ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Την Τετάρτη 17.10.1912:

Η αναγνώριση της ΙΙΙης Μεραρχίας έφθασε πρωΐ μέχρι τη Ρέσιανη (το σημερινό Βρυσάκι), από όπου ανέφερε: «Αριθ. 535 / Ρέσιανη 17-Χ-12, ώρα 8.35 πρωΐας. Εκ πληροφοριών (που προφανώς συνέλεξαν από χωρικούς) τα χωρία Σχοινά - Γιδάς είναι ελεύθερα (δηλαδή κενά) εχθρού. Περίπολοι ιππικού ανεφάνησαν υποχωρήσασαι. Παρεδόθησαν (από χωρικούς;) και εστάλησαν αιχμάλωτοι».

Η αναγνώριση της Ιης Μεραρχίας, το πρωΐ έφθασε στη σιδερένια γέφυρα του Αλιάκμονα στο Νησέλι και ανέφερε: «Νησέλι 17-Χ-12, ώρα 8.35΄ πρωΐας. Γεν. Στρατηγείον. / Ευρίσκομαι επί της μεγάλης σιδηράς γέφυρας, την οποία χθές ο εχθρός επεχείρησε να καταστρέψη. Βλάβην υπέστη μικράν [...]. Εις το έμπροσθεν της γεφύρας χωρίον Γιδά εθεάθησαν περί τους δέκα ιππείς εχθρού. Ημέτερος Στρατός ουδαμού ανεφάνη».

Η αναγνώριση της ημιλαρχίας της ΙΙης Μεραρχίας ανέφερε στις 10:00 ότι κινήθηκε το ένα τμήμα της δια το ταχύ επί χειροκινήτης τρεζίνας προς την γέφυραν Νησέλι, το δε υπόλοιπον τμήμα επιζητούν την μετά του εχθρού επαφήν, επέτυχε ταύτην εις Καψόχωραν και Γιδά, δηλαδή δυτικά από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό. Στις 11:15 η αναγνώριση της ημιλαρχίας της ΙΙης Μεραρχίας ανέφερε «... Έξωθεν Λουτρού περίπολοι εχθρικού ιππικού».

Την Πέμπτη 18.10.1912:

Στις 04:20 το πρωί, η τρίτη φάλαγγα της VIIης Μεραρχίας (8ο Τάγμα Ευζώνων και Σώμα - λόχος προσκόπων), με επικεφαλής τον Κ. Μαζαράκη, ξεκίνησαν από τη Μονή της Σφήνιτσας για τη γέφυρα Νησελίου. Μετά από δίωρη πορεία συναντήθηκαν με τους άλλους προσκόπους, που κρατούσαν τη γέφυρα στο Νησέλι και μαζί τους συνέχισαν την προέλαση με κατεύθυνση προς το Γιδά.

Χωρίς να συναντήσουν εχθρική αντίσταση εισήλθαν αυτοί ως ελευθερωτές στο Γιδά. Ήταν Πέμπτη, 18 Οκτωβρίου 1912, με το παλιό ημερολόγιο, ώρα 9 το πρωί.

Όλα αυτά επιβεβαιώνονται από το ακόλουθο τηλεγράφημα:

«Αριθ. 564 / Λιμπάνοβον (Αιγίνειον) 18-Χ-12 ώρα 9 π.μ. Γεν. Στρατηγείον. / Γέφυρα Νησέλι κατελήφθη παρά 8ου Ευζωνικού Τάγματος και Σώματος Μαζαράκη χθές τετάρτην μ.μ. εσπέρας κατά πληροφορίας Ευζωνικού Τούρκοι απεσύρθησαν πέρα Καρασμάκι (Λουδίας) αποπειραθέντες να ανατινάξωσι γέφυραν ής έν τμήμα εκ δοκών ξυλίνων κατέστρεψαν. Διετάχθη λόχος επισκευάση ταχέως γέφυραν. Μεραρχία προυχώρησε πέραν Αλιάκμονος προς κατάληψιν επικαίρου θέσεως.VII Μεραρχία Κλεομένης». Το τηλεγράφημα αυτό μας γνωρίζει τον επίλογο της προώθησης της 7ης Μεραρχίας μέχρι τον Γιδά, διότι η αναφερόμενη «επίκαιρος θέσις», της οποίας προανήγγειλε την κατάληψη, δεν είναι άλλη από το χωριό Γιδάς (που βρίσκεται δυόμισυ χιλιόμετρα βορείως της γέφυρας).

