Αναγκαία όσο ποτέ προβάλει μια νέα γενναιόδωρη ρύθμιση των χρεών προς τον ΕΦΚΑ, καθώς οι υφιστάμενες που είναι στη διάθεση των οφειλετών έχουν αποτύχει και ήδη 898.356 ρυθμίσεις που είχαν γίνει, έχουν ακυρωθεί.

Εφιαλτικές είναι οι διαπιστώσεις της έκθεσης του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, που δείχνουν, ότι επί συνόλου 46,55 δισ. ευρώ που ήταν το σύνολο των χρεών προς τον ΕΦΚΑ, στο τέλος του περασμένου Ιουνίου, μόλις 4,46 δισ. ευρώ είναι σε κάποια ρύθμιση, ή το 9,6% του συνόλου των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία.

Παράλληλα, από τους συνολικά 2.298.764 οφειλέτες του ΕΦΚΑ, σε ρύθμιση των οφειλών τους έχουν προχωρήσει μόνο οι 340.328, ενώ οι υπόλοιποι 1.958.436 παίζουν «κλεφτοπόλεμο» για να αποφύγουν τα αναγκαστικά μέτρα και τις κατασχέσεις με τις οποίες απειλεί το ΚΕΑΟ.

Πρόκειται για ένα χρέος της τάξης των 42,08 δισ. ευρώ ή το 90% του συνόλου, που οφείλεται από 1.958.436 φυσικά ή νομικά πρόσωπα και είναι εκτός οποιαδήποτε ρύθμισης που είναι διαθέσιμη.

Διαπιστώνεται επίσης ότι, ακόμη και αυτοί που μπαίνουν στις ρυθμίσεις κάποια στιγμή βγαίνουν εκτός, γιατί δεν μπορούν να είναι συνεπείς ούτε στις 120 δόσεις.

Σύμφωνα με την έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, από τις ρυθμίσεις χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία που έχουν γίνει έως και τον περασμένο Ιούνιο, έχει χαθεί το 48,9% ή 898.356 ρυθμίσεις που είχαν γίνει.

Αναλυτικότερα η πορεία των ρυθμίσεων όπως παρουσιάζεται και στον πίνακα είναι η ακόλουθη:

- Στην πάγια ρύθμιση εντάχθηκαν 946.800 οφειλέτες με χρέη ύψους 10,49 δισ. ευρώ. Από αυτές είναι ενεργές μόλις 100.028, ολοκληρώθηκαν οι 372.776 και χάθηκαν σχεδόν οι μισές, ήτοι 473.996 ρυθμίσεις. Μάλιστα, στις ρυθμίσεις που χάθηκαν είχαν ενταχθεί χρέη ύψους 8,72 δισ. ευρώ, δηλαδή το 83%, που σημαίνει ότι πιθανότατα πρόκειται για μεγάλα χρέη, τα οποία δεν μπορούν να αποπληρωθούν σε έως και 24 δόσεις. Αντίθετα οι ρυθμίσεις που ολοκληρώθηκαν ή παραμένουν ενεργές αφορούν σε μικρά ποσά.

- Στον εξωδικαστικό μηχανισμό εντάχθηκαν συνολικά 13.149 οφειλέτες για ποσό ύψους 921,68 εκατ. ευρώ. Από αυτές παραμένουν ενεργές οι 8.134, ολοκληρώθηκαν οι 688 και χάθηκαν ήδη 4.327 ρυθμίσεις.

- Στη ρύθμιση των 120 δόσεων (Ν. 4611/2019) εντάχθηκαν συνολικά 603.651 οφειλέτες με χρέη ύψους 5,52 δισ. ευρώ. Ωστόσο, σχεδόν οι μισοί ή 272.545 οφειλέτες που οφείλουν συνολικά 2,93 δισ. ευρώ, έχασαν τη ρύθμιση. Ενεργές παραμένουν 167.508 ρυθμίσεις ενώ ολοκληρώθηκαν 163.598.

- Στη ρύθμιση των 100 δόσεων (Ν. 4321/2015) εντάχθηκαν συνολικά 118.518 οφειλέτες με χρέη ύψους 3,86 δισ. ευρώ. Από αυτές ενεργές παραμένουν 10.169, ολοκληρώθηκαν 33.785 ενώ χάθηκε η συντριπτική τους πλειοψηφία ή 74.564 ρυθμίσεις με συνολικά «φέσια» 2,9 δισ. ευρώ.

- Στη ρύθμιση των 72 δόσεων για τα χρέη της πανδημίας (Ν. 4821/2021) εντάχθηκαν 62.291 οφειλέτες με χρέη ύψους 708,5 εκατ. ευρώ. Από αυτές παραμένουν ενεργές οι 29.573, ολοκληρώθηκαν 14.132 και χάθηκαν 18.586 ρυθμίσεις.

- Σε λοιπές ρυθμίσεις έχουν ενταχθεί 58.483 οφειλέτες με χρέη ύψους 1,57 δισ. ευρώ. Από αυτές χάθηκαν οι περισσότερες ή 43.888 με οφειλές ύψους 1,56 δισ. ευρώ και ενεργές είναι 2.806, ενώ ολοκληρώθηκαν 11.789 ρυθμίσεις.

Το Περιθώριο των 20 ημερών από την παραλαβή της Ατομικής Ειδοποίησης για την τακτοποίηση της οφειλής τους.

Νέο κύκλο λήψης αναγκαστικών μέτρων σε βάρος των οφειλετών του ΕΦΚΑ ανοίγει το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών, με στόχο να εισπράξει ένα μέρος από τα ληξιπρόθεσμα που καλπάζουν.

Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΑΟ για το β’ τρίμηνο του έτους, στο τέλος του Ιουνίου 2023 το συνολικό ποσό των χρεών προς τα ασφαλιστικά ταμεία εκτοξεύτηκε σε 46,6 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 618,2 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2023 που ήταν 45,92 δισ. ευρώ.

Σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο του 2022, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τον ΕΦΚΑ παρουσιάζουν αύξηση κατά 3,2 δισ. ευρώ.

Προκειμένου να ανακοπεί η αυξητική πορεία των ληξιπρόθεσμων χρεών, το K.E.A.O. επιδιώκει την ενίσχυση των διαδικασιών είσπραξης, μέσω συγκεκριμένων δράσεων, αξιολογώντας μεταξύ άλλων το προφίλ του οφειλέτη.

Το σχέδιο δράσης

Σύμφωνα με την έκθεση του ΚΕΑΟ, το σχέδιο δράσης κατά των οφειλετών του ΕΦΚΑ, προβλέπει τα ακόλουθα:

Εντοπισμός οφειλετών σε βάρος των οποίων μπορούν να ληφθούν μέτρα: Οι Υπηρεσίες του Κ.Ε.Α.Ο., εντοπίζουν τους οφειλέτες που δεν ανταποκρίθηκαν εντός 20 ημερών από την παραλαβή της Ατομικής Ειδοποίησης για την τακτοποίηση της οφειλής τους.

Αξιολόγηση – Δημιουργία προφίλ οφειλέτη: Πριν τη λήψη των αναγκαστικών μέτρων οι οφειλέτες αξιολογούνται και δημιουργείται το προφίλ του καθενός με πληροφορίες από το ηλεκτρονικό σύστημα του Κ.Ε.Α.Ο., τη διασύνδεση με το Μητρώο της Γ.Γ.Π.Σ., τα στοιχεία του Γ.Ε.ΜΗ. κλπ.

Στη συνέχεια με κριτήρια καθορίζεται ο βαθμός εισπραξιμότητας και επισφάλειας κάθε οφειλής. Μεταξύ των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη είναι:

- το ύψος της οφειλής: ανάλογα με το ύψος της οφειλής επιλέγεται και το κατάλληλο είδος μέτρου.

- η συμπεριφορά του οφειλέτη: Αξιολογείται η στάση του οφειλέτη σε σχέση με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του π.χ. η καταβολή των τρεχουσών εισφορών και η παράλληλη καταβολή ανελλιπώς κάθε μήνα εύλογου ποσού «έναντι» της οφειλής ενισχύουν το προφίλ της αξιοπιστίας του οφειλέτη, κάτι που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη υπέρ του οφειλέτη για όσο χρόνο διαρκεί η συμπεριφορά αυτή.

- η παλαιότητα της οφειλής: στο πλαίσιο της αξιολόγησης του οφειλέτη, εξετάζεται το χρονικό σημείο δημιουργίας των οφειλών, προκειμένου να εκτιμηθεί αν οφείλονται στην οικονομική κρίση ή την εκ συστήματος αφερεγγυότητα του οφειλέτη.

Έλεγχος αφερεγγυότητας

Επιπρόσθετα, στο Κ.Ε.Α.Ο. εντείνεται ο έλεγχος αφερεγγυότητας των Κοινών Επιχειρήσεων που είναι οφειλέτες, ενώ εξηγεί πως ο δείκτης αφερεγγυότητας μιας κοινής επιχείρησης οφειλέτη Κ.Ε.Α.Ο., προκύπτει από στοιχεία που αφορούν:

- στην υποβολή ΑΠΔ χωρίς την καταβολή εισφορών

- στην δραστηριότητα της επιχείρησης (επιχειρήσεις καθαριότητας, φύλαξης, εκπαιδευτικοί όμιλοι, κέντρα αισθητικής)

- στο αν πρόκειται για επιχειρήσεις εντάσεως εργασίας

- στα χαρακτηριστικά των υπευθύνων (π.χ. ορισμός ως υπεύθυνων πρώην εργαζομένων της επιχείρησης)

- στη νομική μορφή των επιχειρήσεων (μονοπρόσωπες, ΕΠΕ, ΙΚΕ)

- στο αν οι ειδικότητες των απασχολουμένων στην επιχείρηση είναι άσχετες με τις δραστηριότητες της επιχείρησης (ενδεικτικά αναφέρεται η περίπτωση επιχείρησης με δραστηριότητα «καθαρισμοί» με απασχολούμενους μάγειρες, νοσοκόμους και νηπιαγωγούς)

- στην όλη συμπεριφορά της επιχείρησης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών που έχει στη διάθεση του το Dnews από τις 259.910 ρυθμίσεις για ασφαλιστικές οφειλές που χάθηκαν, μόλις 18.667 αναβίωσαν μέχρι τις 31 Ιουλίου που έληξε η προθεσμία ένταξης στη ρύθμιση.

Πλέον, οι οφειλέτες για να αποφύγουν τα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης θα πρέπει να κάνουν χρήση της πάγιας ρύθμισης οφειλών, αποπληρώνοντας σε έως 24 δόσεις.

Οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων είχαν επισημάνει από την πρώτη στιγμή ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις για την αναβίωση των ρυθμίσεων ήταν ιδιαίτερα αυστηροί. Συγκεκριμένα, οι οφειλέτες που ενέταξαν τις οφειλές τους σε ρύθμιση την περίοδο του κορονοϊού και την έχασαν ήταν 19.523, ενώ οι ρυθμίσεις για τις 120 δόσεις ήταν 240.387.

