Κάμψη στον κλάδο της κομπόστας «βλέπει» η Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας για το 2025.

Συγκεκριμένα σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα και από το 2024, όταν εξήχθησαν 243.000 τόνοι κομπόστας, εκτιμάται ότι θα κλείσει το 2025 για την Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ). Ο πρόεδρός της Κώστας Αποστόλου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, κάνει λόγο για τη χειρότερη χρονιά της τελευταίας τετραετίας, τουλάχιστον.

«Η κατηφόρα στις εξαγωγές συνεχίζεται με ανησυχητικό ρυθμό, με τη μέση ετήσια μείωση να “αγγίζει” το 3%», τονίζει ο κ. Αποστόλου και προσθέτει: «Μπορεί να φαίνεται μικρό το ποσοστό, αλλά η συσσωρευμένη πτώση από το 2022 και μετά έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία στους Έλληνες κονσερβοποιούς, οι οποίοι παρακολουθούν τις εξελίξεις με αυξανόμενη απογοήτευση και προβληματισμό. Το μέλλον φαντάζει αβέβαιο και οι προοπτικές για ανάκαμψη, μακρινές».

Ανταγωνισμός, αποθέματα και ποιότητα: Το τρίγωνο της πίεσης

Ο πρόεδρος της ΕΚΕ περιγράφει με μελανά χρώματα το διεθνές τοπίο: «Η διεθνής αγορά μοιάζει να κοιμάται βυθισμένη σε έναν ύπνο που δύσκολα διαταράσσεται», σημειώνει και εξηγεί ότι η ασφυκτική πίεση από την Κίνα, οι χαμηλές τιμές, τα υψηλά αποθέματα από το 2024 και η κακή ποιότητα της φετινής παραγωγής πυρηνοκάρπων, δημιουργούν ένα «εκρηκτικό» μείγμα αβεβαιότητας.

«Το 2025 δεν προβλέπεται απλώς δύσκολο, αλλά αποτελεί καμπανάκι κινδύνου για το μέλλον του ελληνικού κονσερβοποιημένου φρούτου», υπογραμμίζει, επισημαίνοντας ότι η αγορά βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.

Από τους 300.000 τόνους στην καθοδική πορεία

Όπως αποτυπώνεται από τις διεθνείς εξελίξεις, η ΕΚΕ αναμένει φέτος οι εξαγωγές να διαμορφωθούν μόλις στους 240.000 τόνους. Υπενθυμίζεται ότι το 2024 ήταν στους 243.000 τόνους, το 2023 στους 250.000 τόνους, με την αξία τους στα 615 εκατ. ευρώ, και το 2021 είχαν φτάσει τους 264.000 τόνους. «Υπήρξαν και χρονιές που ξεπεράσαμε τους 300.000 τόνους», αναφέρει ο κ. Αποστόλου, σημειώνοντας πως η πτώση είναι συστηματική και όχι συγκυριακή.

Κρίσιμες οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες

Επισημαίνοντας ότι ο κλάδος βρίσκεται σε ένα σημείο που απαιτεί στοχευμένες πολιτικές και διεθνείς συμμαχίες, ο κ. Αποστόλου τονίζει: «Είναι οι προσεκτικοί και έγκαιροι χειρισμοί των εξαγωγέων και της κυβέρνησης που θα κρίνουν αν θα υπάρξει ενίσχυση της ελληνικής παρουσίας στο εξωτερικό ή αν θα υποστούμε δυσμενείς συνέπειες».

Υπενθυμίζει πως οι εξαγωγές κομπόστας, χυμών και κατεψυγμένων φρούτων αποφέρουν στην ελληνική οικονομία περίπου 500 εκατ. ευρώ ετησίως και εκφράζει την ανάγκη να «τρέξουν» οι εμπορικές συμφωνίες με Μεξικό, χώρες Mercosur (Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη) και Ινδία, που θα μπορούσαν να δώσουν «ανάσα» στον κλάδο.

Στο 30% κάτω η φετινή παραγωγή, ωστόσο επαρκεί

Η παραγωγή συμπύρηνου ροδάκινου το 2025 αναμένεται μειωμένη κατά 30%, στους 260.000 τόνους. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Αποστόλου επισημαίνει ότι «ακόμα κι αυτή η ποσότητα είναι υπεραρκετή να τη διαχειριστούμε με βάση τις συνθήκες της διεθνούς αγοράς».