Το Γενικό Στρατηγείο μη γνωρίζοντας ακόμη αυτή την ενέργεια των προφυλακών της εβδόμης μεραρχίας στις 11 παρά τέταρτο διέταξε τα ακόλουθα: «Αριθ. 569 / Οδηγίαι για την VII Μεραρχίαν και το απόσπασμα Κωνσταντινοπούλου. / [...] Η VII Mεραρχία θα διαβή σήμερον τον Αλιάκμονα και καταλαμβάνουσα την περιοχήν Καψοχώρα - Γέφυρα Νησέλι [...]. Επίσης θ’ αναφέρη άν αι τηλεγραφικαί μηχαναί σταθμού Καψόχωρας - Γιδά παρέμειναν ώστε ν’ αποκατασταθεί τηλεγραφική συγκοινωνία μετά του σιδ.σταθμού Ναούσης [...] / Βέροια 18-Χ-12, ώρα 10.45 πρωΐας Κωνσταντίνος».

Συνεπώς, ο Γιδάς καταλήφθηκε και απελευθερώθηκε από την 7η Μεραρχία, στις 18.10.1912, όπως ακριβώς αναφέρει η στρατιωτική βιβλιογραφία και όπως επιβεβαιώνει το σχετικό υπ’ αρ. πρωτ. 205.37/25/593772/22-11-1988 έγγραφο του ΓΕΣ/ΔΙΣ/5ο Γραφείο, το οποίο επίσης αναφέρει ξεκάθαρα: «[...] η Αλεξάνδρεια (Γιδά) απελευθερώθηκε από την VII Μεραρχία στις 18 Οκτ. 1912 [...]».

Για την είσοδο του ελληνικού στρατού στον Γιδά, παλιός κάτοικος του χωριού μου αφηγήθηκε ότι: «Ο Στρατός ήρθε στο Γιδά από τον δρόμο του Νησελίου. Στην αρχή ήρθαν λίγες ομάδες τσολιάδες. Ήταν ένα τάγμα Μηχανικού υπό τον Ελευθέριο Μαυρογένη. Οι κάτοικοι του χωριού έκαναν σαν τρελοί από τη χαρά τους, βλέποντας τους Έλληνες στρατιώτες. Αμέσως άρχισαν να χτυπάνε την καμπάνα της εκκλησίας, όπου έγινε αυθόρμητη δοξολογία. Μετά τη δοξολογία συγκεντρώθηκαν όλοι στον χώρο της παλιάς αγοράς (μπροστά στον ανοικτό χώρο του ξενοδοχείου "Δωδώνη"), κατέβασαν την τουρκική ημισέληνο, που ήταν στημένη πάνω σε ξύλινο υπόστεγο και, ζητωκραυγάζοντας για την λευτεριά τους, ξέσκιζαν και ποδοπατούσαν τα φέσια, που ήταν υποχρεωμένοι να φοράνε μέχρι τότε. Στο τέλος, γλέντησαν όλοι μαζί, χορεύοντας πάνω στα ξεσκισμένα φέσια. Ο ιερέας Παπαντώνης οδήγησε τον Ελευθέριο Μαυρογένη στις αποθήκες του μπέη, για να πάρουν τα αποθηκευμένα δημητριακά. Εκεί βρήκαν κρυμμένους δύο Τούρκους αγροφύλακες, που δεν είχαν φύγει με τους άλλους. Ο ένας από αυτούς, ο Ζεκίρ, ζήτησε τότε φοβισμένος να γίνει Χριστιανός και ο Μαυρογένης, δίνοντάς του το δικό του όνομα, τον βάφτισε Λεφτέρη. Το σιτάρι, που πήραν από τις αποθήκες, το μοίρασαν στις οικογένειες του χωριού, ενώ άλλες ποσότητες τις άλεσαν αμέσως [προφανώς στον μύλο του Καρανίκα] κι έδωσαν το αλεύρι στις γυναίκες, με την εντολή να ζυμώσουν ψωμιά για τον στρατό. Ο Μαυρογένης το βράδυ έμεινε στο άδειο κονάκι του μπέη».-

