Το διήμερο 13 και 14 Σεπτεμβρίου πανηγύρισε, όπως κάθε χρόνο, ο Ιερός Ναός των Αγίων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Κοζάνη με την ευκαιρία της Δεσποτικής Εορτής της παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.

 

Ανήμερα της εορτής το πρωί τελέστηκε Αρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος του Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο, ενώ συμμετείχαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος και ο οικείος Ποιμενάρχης, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος.

 

Στo τέλος του Όρθρου πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη τελετή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, ενώ στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Σεβ. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του προς τους Αγίους Αρχιερείς που λάμπρυναν με την παρουσία τους την πανήγυρη αλλά και προς όσους συμμετείχαν και συνέβαλαν στην άρτια διοργάνωση της με πρώτο τον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης και Προϊστάμενο του Ιερού Ναού, Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού Θρόνου π. Χριστοφόρο Αγγελόπουλο.

 

Παράλληλα, ο Σεβ. Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος με αισθήματα χαράς ανακοίνωσε ότι ο περικαλλής Ιερός Ναός των Αγίων Ισαποστόλων Κωνσταντίνου και Ελένης Κοζάνης το εσπέρας της Πέμπτης, 28ης Σεπτεμβρίου 2023, θα υποδεχτεί την Τιμία Ζώνη της Υπεραγίας Θεοτόκου από την Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου του Αγίου Όρους. Το Θεομητορικό Κειμήλιο, το οποίο θα κομίσει ο σεβαστός Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Γέροντας Εφραίμ, θα παραμείνει στην Κοζάνη έως τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου και καθημερινά θα τελούνται Ιερές Ακολουθίες σύμφωνα με το πρόγραμμα που έχει ανακοινωθεί από την ενορία.

 

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας κ. Παντελεήμων στην ομιλία του κατά την Θεία Λειτουργία ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ὦ οἷον δώρημα τοῖς βροτοῖς κεχάρισται! δι᾽ οὗ Χριστέ σῶσον τάς ψυχάς ἡμῶν ὡς μόνος εὔ­σπλαγ­χνος».

 

Ἄν μία δωρεά ἑνός ἐγκοσμίου βασιλέως πρός τούς ὑπηκόους του ἀποτελεῖ μεῖζον γεγονός, τό ὁποῖο ἔχει ἰδιαίτερη σημασία καί περι­ποιεῖ ἐξαιρετική τιμή γιά ὅσους τήν λαμβάνουν, εἶναι δύσκολο νά πε­ρι­γράψουμε μέ ἀνθρώπινες λέ­ξεις τήν ἀξία καί τό μέγεθος τῆς εὐερ­γεσίας τήν ὁποία προσφέρει ὁ ἐπου­ράνιος βασιλεύς, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, πρός τά πλά­σματά του, πρός ἐμᾶς τούς χοϊκούς ἀνθρώπους. Γι᾽ αὐτό καί δικαίως ὁ ἱερός ὑμνο­γράφος ἀνα­φωνεῖ σήμερα: «Ὦ οἶον δώρημα τοῖς βροτοῖς κεχάρισται!».

 

Δέν χρειάζεται νά διερωτηθεῖ κανείς ποιό εἶναι αὐτό τό μοναδικό καί ἀνεπανάληπτο δώρημα τό ὁποῖο μᾶς χαρίζει ὁ Κύριός μας.

 

Δέν χρειάζεται νά τό ἀναζητή­σουμε μεταξύ τῶν πολυτίμων καί τιμαλ­φῶν τοῦ κόσμου, διότι ὅλα αὐτά ἐλάχιστη ἀξία ἔχουν γιά Ἐκεῖνον, γιά τόν ὁποῖο τόσο εὔ­στοχα γράφει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦ­­λος, ὅτι «ἐπτώχευ­σεν πλού­σιος ὤν, ἵνα ἡμεῖς τῇ ἐκείνου πτωχείᾳ πλουτίσωμεν».