Όσον αφορά τις τιμές προς τους παραγωγούς, που κυμαίνονται στα 0,35-0,37 ευρώ/κιλό, παρά τις αρχικές αντιδράσεις, ο πρόεδρος της ΕΚΕ σημειώνει πως «η συνεργασία μας με τους παραγωγούς εξελίσσεται κανονικά και ομαλά».

Η Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας

Η Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδας (ΕΚΕ) ιδρύθηκε το 1995 και εκπροσωπεί σήμερα 16 βιομηχανίες μεταποίησης που παράγουν κομπόστα (ροδάκινο, αχλάδι, βερίκοκο, φρουτοσαλάτα), χυμούς (απλούς ή συμπυκνωμένους) και κατεψυγμένα φρούτα.

Οι μονάδες αυτές βρίσκονται κυρίως σε Πέλλα, Ημαθία, Λάρισα, αλλά και Θεσσαλονίκη και Αργολίδα, ενώ τα φρούτα προέρχονται κυρίως από Ημαθία και Πέλλα, αλλά και από Φλώρινα, Λάρισα, Αργολίδα και Κορινθία. Περισσότερες από 12.000 αγροτικές οικογένειες παράγουν τα φρούτα που αξιοποιεί ο κλάδος, ενώ πάνω από 10.000 εργαζόμενοι απασχολούνται στις βιομηχανίες, σε μόνιμη ή εποχιακή βάση.

Ανησυχία και προβληματισμό για τη μείωση στην πάλαι ποτέ ναυαρχίδα των ελληνικών εξαγωγών, κομπόστα, εκφράζει η Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδος (ΕΚΕ), μέσω του προέδρου, Κώστα Αποστόλου. Τα στοιχεία της περασμένης χρονιάς αναφέρουν ότι η ποσότητα που εξήχθη τη χρονιά που πέρασε, ανήλθε στους 243.500 τόνους, παρουσιάζοντας πτώση σε σχέση με το 2023 που αγγίζει το 3%. Η πτώση που παρουσίασαν οι εξαγωγές κομπόστας ροδάκινου το 2024, προκαλεί αγωνία στον κλάδο καθώς έχουν απομείνει αποθέματα της παραγωγής, τα οποία έχει γίνει γνωστό πότε θα διατεθούν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, η αξία της κομπόστας που εξήχθη έφτασε τα 370 εκατ. και μαζί με τους χυμούς και τις φρουτοσαλάτες ανέρχεται στα 500 εκατ. ευρώ και σημειώνεται μάλιστα ότι λόγω του πλεονάσματος πρώτης ύλης υπήρξε πίεση στα κονσερβοποιία που παρήγαγαν περισσότερη ποσότητα του αναμενόμενου.

Αναλογικά, η χώρα που απορρόφησε το μεγαλύτερο ποσοστό των μεταφορών ήταν οι ΗΠΑ, αφού έφτασε το 20%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στη Λατινική Αμερική ήταν 14%, την ώρα που το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών απορρόφησε το 45%. Προβληματισμός βέβαια εκφράζεται και σε μία ενδεχόμενη επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ, οι οποίες έχουν ήδη επιβάλλει στον βασικό ανταγωνιστή της Ελλάδας, την Κίνα.

«Μία ενδεχόμενη επιβολή νέων δασμών θα πιέσει περαιτέρω τις εξαγωγές αφού δεν υπάρχουν εναλλακτικές, θα παραμένει απούλητο προϊόν και θα αναγκαστούμε να σχεδιάζουμε την παραγωγή για πολύ λιγότερες ποσότητες. Σημειώνεται επιπλέον ότι έχει παρατηρηθεί μείωση των εξαγωγών στις χώρες της ΕΕ, όπως επίσης και μία αναντιστοιχία στις τιμές που πωλείται το προϊόν στα ράφια των σούπερ μάρκετ της Ευρώπης, καθώς πολλές φορές η τιμή που καταγράφεται είναι 2 έως 2,5 φορές πάνω από την αξία των εξαγωγών» τονίζει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της ΕΚΕ.

