δεν έκαναν τίποτα για να σταματήσουν όλον αυτόν το σχολικό εκφοβισμό στο παιδί. Πήγα λοιπόν πάνω από το παιδάκι και του λέω ότι είμαι πολύ ωραία με μοβ μαλλιά και μήπως να πήγαινα να κάνω τα μαλλιά μου μοβ. Το παιδάκι μου απάντησε ότι λέω ψέματα όπως του λένε και οι δάσκαλοι αλλά και οι γονείς του. Αυτό το συμβάν με συγκλόνισε και μου υπενθύμισε ότι ο σχολικός εκφοβισμός είναι κάτι υπαρκτό μέσα στα ελληνικά σχολεία. Την ίδια μέρα κιόλας πήγα στο κομμωτήριο και έβαψα τα μαλλιά μου μοβ.
Πόσο ζωόφιλοι είμαστε τελικά οι Έλληνες;
Ερώτηση στην οποία δεν θα μπορέσω να απαντήσω ποτέ. Νομίζω ότι ένα μεγάλο ποσοστό είναι. Εμείς που ασχολούμαστε τόσο ενεργά με τη φιλοζωία θα πρέπει να αναζητήσουμε τρόπους για να μπορέσει ο Έλληνας να γίνει φιλόζωος. Ένας από τους τρόπους αυτούς που εγώ σκέφτηκα ότι μπορώ να αλλάξω λίγο τη νοοτροπία είναι τα βιβλία που γράφω. Και μάλιστα τα γράφω σε πρώτο πρόσωπο ξεκινώντας από το Δώρο στο οποίο η Διώνη αφηγείται την ιστορία της. Το βιβλίο αυτό είναι και η αυτοβιογραφία κάθε αδέσποτου σκύλου.
Μίλησέ μου για αυτά τα υπέροχα βιβλία σου.
Τα βιβλία ήταν, όπως είπα και πιο πριν, ένας τρόπος για να μεταφέρω το μήνυμα της φιλοζωίας σε περισσότερους ανθρώπους. Επέλεξα οι τρεις ήρωες να είναι οι τρεις σκύλοι μου και να εμφανίζονται με πραγματικές φωτογραφίες τους μέσα στα βιβλία έτσι ώστε τα παιδιά να συνδεθούν με τους ήρωες. Και όταν αργότερα πηγαίνουν στο σχολείο τους και τους βλέπουν να σκέφτονται ότι αυτοί οι ήρωες είναι υπαρκτοί. Και αυτό είναι κάτι που τα ενθουσιάζει. Ήταν επίσης ένας τρόπος να βοηθήσω τα ζώα καθώς όλα τα έσοδα πηγαίνουν εκεί. Μπορεί να είμαι και η μοναδική συγγραφέας σε όλη τη χώρα που δεν έχει πάρει ούτε μισό ευρώ από όλες αυτές τις πωλήσεις. Και είμαι πολύ ευγνώμων που τα έχει στηρίξει τόσο πολύ ο κόσμος. Είναι 7 βιβλία αυτή τη στιγμή, για όλες τις ηλικίες, τα οποία λειτουργούν ως οδηγοί φιλοζωίας και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Στα χέρια δε των εκπαιδευτικών μετατρέπονται σε εκπαιδευτικά εργαλεία.
Κατερίνα, ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;
Το να επισκεφτώ όσα περισσότερα σχολεία γίνεται. Επίσης μου αρέσει αυτό που κάνω τα τελευταία χρόνια, να ταξιδεύω σε απομακρυσμένα μέρη. Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά αυτά να έχουν και τέτοια βιώματα. Ένα μελλοντικό σχέδιο είναι το επόμενο βιβλίο. Να πείσω επίσης όσους περισσότερους εκπαιδευτικούς γίνεται να εργαστούν με σκύλο στα σχολεία. Είναι ένας δρόμος πολύ δύσκολος και επίπονος. Κάτι βέβαια που στο εξωτερικό είναι πολύ συνηθισμένο. Πρέπει να αλλάξει όλη αυτή η νοοτροπία του να βλέπουν οι συνάδελφοι αδέσποτους σκύλους και γάτες μέσα στα σχολεία, να παθαίνουν πανικό και να κάνουν τα πάντα για να τα διώξουν. Τέλος, πάντα μελλοντικό σχέδιο θα παραμένει το να κάνω τα αδύνατα δυνατά ώστε να αλλάξει όσο γίνεται πιο γρήγορα η νοοτροπία πάρα πολλών ανθρώπων. Όσο αργεί να αλλάξει η νοοτροπία, τόσο τα ζώα βασανίζονται. Τα ζώα μας δίνουν τόσα πολλά. Αλλάζουν την κοσμοθεωρία μας. Δεν μετριούνται αυτά που μας προσφέρουν σε σχέση με αυτά που τους προσφέρουμε εμείς.
Μυρτώ Τζώρτζου
06/11/2023
Πηγή: www.protothema.gr