 

Δέν χρειάζεται νά τό ψάξουμε σέ ἱστορικές συλλογές καί μουσεῖα, στά ὁποῖα θησαυρίζονται συνήθως οἱ βασιλικές δωρεές, οὔτε νά ἀνα­ζητήσουμε τά ἔγγραφα τά ὁποῖα ἀποδεικνύουν καί κατοχυρώνουν τή γνησιότητά του καί τή δωρεά. Καί τοῦτο διότι τό δώρημα τοῦ βασιλέως τῶν βασιλευόντων Χρι­στοῦ δέν εἶναι ἄλλο παρά ὁ Σταυρός του, ὁ ὁποῖος ὑψώνεται ἐνώπιόν μας πανηγυρικά σήμερα στό μέσον κάθε ἱεροῦ ναοῦ, γιά νά τόν προσκυνήσουμε καί νά τόν ἀσπασθοῦμε μέ χαρά καί μέ φόβο, ὅπως ψάλλει ὁ ἱερός ὑμνογράφος, «φόβῳ διά τήν ἁμαρτίαν, ὡς ἀνά­ξιοι ὄντες· χαράν δέ διά τήν σωτη­ρίαν, ἥν παρέχει τῷ κόσμῳ».

 

Εἶναι ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου μας, τό μέγα δώρημα τοῦ παμβασιλέως Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος ἀνῆλθε ἐπ᾽ αὐτοῦ γιά τίς ἁμαρτίες μας καί τόν μετέβαλε ἀπό ὄργανο αἰσχύνης καί ἐξευτελισμοῦ σέ μέσο ἀπαλλαγῆς ἀπό τήν ἁμαρτία, σέ μέσο σωτηρίας καί ἀπολυτρώσεως.

 

Μετέβαλε ὁ Χριστός τόν Σταυρό μέ τή θυσία του σέ ὅπλον κατά τοῦ διαβόλου, σέ ἀντίδοτο ἰσχυρό γιά κάθε σωματική καί ψυχική ἀσθέ­νεια, σέ μέσο εὐλογίας τῆς ζωῆς μας, τό ὁποῖο σημειούμενο καί ἐμφανιζόμενο ἁγιάζει τά πάντα, σέ κλίμακα, ἡ ὁποία μᾶς συνδέει καί πάλι μέ τόν οὐρανό.

 

Ποιός μπορεῖ νά ἀμφισβητήσει τήν ἀξία τοῦ δωρήματος; Ποιός μπο­ρεῖ νά μήν συγκινηθεῖ ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ οὐρανίου βασιλέως πρός ἐμᾶς τούς ταπεινούς καί ἁμαρ­­τωλούς; Ποιός μπορεῖ νά μήν αἰσθανθεῖ χαρά καί ἀγαλλίαση βλέποντας τόν Σταυρό τοῦ Κυρίου μας νά ὑψώνεται σήμερα πανηγυ­ρι­κά, γιά νά μᾶς ὑπενθυμίσει καί τή θυσία καί τή νίκη τήν ὁποία συμ­βολίζει;

 

Καί ἡ νίκη αὐτή δέν εἶναι μία ἐφάπαξ νίκη, ἡ νίκη τήν ὁποία κατήγαγε ὁ Χριστός, ὅταν σταυ­ρού­με­νος ἐπ᾽ αὐτοῦ ἐξάλειψε τίς ἁμαρτίες μας διά τοῦ τιμίου του αἵματος καί συνέτριψε τόν ἀρχέ­κακο διάβολο.

 

Εἶναι μία νίκη διαρκής, διότι διά τοῦ Σταυροῦ θριάμβευσαν τά ἑκα­τομμύρια τῶν ἁγίων μαρτύρων καί νεομαρτύρων, ἁγιάσθηκε ὁ ἱερός σύλλογος τῶν ἀσκητῶν καί τῶν μοναζόντων, ἐνίκησαν ὅσοι ἀνά τούς αἰῶνες ἀγωνίσθηκαν ἐνα­ντίον ἀλλοθρήσκων ἐχθρῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπεβουλεύοντο τήν ὀρθόδο­ξο πίστη καί τούς εἰς Χριστόν πι­στεύοντες.