Η βιομηχανία βρίσκεται μπροστά σε ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα καθώς έχει να αντιμετωπίσει τις απειλές αλλά και να εξετάσει τις προοπτικές που μπορούν να την απεγκλωβίσουν από ενδεχόμενα οικονομικά αδιέξοδα. Χρειάζεται συντονισμός από την πλευρά των εξαγωγέων και από την εκείνη της κυβέρνησης, ώστε να μην υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες για τους εμπλεκόμενους.

Προς αναζήτηση λύσης για την ανάκαμψη των εξαγωγών

Πέρα από τις τιμές πώλησης στα ράφια που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τη μείωσης της αγοραστικής δύναμης των Ευρωπαίων καταναλωτών, ένα ακόμα ζήτημα, αυτό της αλλαγής διατροφικής κουλτούρας των ανθρώπων παγκοσμίως θέτει στη «ΜτΚ» ο αντιπρόεδρος της ΕΘΕΑΣ, Χρήστος Γιαννακάκης. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στις Βρυξέλλες και στο πλαίσιο συνεργασιών για την προώθηση, μεταξύ άλλων, και του μεταποιητικού προϊόντος της κομπόστας, ο Χρ. Γιαννακάκης υπογράμμισε τη σημασία της αλλαγής των διατροφικών συνηθειών και της προσαρμογής των νέων δεδομένων στην επεξεργασία της κομπόστας. Αναφερόμενος στις αλλαγές των διαιτητικών απαιτήσεων, έκανε λόγο για την ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών τρόπων παραγωγής, καθώς παρατηρείται σταδιακή μείωση στην κατανάλωση ζάχαρης, συστατικό πάνω στο οποίο βασίζεται η κομπόστα.

«Οι διατροφικές συνήθειες έχουν αλλάξει και πρέπει να βρούμε εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής. Αν κάνουμε μία άτυπη έρευνα σε αναψυκτικά θα παρατηρήσουμε ότι πάνω από το 50% των προϊόντων χρησιμοποιούν άλλες γλυκαντικές ουσίες. Υπάρχει σταδιακή μείωση στην πρόσληψη ζάχαρης και αποτελεί βασική παράμετρο η αλλαγή στην επεξεργασία της κομπόστας» υπογραμμίσει στη «ΜτΚ» ο κ. Γιαννακάκης.

Κομπόστα με στέβια;

Η παραγωγή συμπύρηνου ροδάκινου έχει τεράστια οικονομική σημασία για τη χώρα μας, κυρίως λόγω του ότι το 40% του παγκόσμιου εμπορίου κομπόστας, προέρχεται από ελληνικό ροδάκινο. Με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1131/2011 της Επιτροπής, της 11ης Νοεμβρίου 2011, για την τροποποίηση του παραρτήματος ΙΙ του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιτρέπει τη χρήση γλυκοζιτών στεβιόλης σε ορισμένα τρόφιμα. Το παράρτημα II του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1333/2008 καθορίζει τα προϊόντα στα οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στέβια. Οι ισχύοντες κανονισμοί δεν επιτρέπουν τη χρήση στέβιας στα κονσερβοποιημένα ή εμφιαλωμένα φρούτα με κωδικό 4.2.3. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες της Αμερικάνικης Ένωσης για τον Διαβήτη, η στέβια μπορεί να έχει ευεργετικές ιδιότητες στον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης των ατόμων που πάσχουν από διαβήτη. Συνεπώς οι όποιες αποφάσεις της Επιτροπής, σύμφωνα και με τον Χ. Γιαννακάκη αφορούν στο κατά πόσο επιθυμεί να εξετάσει το ενδεχόμενο τροποποίησης του παραρτήματος, ώστε να διατεθεί ένα ευρύτερο φάσμα προϊόντων, όπως τα κονσερβοποιημένα φρούτα, σε άτομα που υποφέρουν από διαβήτη.

Τη σχετική ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε πρόσφατα ο ευρωβουλευτής Μανώλης Κεφαλογιάννης χαρακτηρίζοντας οξύμωρη τη διάκριση στη δυνατότητα χρήσης στέβιας σε αναψυκτικά και φυσικούς χυμούς, όχι όμως σε κονσερβοποιημένα φρούτα.