Πλέον ενεργές από τις παραπάνω ρυθμίσεις είναι ενεργές μόνο 18.667 συνολικά τόσο για την περίοδο του κορονοϊού όσο και των 120 δόσεων με το συνολικό ρυθμιζόμενο ποσό να ανέρχεται σε μόλις 225,48 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικά, οι ενεργές ρυθμίσεις για την περίοδο του κορονοϊού είναι 1.355 για οφειλές 15,47 εκατ. ευρώ και για τις 120 δόσεις 15.195 για οφειλές 210,01 εκατ. ευρώ.

Όσον αφορά την ρύθμιση των 72 δόσεων, που ενεργοποιήθηκε κατά την διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, πλέον ενεργές είναι 34.683 για οφειλές 477,33 εκατ. ευρώ, απολεσθείσες είναι 10.485 για οφειλές 91,748 εκατ. ευρώ και ολοκληρώθηκαν 2.032 για οφειλές 2,746 εκατ. ευρώ.

Δράσεις ΚΕΑΟ

Στη λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης αναμένεται να προχωρήσει το ΚΕΑΟ με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές στο χαρτοφυλάκιο του να φτάνουν τα 45 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με το νέο επιχειρησιακό σχέδιο του Κέντρου, οι αρμόδιες υπηρεσίες θα προχωρήσουν στη δημιουργία του προφίλ του εκάστοτε οφειλέτη, προκειμένου να γίνονται συντονισμένες δράσεις ώστε να επιτευχθούν τόσο οι εισπρακτικοί στόχοι, όσο και οι προϋποθέσεις για την αποτελεσματική διαχείριση του χαρτοφυλακίου οφειλών.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΚΕΑΟ το τρέχον έτος θα επικεντρωθούν στην τήρηση ενός έγκυρου μητρώου οφειλετών, στην ανάλυση των χαρακτηριστικών των οφειλών, στη συστηματική παρακολούθηση της συμμόρφωσης των εντασσόμενων στις ρυθμίσεις και στην εντατικοποίηση της διαδικασίας στοχευμένης λήψης αναγκαστικών μέτρων.

Ειδικότερα, η διοίκηση του Κέντρου θα προχωρήσει:

• Στη δημιουργία του προφίλ του οφειλέτη, όπου λαμβάνονται υπόψη τα χαρακτηριστικά του οφειλέτη (νομική μορφή, δραστηριότητα), αλλά και η γενικότερη συμπεριφορά του σχετικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του. Στοιχεία που ενισχύουν το προφίλ αξιοπιστίας του οφειλέτη και λαμβάνονται σοβαρά υπόψη υπέρ του είναι μεταξύ άλλων η συνέπεια στην καταβολή των τρεχουσών εισφορών και η τακτική καταβολή εύλογων ποσών έναντι της οφειλής.
• Στην ανάλυση και κατηγοριοποίηση των οφειλών ως προς το ύψος και την παλαιότητα των οφειλών. Εξετάζεται το χρονικό σημείο δημιουργίας των οφειλών ώστε να εκτιμηθεί εάν οφείλονται στην ευρύτερη οικονομική κατάσταση ή σε συστηματική αφερεγγυότητα του οφειλέτη.
• Στον διαχωρισμό οφειλών πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας, όπως οφειλές για την είσπραξη των οποίων έχουν ληφθεί επανειλημμένα αναγκαστικά μέτρα είσπραξης χωρίς αποτέλεσμα, οφειλές προσώπων που έχουν αποβιώσει και οι κληρονόμοι αποποιήθηκαν την κληρονομιά, οφειλές επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει ή βρίσκονται σε αδράνεια. Στο πλαίσιο αυτό έχει εφαρμογή η διαδικασία διαχωρισμού των ανεπίδεκτων είσπραξης οφειλών βάσει του άρθρου 108 Ν. 4387/2016 και της υπ. αριθμ. 4656/309/6.2.2020 (ΦΕΚ Β’ 502) υπουργικής απόφασης.

Ο διαχωρισμός των οφειλών πολύ χαμηλής εισπραξιμότητας στοχεύει στον σχηματισμό μιας αξιόπιστης εικόνας του χαρτοφυλακίου των οφειλών προς τον e-ΕΦΚΑ και την αποφυγή της κατασπατάλησης πόρων στην επιδίωξη είσπραξης οφειλών με πολύ χαμηλή ή μηδενική εισπραξιμότητα.

• Στον εντοπισμό παραβατικών συμπεριφορών – οργανωμένης εισφοροδιαφυγής ώστε να γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες παρεμπόδισης συνέχισης της παραβατικής συμπεριφοράς και επικοινωνίας με τις αρμόδιες Υπηρεσίες ελέγχου.
• Στην κατηγοριοποίηση των μεγάλων οφειλετών ανάλογα με τη βιωσιμότητα, σε συνεργασία με τη φορολογική διοίκηση, με στόχο την ανάλυση του χαρτοφυλακίου των οφειλών των μεγάλων οφειλετών που έχουν ενταχθεί στο Μητρώο Οφειλετών του Κ.Ε.Α.Ο. και στη συνέχεια τον προσδιορισμό των καταλληλότερων μεθόδων για τη διαφοροποιημένη αντιμετώπιση των οφειλετών βάσει των χαρακτηριστικών των επιμέρους κατηγοριών.

Σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς για χρέη στα ασφαλιστικά ταμεία και τον ΕΦΚΑ προχωρεί το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) από το φθινόπωρο.

Στο στόχαστρο μπαίνουν, κατ’ αρχάς, οι πρόσφατες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ, που θεωρείται πως έχουν περισσότερες πιθανότητες να εισπραχθούν, αλλά και οι μεγαλοοφειλέτες. Το σχέδιο του ΚΕΑΟ προβλέπει λήψη αναγκαστικών μέτρων εντός τριμήνου από την ένταξη των οφειλετών στο Κέντρο και η διοίκησή του εκτιμά πως μπορεί να εισπραχθεί συνολικά 1,6 δισ. ευρώ έως το τέλος του έτους από τα 46 δισ. των συνολικών οφειλών.

Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η έναρξη λήψης αναγκαστικών μέτρων και ήδη οι υπηρεσίες του ΚΕΑΟ έχουν προχωρήσει στην κατηγοριοποίηση ανάλογα με την παλαιότητα και το ύψος της οφειλής. Βάσει του σχεδιασμού, προτεραιότητα για λήψη μέτρων δίνεται στις πιο πρόσφατες οφειλές, οι οποίες έχουν θεωρητικά υψηλότερη εισπραξιμότητα.

Παράλληλα, εντατικότερες προσπάθειες για αναγκαστική είσπραξη αναμένονται και για τους οφειλέτες με υψηλές οφειλές. Για τον σκοπό αυτό, στη διάρθρωση των περιφερειακών υπηρεσιών του Κέντρου προβλέφθηκε στο νέο οργανόγραμμα ξεχωριστό τμήμα διαχείρισης των μεγάλων οφειλετών, ώστε να υπάρχει συνεχής και στενή παρακολούθηση των οφειλών αλλά και των μέτρων που λαμβάνονται.

Αναλυτικά, ο σχεδιασμός για το φθινόπωρο προβλέπει μπαράζ στοχευμένων αναγκαστικών μέτρων με βάση αναλυτικούς καταλόγους οφειλετών. Συγκεκριμένα, θα επιδιωχθούν τα εξής:

• Παρακολούθηση οφειλετών που εντάχθηκαν προ εξαμήνου στο ΚΕΑΟ, εξαιρέθηκαν όμως από τη λήψη μέτρων λόγω ενεργής ρύθμισης ή δικαστικής απόφασης. Θα γίνεται επανέλεγχος (follow up) των προϋποθέσεων, ώστε εάν κριθεί αναγκαίο να ξεκινήσουν εντός ενός μηνός μέτρα, όπως κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών και πλειστηριασμοί.

• Ελεγχος οφειλετών που έχασαν κάποια ρύθμιση με στόχο τη λήψη αναγκαστικών μέτρων εντός 75 ημερών από την απώλεια.

• Λήψη μέτρων εντός μηνός από τον έλεγχο αρχείων με οφειλέτες οι οποίοι αυξάνουν συνεχώς την οφειλή τους και δημιουργούν νέο χρέος κάθε μήνα.

• Ελεγχος αρχείων με συνυπόχρεους υπεύθυνους οφειλέτες, με προσωπική ευθύνη για τα ληξιπρόθεσμα χρέη λόγω πρόσφατης μεταβολής στα στοιχεία που αφορούν τη χρονική περίοδο υπευθυνότητας ή την ιδιότητα υπευθύνου. Στόχος των αρμόδιων υπηρεσιών είναι η λήψη μέτρων εντός μηνός από την εξαγωγή του κάθε αρχείου.

• Κεντρική παρακολούθηση των δημοσιεύσεων στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας (ΗΜΦ) για αποφάσεις επί πτωχευτικών διαδικασιών του ν. 4738/2020 με σκοπό τον εντοπισμό των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών και την έγκαιρη αναγγελία τους.

• Κεντρική παρακολούθηση μέσω της πλατφόρμας e-auction των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών με σκοπό τον εντοπισμό των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών.

Αυξάνονται τα όρια των οφειλών των ασφαλισμένων που επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση με παρακράτηση σύνταξης, ενώ εισάγονται και περιουσιακά κριτήρια.

Την αποπληρωμή χρεών προς τον ΕΦΚΑ από τις τραπεζικές καταθέσεις, για τους  ασφαλισμένους που θέλουν να βγουν σε σύνταξη αλλά έχουν οφειλές, προβλέπει η νέα ρύθμιση που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας.

Συγχρόνως, αυξάνονται τα όρια των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, που θα επιτρέπουν στον ασφαλισμένο να λάβει σύνταξη εφόσον φυσικά τα αποπληρώσει ή τα εντάξει σε ρύθμιση με παρακράτηση των συντάξιμων αποδοχών.

ΧρηστικάΠληρωμή χρεών στον ΕΦΚΑ από τις καταθέσεις!Αυξάνονται τα όρια των οφειλών των ασφαλισμένων που επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση με παρακράτηση σύνταξης, ενώ εισάγονται και περιουσιακά κριτήρια.

Την αποπληρωμή χρεών προς τον ΕΦΚΑ από τις τραπεζικές καταθέσεις, για τους  ασφαλισμένους που θέλουν να βγουν σε σύνταξη αλλά έχουν οφειλές, προβλέπει η νέα ρύθμιση που δρομολογεί το υπουργείο Εργασίας.

Συγχρόνως, αυξάνονται τα όρια των οφειλών προς τον ΕΦΚΑ, που θα επιτρέπουν στον ασφαλισμένο να λάβει σύνταξη εφόσον φυσικά τα αποπληρώσει ή τα εντάξει σε ρύθμιση με παρακράτηση των συντάξιμων αποδοχών.

Σύμφωνα με τη ρύθμιση που προωθεί το υπουργείο Εργασίας, στους ασφαλισμένους του ΕΦΚΑ, που θέλουν να βγουν σε σύνταξη αλλά έχουν και χρέη προς τον Οργανισμό, θα γίνεται άρση του τραπεζικού απορρήτου, θα ανοίγουν οι λογαριασμοί τους και εάν έχουν επαρκές υπόλοιπο καταθέσεων θα αποπληρώνουν υποχρεωτικά τις οφειλές τους.