 

Εἶναι μία νίκη διαρκής, διότι διά τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας συντρίβεται καθημερινά καί ἀνά τούς αἰῶνες ὁ κοσμοκράτωρ τοῦ σκότους, κάθε φορά πού ἐπικα­λούμεθα τή δύναμή του καί τή χάρη του, γιά νά ἀντιπαλαίσουμε κάθε πειρασμό, κάθε παγίδα δαιμο­νική, κάθε ἐμπόδιο «αἱρόμενο» ἐναντίον τοῦ Θεοῦ, κάθε δοκιμα­σία σωματική, κάθε κίνδυνο τόν ὁποῖο διατρέχουμε.

 

Αὐτή τή νίκη, τήν ὁποία μᾶς ἐξασφαλίζει ὁ τίμιος καί ζωοποιός Σταυρός τοῦ Κυρίου μας, μᾶς ὑπεν­θυμίζει καί ἡ σημερινή μεγά­λη ἑορτή τῆς παγκοσμίου Ὑψώσεώς του, τήν ὁποία ἑορτάζει ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καί πανηγυρίζει ὁ ἱερός αὐτός ναός τῶν ἁγίων θεοστέπτων βασιλέων καί ἰσαποστόλων Κων­στα­ντίνου καί Ἑλένης. Διότι, ὡς γνωστόν, κατά τή σημερινή ἡμέρα ἐπιτελοῦμε τήν ἑορτή τῆς Ὑψώ­σεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ, ὅταν αὐτός ἀπεκαλύφθη γιά πρώτη φορά χάρη στήν πίστη, τόν εὐσεβῆ ζῆλο καί τίς ἐργώδεις προσπάθειες τῆς ἁγίας Ἑλένης, τῆς μητρός τοῦ ἁγίου βασιλέως  Κωνσταντίνου, ἀλλά καί τήν ἑορτή τῆς Ὑψώσεώς του καί πάλι στά Ἱεροσόλυμα, μετά τήν περηφανῆ νίκη τήν ὁποία κατή­γαγε ὁ εὐσεβής αὐτοκράτωρ Ἡράκλειος, ὁ ὁποῖος κατόρθωσε νά νικήσει τούς ἀλλοθρήσκους ἐχθρούς, νά ἐπανακτήσει τό ἱερώ­τατο αὐτό κειμήλιο τῶν πιστῶν, «ἐν ᾧ ἐτάθη Χριστός», καί νά τό ἐπαναφέρει στά Ἱεροσόλυμα καί στόν ναό τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.

 

Προσκεκλημένος καί ἐγώ μαζί μέ τόν Σεβασμιώτατο ἀδελφό, Μη­τρο­πολίτη Πέτρας καί Χερρονήσου κύριο Γεράσιμο, τῆς ἀγάπης τοῦ ποιμενάρχου σας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερ­βίων καί Κοζάνης κυρίου Παύ­λου, σεβαστοῦ καί προσφιλοῦς ἀδελφοῦ, ἔχω τήν χαρά νά συλ­λει­τουργῶ καί νά συμπανηγυρίζω μαζί μέ ὅλους σας τή μεγάλη καί διπλῆ αὐτή ἑορτή τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἡ ὁποία μᾶς ὑπενθυμίζει γιά ἀκόμη μία φορά, τό μέγιστο δώρημα τό ὁποῖο μᾶς χάρισε ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, τόν Σταυρό του.

 

Γι᾽ αὐτό καί ἄς μήν περιορισθοῦμε σήμερα σέ μία τυπική προσκύνηση, ἀλλά ἄς τόν παρακαλέσουμε νά μᾶς λυτρώσει καί νά μᾶς σώσει καί ἀπό τή δύσκολη καί τραγική αὐτή κατάσταση, στήν ὁποία εὑρίσκο­νται αὐτές τίς ἡμέρες χιλιάδες ἀδελφοί μας ἀλλά καί ὅλη ἡ πατρίδα μας.

 

Ἄς ἐπικαλεσθοῦμε τή χάρη τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ, γιά νά ὑποχωρήσουν τά ὕδατα, ὅπως ἄλλοτε συνέβη καί στήν Ἐρυθρά θάλασσα, ὅταν, ὅπως ψάλλουμε καί στίς Καταβασίες τῆς σημερινῆς ἑορτῆς, «Σταυρόν χαράξας Μωσῆς ἐπ᾽ εὐθείας ράβδῳ τήν Ἐρυθράν διέτεμε».

 

Ἄς ἐπικαλεσθοῦμε τή χάρη του, γιά νά καταπαύσει ὁ κλύδωνας τῶν φυσικῶν καταστροφῶν πού μᾶς δοκιμάζουν τούς τελευταίους μῆνες ἀλλά καί μᾶς ἀπειλοῦν καί στό μέλλον, ἐξαιτίας καί τῆς δικῆς μας ἀδιαφορίας γιά τό ἄλλο με­γάλο δῶρο τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο, τό φυσικό περιβάλλον.

 

Ἄς τήν ἐπικαλεσθοῦμε καί ἄς τήν ἐπικαλούμεθα γιά ὅ,τι ἔχει ὁ καθέ­νας μας ἀνάγκη μέ τήν πίστη καί τή βεβαιότητα ὅτι ὁ ἐν αὐτῷ προσπα­γείς Κύριος, ὁ ὁποῖος μᾶς χάρισε τόν Σταυρό του ὡς δῶρο σωτήριο, θά μᾶς σώσει καί θά μᾶς λυτρώσει «ἀπό πάσης ἀνάγκης καί θλί­ψεως».

 

Αὐτό ταπεινά εὔχομαι καί ἐγώ ἀπό καρδίας πρός ὅλους σας, ἐκ­φράζοντας τίς ὁλοκάρδιες εὐχα­ριστίες καί τήν εὐγνωμοσύνη μου πρός τόν πολυσέβαστο καί ἀγαπη­τό Ποιμενάρχη σας γιά τήν ἀδελ­φική πρόσκληση καί τή χαρά τῆς σημερινῆς θείας Λειτουργίας, εὐχόμενος ὁ τίμιος Σταυρός τοῦ Κυρίου νά προστατεύει καί ἐκεῖνον καί νά εὐλογεῖ τήν θεοφιλῆ ποιμα­ντο­ρία του.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού εορτάζεται με λαμπρότητα κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου. Τη σημερινή μέρα εορτάζεται η διπλή ανεύρεση του Σταυρού πάνω στον οποίο μαρτύρησε ο Χριστός.

 

Οι επιστολές του αποστόλου Παύλου είναι γεμάτες από χωρία στα οποία εξαίρεται ο ρόλος του Σταυρού για τη σωτηρία του κόσμου. Το γεγονός ότι οι κατακόμβες είναι γεμάτες από χαραγμένους σταυρούς αποδεικνύει ότι οι διωκόμενοι χριστιανοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους τύπους του αδίκως παθόντος Κυρίου Ιησού Χριστού. Το ιερό αυτό σύμβολο τους εμψύχωνε και τους έδινε τη δύναμη του μαρτυρίου.

 

Η θαυματοποιός δύναμη του Σταυρού

Η δύναμη του Τιμίου Σταυρού φάνηκε στο θαυμαστό όραμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου, στα 312, ενώ βάδιζε εναντίον του Μαξεντίου κοντά στη Ρώμη. Οι ιστορικοί της εποχής αναφέρουν ότι ο αυτοκράτορας είδε στον ουρανό, ημέρα μεσημέρι, το σημείο του σταυρού, σχηματισμένο με αστέρια, και την επιγραφή «ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ», επίσης σχηματισμένη με αστέρια.

 

Ήταν η 28η Οκτωβρίου 312. Από εκείνη την ώρα έδωσε διαταγή το σημείο αυτό να γίνει το σύμβολο του στρατού του. Ο εχθρός κατατροπώθηκε και ο Κωνσταντίνος έγινε μονοκράτωρ του απέραντου κράτους. Δεν είχε καμιά αμφιβολία ότι η δύναμη του Σταυρού του είχε χαρίσει αυτή την περήφανη νίκη, γι’ αυτό προσέγγισε τον χριστιανισμό.