Ειδικότερα, σήμερα, το όριο οφειλής προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία των 20.000 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, αναμένεται να αυξηθεί στα 30.000 ευρώ.

Το αντίστοιχο όριο για τους αγρότες είναι σήμερα 6.000 ευρώ και πρόκειται να αυξηθεί έως τα 8.000 ευρώ.

Όμως, το «δώρο» της αύξησης των ορίων των χρεών για τους υποψήφιους συνταξιούχους, θα συνοδευτεί με αυστηρές προϋποθέσεις και δικλείδες ασφαλείας, καθώς οι ρυθμίσεις θα συνδεθούν με κριτήρια τραπεζικών καταθέσεων, καθώς και αξίας της περιουσίας του δικαιούχου.

Άρση απορρήτου καταθέσεων

Σε ότι αφορά στις καταθέσεις, θα προβλέπεται η άρση του τραπεζικού απορρήτου. Δηλαδή ο ΕΦΚΑ θα αποκτά πρόσβαση στους τραπεζικούς λογαριασμούς του οφειλέτη ώστε να διαπιστώνει το ύψος των καταθέσεών του.

Εφόσον στους λογαριασμούς του έχει επαρκές υπόλοιπο που καλύπτει το σύνολο της οφειλής ή μέρος αυτής, τότε θα παρακρατείται το ποσό και αν υπάρχει υπόλοιπο χρέους θα παρακρατείται από τη σύνταξη.

Πληροφορίες αναφέρουν, πως η ρύθμιση θα προβλέπει ότι, από το ποσό των καταθέσεων θα εξοφλείται ένα μέρος της οφειλής (π.χ. 50%) και όχι το σύνολο αν οι καταθέσεις είναι μικρομεσαίες και το σύνολο των οφειλής εάν το άθροισμα του υπολοίπου των καταθέσεων είναι διπλάσιο της οφειλής.

Παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας έχει χρέος προς τον ΕΦΚΑ ύψους 20.000 ευρώ αλλά έχει καταθέσεις 40.000 ευρώ. Με τη νέα ρύθμιση θα υποχρεωθεί να πληρώσει από τις καταθέσεις του το ποσό των χρεών του προς τον ΕΦΚΑ.

Αν το υπόλοιπο των καταθέσεων είναι χαμηλότερο της οφειλής, θα προβλέπεται η παρακράτηση ενός μέρους και όχι του συνόλου των καταθέσεων.

Σε κάθε περίπτωση το εύρος της κατάσχεσης των τραπεζικών λογαριασμών θα καθοριστεί με το νομοσχέδιο και θα προβλέπει και ένα όριο ακατάσχετο.

Σύνταξη ναι αλλά όχι… σύνταξη

Στα όρια των χρεών θα προστεθεί και ένα επιπλέον, που θα αφορά στους ασφαλισμένους με μεγαλύτερες οφειλές.

Συγκεκριμένα, όσοι έχουν χρέη από 30.000 έως και 50.000 ευρώ, η ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας θα προβλέπει, ότι θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, αλλά με τις ακόλουθες εναλλακτικές προϋποθέσεις:

Εξόφληση του ποσού άνω των 30.000 ευρώ και ένταξη του ποσού κάτω των 30.000 ευρώ σε ρύθμιση με παρακράτηση της σύνταξης.

Έκδοση της σύνταξης, αλλά με παρακράτηση του συνόλου των συντάξιμων αποδοχών, μέχρι η οφειλή να πέσει κάτω από το ποσό των 30.000 ευρώ.

Aπίστευτες αδυναμίες στον εισπρακτικό του μηχανισμό του ΚΕΑΟ αναδεικνύουν τα «ψιλά γράμματα» του Επιχειρησιακού Σχεδίου του 2023, που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.

Την ώρα που εκτοξεύει απειλές για ανηλεές κυνηγητό των οφειλετών των ασφαλιστικών Ταμείων, το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών, το ΚΕΑΟ, που αποτελεί και τον εισπρακτικό βραχίονα του ΕΦΚΑ, αποκαλύπτει σημαντικές αδυναμίες, οι οποίες καθιστούν αδύνατη την είσπραξη της συντριπτικής πλειοψηφίας των χρεών.

Μεταξύ άλλων το ΚΕΑΟ δεν μπορεί να αντλήσει στοιχεία για τις περιουσίες των οφειλετών, οπότε καθίστανται αδύνατες οι κατασχέσεις καταθέσεων και οι πλειστηριασμοί περιουσιακών στοιχείων.

Ειδικότερα, στο Επιχειρησιακό Σχέδιο του ΚΕΑΟ για το 2023, ομολογούνται οι ακόλουθες αδυναμίες:

1) Απαιτητική και χρονοβόρα διαδικασία διασταύρωσης στοιχείων μητρώου με τρίτους Φορείς.
2) Ύπαρξη μεγάλου όγκου οφειλών με πολύ χαμηλή εισπραξιμότητα.
3) Μεγάλη επιβάρυνση των υπηρεσιών του Κ.Ε.Α.Ο. με τη διαχείριση του νέου εξωδικαστικού μηχανισμού του Ν.4738/2020.
4) Απουσία απευθείας διασύνδεσης με την ΓΓΠΣ για την άντληση πληροφοριών για τα περιουσιακά στοιχείων των οφειλετών.
5) Υποστελέχωση Υπηρεσιών - ελλιπής κάλυψη των προβλεπόμενων θέσεων εργασίας.

Ακόμη, το ΚΕΑΟ καταγράφει και τις απειλές «εξωτερικού περιβάλλοντος» οι οποίες είναι οι ακόλουθες:

- Οικονομική & ενεργειακή κρίση – μείωση της ικανότητας αποπληρωμής των οφειλετών.
- Ελλιπείς μηχανισμοί ελέγχου στους τ.ΦΚΑ που διαχρονικά επέτρεψαν την ανάπτυξη στρατηγικών εισφοροδιαφυγής.
- Ενδεχόμενη αναστολή υποχρεώσεων πληγέντων (από φυσικές καταστροφές.

Πάντως, αναφέρει, πως παρά τις δυσκολίες, συνεχίστηκαν οι διασταυρώσεις των στοιχείων μητρώου οφειλετών με στοιχεία που τηρούνται σε άλλες Υπηρεσίες (Γ.Γ.Π.Σ., ΓΕ.Μ.Η., ΕΛ.ΑΣ., Η.ΔΙ.Κ.Α. κλπ.) για την επικαιροποίηση και διόρθωση λαθών μητρώου.

Η δράση αυτή αφορά την διαρκή ενημέρωση του Μητρώου Οφειλετών και την επικαιροποίηση των περιλαμβανομένων σε αυτό στοιχείων, ώστε να επιτυγχάνεται η απαιτούμενη εγκυρότητα και πληρότητα των στοιχείων και να είναι εφικτή, ασφαλής και ορθή η περαιτέρω επεξεργασία τους, όταν απαιτείται.

Όμως, η αποστολή των Ατομικών Ειδοποιήσεων, η λήψη αναγκαστικών μέτρων και ο εντοπισμός των πραγματικά υπευθύνων σε περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής προϋποθέτουν την πρόσβαση σε επικαιροποιημένα και πλήρη στοιχεία μητρώου.

Πρόβλημα η άντληση στοιχείων

Παρά τις ελλείψεις αυτές, το ΚΕΑΟ αναφέρει ότι το 2023 συνεχίζεται η συστηματική διενέργεια ελέγχων μητρώου και διασταυρώσεων με στοιχεία που τηρούνται σε άλλες υπηρεσίες (Γ.Γ.Π.Σ., Γ.Ε.ΜΗ., ΕΛ.ΑΣ., Η.ΔΙ.Κ.Α. κλπ.). για την αποκατάσταση τυχόν ελλείψεων στα στοιχεία μητρώου.

Στόχος είναι ο εντοπισμός σφαλμάτων που έχουν σχέση όχι μόνο με ελλιπή ή λανθασμένα στοιχεία αλλά και με την ανάγκη επικαιροποίησης των μητρώων των οφειλετών (π.χ. εντοπισμός αλλαγής διοικητικού συμβουλίου σε Α.Ε. κατόπιν διασταύρωσης με το μητρώο της Γ.Γ.Π.Σ.).

Ωστόσο, σημειώνει πως, η διαδικασία διόρθωσης του μητρώου είναι πολύπλοκη «γιατί οι διασταυρώσεις με τα στοιχεία άλλων υπηρεσιών, π.χ. ΓΕΜΗ, Εθνικό Τυπογραφείο πραγματοποιούνται κατά περίπτωση μέσω πρόσβασης στις ιστοσελίδες, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα άντλησης και μαζικής επεξεργασίας αυτών των πληροφοριών».

Δηλαδή, το ΚΕΑΟ δεν έχει τη δυνατότητα να μπεί στη ΓΓΠΣ ή στο ΓΕΜΗ ή στο Taxisnet και να αντλήσει άμεσα στοιχεία για τους οφειλέτες του ΕΦΚΑ, όπως π.χ. πράττει η Εφορία, αλλά μπορεί να ζητεί στοιχεία για κάθε οφειλέτη χωριστά και με γραφειοκρατική διαδικασία.

Και διπλά μητρώα

Αποκαλύπτεται επίσης ότι υπάρχουν και διπλά μητρώα οφειλετών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι μη μισθωτοί οφειλέτες που εντάχθηκαν από το 2017 και μετά με οφειλές προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. δεν ήταν νέοι οφειλέτες αλλά οφειλέτες που είχαν ήδη δημιουργήσει οφειλές προς τους τέως ασφαλιστικούς φορείς στους οποίους υπάγονταν και εξακολούθησαν να δημιουργούν οφειλές στον νέο τους ασφαλιστικό φορέα.

Δηλαδή, από την σύσταση του e-Ε.Φ.Κ.Α. το 2017 και μετά οι μη μισθωτοί οφειλέτες συχνά έχουν περισσότερα του ενός Μητρώα Οφειλέτη.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι με την υπαγωγή τους στον νέο Φορέα (e-Ε.Φ.Κ.Α.) στις αρχές του 2017, οι μη μισθωτοί οφειλέτες εγγράφηκαν στον e-Ε.Φ.Κ.Α. και κατ’ επέκταση στο ΚΕΑΟ σε νέο μητρώο οφειλέτη (έχουν δηλαδή νέο Αριθμό Μητρώου Οφειλέτη-ΑΜΟ) για τις οφειλές που δημιουργούν από το 2017 και μετά.

Έτσι αν κάποιος οφειλέτης έχει οφειλές μέχρι και το 2016 σε κάποιον τέως Φορέα (π.χ. τ. ΟΑΕΕ ή τ. ΤΣΜΕΔΕ) και οφειλές προς τον e-Ε.Φ.Κ.Α. για τα έτη από 2017 και μετά, τότε θα υπάρχει με δύο διαφορετικά μητρώα οφειλέτη.

Συνεπώς, το πλήθος οφειλετών που φαίνεται στους πίνακες των οφειλετών δεν ανταποκρίνεται σε διακριτούς οφειλέτες αλλά σε διακριτά μητρώα οφειλετών.