 

Η εύρεση του Τιμίου Σταυρού
Το 326 αναχώρησε για τους Αγίους Τόπους η ευσεβής χριστιανή μητέρα του αγία Ελένη, όπου άρχισε το κτίσιμο λαμπρών ναών. Επίκεντρο ήταν ο Πανάγιος Τάφος του Κυρίου.

 

Στο σημείο εκείνο ο αυτοκράτορας Αδριανός είχε κτίσει το 135, κατά τη δεύτερη καταστροφή της Ιερουσαλήμ, ναό της Αφροδίτης. Η αγία Ελένη επιδόθηκε σε προσπάθειες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Ύστερα από επίπονες ανασκαφές τελικά βρέθηκαν τρεις σταυροί, του Κυρίου και των δύο ληστών.

 

Η πιστή βασιλομήτωρ, με δάκρυα στα μάτια παρέδωσε τον Τίμιο Σταυρό στον Πατριάρχη Μακάριο, ο οποίος στις 14 Σεπτεμβρίου του έτους 335 τον ύψωσε στον Γολγοθά και τον τοποθέτησε στον ναό της Αναστάσεως, τον οποίο είχε ανεγείρει η αγία πάνω από τον Πανάγιο Τάφο και ο οποίος σώζεται ως σήμερα.

 

Η επανάκτηση του Τιμίου Σταυρού

Την αγία αυτή ημέρα εορτάζουμε και την δεύτερη ύψωση. Στα 613 οι Πέρσες κυρίεψαν την Παλαιστίνη, λεηλάτησαν και κατέστρεψαν τα ιερά προσκυνήματα και πήραν ως λάφυρο τον Τίμιο Σταυρό και τον μετέφεραν στη χώρα τους.

 

Λόγω των θαυμάτων που επιτελούνταν χάρη στον Τίμιο Σταυρό οι Πέρσες τον θεώρησαν μαγικό και γι’ αυτό τον φύλασσαν και τον προσκυνούσαν, χωρίς να γνωρίζουν την πραγματική του φύση και ιδιότητα!

 

Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος μετά την νίκη του εναντίον των Περσών παρέλαβε τον Τίμιο Σταυρό και τον μετέφερε στην Ιερουσαλήμ. Ο Πατριάρχης Ζαχαρίας τον ύψωσε εκ νέου στο ναό της Αναστάσεως. Ήταν 14 Σεπτεμβρίου του 626.

 

Η εκκλησία των Ιεροσολύμων θεώρησε ότι ο Σταυρός του Χριστού ανήκει σε όλη την χριστιανοσύνη και γι’ αυτό αποφάσισε να τεμαχίσει το Τίμιο Ξύλο και να το διανείμει σε όλη την Εκκλησία.

 

Έτσι διασώθηκαν μέχρι σήμερα πολλά τεμάχια, τα οποία φυλάσσονται ως τα πολυτιμότερα κειμήλια.

 

Αυστηρή νηστεία

Για την ανάμνηση της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού νηστεύουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, επειδή ο Σταυρός είναι Ανάμνηση του Πάθους του Χριστού.

 

Διότι όπως ο κάθε άνθρωπος που κάνει την ανακομιδή (εκταφή) των λειψάνων ενός συγγενή του (για παράδειγμα του πατέρα του, της μητέρας του και άλλων), λυπάται ενθυμούμενος το πρόσωπο αυτό, έτσι και εμείς οι Χριστιανοί βλέποντες τον Σταυρό και αναλογιζόμενοι ότι ο Χριστός Σταυρώθηκε για εμάς τους αμαρτωλούς και ως Άνθρωπος Έπαθε, ταπεινωνόμαστε και δείχνουμε Συντριβή καρδιάς νηστεύοντες.

 

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α'.

 

Σῶσον Κύριε τὸν λαόν σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν σου, νίκας τοῖς Βασιλεῦσι κατὰ βαρβάρων δωρούμενος καὶ τὸ σὸν φυλάττων διὰ τοῦ Σταυροῦ σου πολίτευμα.

Η εορτή της Παγκόσμιας Ύψωσης καθιερώθηκε ίσως από τον ίδιο τον Μέγα Κωνσταντίνο, κατά προτροπή προφανώς της μητέρας του αγίας Ελένης, αμέσως μετά