Ο νόμος για τη μείωση του χρόνου παραγραφής από 20 σε 10 έτη είναι γράμμα κενό αφού τα παλαιά χρέη δεν παραγράφονται και εξακολουθούν να αυξάνονται

Ούτε ένα ευρώ δεν παραγράφηκε από τα χρέη προς τον ΕΦΚΑ, τα οποία κατέγραψαν και νέα σημαντική αύξηση το πρώτο τρίμηνο του 2023.

Παρά το γεγονός ότι τέθηκε σε ισχύ η δυνατότητα παραγραφής των παλαιών χρεών προς τον ΕΦΚΑ, ηλικίας άνω των 10 ετών, εντούτοις ο σχετικός νόμος είναι γράμμα κενό, καθώς στην πράξη καμία παραγραφή δεν έχει γίνει.

Αυτό προκύπτει από την πρώτη, για το 2023, τριμηνιαία έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Εισφορών στην οποία καταγράφονται οι εξελίξεις των χρεών προς τα ασφαλιστικά Ταμεία που έχουν περάσει στον ΕΦΚΑ και ειδικότερα στον εισπρακτικό βραχίονα του ΕΦΚΑ, το ΚΕΑΟ.

Ειδικότερα, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το ΚΕΑΟ, στο τέλος του περασμένου Μαρτίου αυξήθηκαν σε 45,93 δισ. ευρώ, από 45,67 δισ. ευρώ που ήταν στο τέλος του Δεκεμβρίου του 2022 και έναντι 42,84 δισ. ευρώ, που ήταν τον Μάρτιο του 2022.

Όπως καθίσταται σαφές, η μείωση του χρόνου παραγραφής από 20 σε 10 έτη, δεν είχε καμία επίδραση καθώς δεν παραγράφηκε ούτε ευρώ από τις παλαιές οφειλές, οι οποίες και αποτελούν την πλειοψηφία των συνολικών χρεών προς τον ΕΦΚΑ.

Γιατί δεν παραγράφονται τα χρέη στη 10ετία

Αναλυτικότερα, με τον νόμο 4997/2022, που ισχύει από τις 25 Νοεμβρίου 2022 και σε εφαρμογή σχετικής απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας ορίζεται πως, ο μέγιστος χρόνος στον οποίο το ΚΕΑΟ μπορεί να διεκδικεί χρέη είναι η δεκαετία και όχι η 20ετία που ίσχυε.

Όμως έχει παράμετρο σύμφωνα με την οποία, η δεκαετία για την παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ, αρχίζει να μετρά όχι από την ημερομηνία γένεσης του χρέους αλλά από την ημερομηνία της τελευταίας ειδοποίησης που έστειλε το ΚΕΑΟ ή το ασφαλιστικό ταμείο.

Επίσης, έχει και άλλες παραμέτρους, με τις οποίες ορίζονται ημερομηνίες-κλειδιά για την παραγραφή ή όχι των ασφαλιστικών οφειλών και συγκεκριμένα:

-Οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές και των πάσης φύσεως προσθέτων τελών, τόκων, προσαυξήσεων, προστίμων και επιβαρύνσεων, καθώς και των λοιπών ποσών που συνεισπράττονται με αυτές, από 12/5/2016 υπόκεινται σε 10ετή παραγραφή που αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία.

-Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται 5ετής.
Σε περίπτωση που η παραγραφή της οφειλής έχει διακοπεί λόγω διακοπτικού γεγονότος (π.χ. ρύθμιση), αρχίζει νέα δεκαετής παραγραφή που ξεκινά από την επόμενη ημέρα του διακοπτικού γεγονότος. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως διακοπτικό της παραγραφής γεγονός ΜΟΝΟ εφόσον έχει κοινοποιηθεί, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης στον οφειλέτη.

-Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των π. φορέων ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της 10ετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως, σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, για την οποία είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (10ετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.

-Οφειλές χρονικών διαστημάτων ασφάλισης πέραν της 10ετίας, για τα οποία δεν υπάρχει διακοπτικό γεγονός, παραγράφονται.

-Στις περιπτώσεις που το τελευταίο διακοπτικό γεγονός παραγραφής οφειλών, είναι έως 11.05.2016 και κατά την ημερομηνία αίτησης έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής (10ετία) από το διακοπτικό γεγονός, η οφειλή παραγράφεται.

-Στις περιπτώσεις που υπάρχει διακοπτικό γεγονός από την 12.05.2016 και μετά, επανεξετάζεται η χρονική περίοδος που περιλαμβάνεται σε αυτό και τροποποιείται αναλόγως (παραγράφεται), εφ' όσον είχε παρέλθει 10ετία από την οφειλή ή από τυχόν προηγούμενο διακοπτικό γεγονός. Ο έλεγχος διενεργείται στο πρώτο από την 12.05.2016 και μετά διακοπτικό γεγονός.

-Σε κάθε περίπτωση που εντοπίζονται οφειλές εντός της 10ετίας (μη παραγεγραμμένες) βεβαιώνονται άμεσα στο ΚΕΑΟ με άμεση κοινοποίηση της Πράξης Βεβαίωσης Οφειλής (ΠΒΟ) στον οφειλέτη ώστε να διακοπεί η παραγραφή τους σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.

Η καθολική παράταση ασφαλιστικής ικανότητας σε όλους τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ, δηλαδή τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες, έληξε στο τέλος Μαΐου.

Η καθολική παράταση ασφαλιστικής ικανότητας σε όλους τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ, δηλαδή τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενους και αγρότες, έληξε στο τέλος Μαΐου.

Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοααπασχολούμενοι και οι αγρότες, που έχουν οφειλές, θα πρέπει να καταβάλουν άμεσα ή να ρυθμίσουν τις οφειλές τους για να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Αλλιώς θα παραμείνουν «ανασφάλιστοι».

Από την 1η Ιουνίου ασφαλιστική ικανότητα συνεχίζουν να έχουν:

Όλοι οι μη μισθωτοί που δεν έχουν οφειλές προς το ΚΕΑΟ

Όλοι οι μη μισθωτοί που παρόλο που έχουν οφειλές τις έχουν ρυθμίσει

Η Διοίκηση του e-ΕΦΚΑ αναφέρει ότι οι μη Μισθωτοί ασφαλισμένοι του Φορέα, κάνοντας χρήση της ευνοϊκότερης ρύθμισης -που νομοθετήθηκε πέρυσι για πρώτη φορά και είναι σε ισχύ- μπορούν να έχουν ασφαλιστική ικανότητα, καταβάλλοντας ΜΟΝΟΝ το ποσό που αντιστοιχεί στις εισφορές του κλάδου υγείας έτους 2022 και ΟΧΙ εξοφλώντας ολοσχερώς τις εισφορές έτους 2022 ή ρυθμίζοντας τυχόν άλλες οφειλές τους.

Πάντως όλοι οι ανασφάλιστοι πολίτες με τον ΑΜΚΑ τους δικαιούνται νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, μόνο στις Δημόσιες Δομές Υγείας (νοσοκομεία κ.α.).

Οι κόφτες για τις 36 - 72 και 120 δόσεις αποκλείουν εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες της Εφορίας

Σε αποτυχία οδηγούνται οι ρυθμίσεις των χρεών προς την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία καθώς το ασφυκτικό πλαίσιο και οι περιορισμοί που επέβαλε το υπουργείο Οικονομικών αποκλείουν εκατοντάδες χιλιάδες οφειλέτες.

Ενδεικτικό είναι ότι μέχρι τώρα, οι επανεντάξεις οφειλετών στις ρυθμίσεις χρεών προς την Εφορία είναι ελάχιστες, σε σχέση με τον αριθμό των οφειλετών, επειδή οι «κόφτες» που μπήκαν, θέτουν εκτός τους περισσότερους.

Για όσους αποκλείονται από την επανένταξη στις ρυθμίσεις των 36-72 και 100 – 120 δόσεων, η μόνη λύση που υποδεικνύει η ΑΑΔΕ είναι η πάγια ρύθμιση των 24-48 δόσεων.

Ωστόσο, πολλοί οφειλέτες ελπίζουν ότι μετά τις εκλογές, ίσως βελτιωθούν οι όροι των ρυθμίσεων και αρθούν οι περιορισμοί που ισχύουν σήμερα.

Σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, από τους 200.000 οφειλέτες που εκτιμώνται πως είναι εκείνοι που έχασαν παλαιές ρυθμίσεις, μόλις 10.500 κατάφεραν να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις. Οι υπόλοιποι περίπου 190.000 οφειλέτες, απλά περιμένουν τις... επόμενες ρυθμίσεις.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών στη νέα ρύθμιση των 36-72 δόσεων για τα χρέη που δημιουργήθηκαν την περίοδο της ενεργειακής κρίσης εντάχθηκαν 3.500 φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.

Στις παλαιές ρυθμίσεις των 36-72 και 120 δόσεων από τους 200.000 οφειλέτες που τις έχουν χάσει, έχουν επανενταχθεί μέχρι τώρα μόλις 7.000 φορολογούμενοι.

Επισημαίνεται ότι με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών οι φορολογούμενοι που έχουν χάσει τη ρύθμιση των 120 δόσεων ανέρχονται σε 190.000 και οι οποίοι έχουν δικαίωμα να επανενταχθούν, ενώ περίπου 10.000 είναι οι οφειλέτες που απώλεσαν τη ρύθμιση της πανδημίας των 72 δόσεων.

Οι κόφτες των ρυθμίσεων

Ο λόγος που δεν μπορούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους χιλιάδες οφειλέτες είναι οι περιορισμοί που ενσωματώνει η νομοθετική διάταξη, οι οποίοι λειτουργούν ως «κόφτες» για τους περισσότερους οφειλέτες. Ειδικότερα:

1. Δεν έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση που προβλέπει την τμηματική εξόφληση, έως και σε 36 ή 72 μηνιαίες δόσεις, των οφειλών προς την εφορία, που κατέστησαν ληξιπρόθεσμες από τον Νοέμβριο του 2021 και μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2023, όσοι χρωστούσαν έστω και ένα σεντς του ευρώ, την 1η-11-2021!
2. Όσοι είχαν παλαιές ληξιπρόθεσμες οφειλές έως και την περίοδο της πανδημίας τις οποίες ρύθμισαν - είτε σε 120 δόσεις είτε σε 36 ή 72 δόσεις, αλλά απώλεσαν τις ρυθμίσεις και την 1η Νοεμβρίου 2021 ήταν "ληξιπρόθεσμα", αυτά μπορούν να επανενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις, αλλά ο συγκεκριμένος οφειλέτης, δεν μπορεί να εντάξει στις ρυθμίσεις τα χρέη που δημιουργήθηκαν από την 1η/11/2021 και μετά!.
3. Μόνο όσοι είχαν πληρώσει ή είχαν ρυθμίσει όλα τους ανεξαιρέτως τα χρέη προς την Εφορία μέχρι και την 31η-10-2021, ώστε την 1η-11-2021 δεν είχαν ούτε 1 λεπτό του ευρώ ληξιπρόθεσμο αρρύθμιστο χρέος μπορούν να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση των 36 ή 72 δόσεων, οι οποίοι αποδεικνύεται πως είναι ελάχιστοι.