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΠΟΥΛΟΣ

Με κάθε λαμπρότητα και επισημότητα γιορτάστηκε το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025 η 113η Επέτειος της Απελευθέρωσης της πόλης της Αλεξάνδρειας από τον τουρκικό ζυγό. Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το πρωί με τη Θεία Λειτουργία και την Επίσημη Δοξολογία που τελέστηκαν στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Της Δοξολογίας προεξήρχε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Αλεξανδρείας Αρχιμανδρίτης Διονύσιος Ανθόπουλος, ο οποίος ανέπεμψε ευχαριστήριες δεήσεις για την ελευθερία της πόλης, ευλογώντας τους παρευρισκόμενους και τονίζοντας την αξία της πίστης ως θεμέλια της εθνικής μας πορείας.

Στην τελετή παρέστησαν εκπρόσωποι της Πολιτικής και Στρατιωτικής Ηγεσίας του τόπου, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αντιπροσωπείες μαθητών σχολείων και πολιτιστικών συλλόγων με τις ελληνικές σημαίες τους, καθώς και πλήθος πολιτών που τίμησαν με την παρουσία τους την ιστορική αυτή ημέρα.

Αμέσως μετά τη Δοξολογία, πραγματοποιήθηκε η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον κ. Γιάννη Μοσχόπουλο, Δικηγόρο – Ιστορικό, ο οποίος αναφέρθηκε στα γεγονότα του Οκτωβρίου του 1912, όταν τμήμα του Ελληνικού Στρατού απελευθέρωσε τον τότε Γιδά από τον Οθωμανικό ζυγό, χαρίζοντας στην πόλη το ανεκτίμητο δώρο της ελευθερίας.

Οι εκδηλώσεις συνεχίστηκαν με κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο της Αλεξάνδρειας, όπου εκπρόσωποι αρχών, φορέων, μαθητών και συλλόγων τίμησαν με σεβασμό τη μνήμη των ηρώων που θυσιάστηκαν για την πατρίδα.

Επιμέλεια άρθρου: Έφη Στεφ. Καραγιάννη 

Ο Λαογραφικός Όμιλος Ντόπιων Αλεξάνδρειας και Περιχώρων «Το Ρουμλούκι» σας προσκαλεί να τιμήσετε

με την παρουσία σας το καθιερωμένο Παραδοσιακό Γλέντι, που διοργανώνεται

εν όψει της επετείου της Απελευθέρωσης της πόλης μας από τον Τουρκικό Ζυγό.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025 και ώρα 19:30, στις ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του Ομίλου.

Θα προσφερθούν μεζέδες και κρασί, ενώ η βραδιά θα πλαισιωθεί από παραδοσιακή μουσική και χορό.

Ελάτε να γιορτάσουμε με την παραδοσιακή ορχήστρα του Αλέξανδρου Πάτμου, όλοι μαζί τη μεγάλη αυτή επέτειο με κέφι, παράδοση, τραγούδι και χορό!

Από το Τμήμα Συγκοινωνιών, Εγκαταστάσεων & Εξοικονόμησης Ενέργειας του Δήμου Αλεξάνδρειας υπενθυμίζεται στο επιβατικό κοινό ότι την Παρασκευή 18 Οκτωβρίου 2024 από ώρα 09:00 το πρωί, έως και δέκα (10) λεπτά μετά τη λήξη της παρέλασης, απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση στην οδό Βετσοπούλου από τη συμβολή της με την οδό Σοφ. Βενιζέλου έως τη συμβολή της με την οδό Π. Μελά. Οι περαιτέρω κυκλοφοριακές ρυθμίσεις που θα εφαρμοστούν περιγράφονται στην με ΑΔΑ: 9ΙΦ646ΜΤΛΒ-Δ43 Απόφαση της Διεύθυνσης Αστυνομίας Ημαθίας που ακολουθεί.

Συνημμένα:

• Η Απόφαση της Διεύθυνσης Αστυνομίας Ημαθίας (ΑΔΑ: 9ΙΦ646ΜΤΛΒ-Δ43)

Στις 4 Οκτωβρίου 2024, ημέρα Παρασκευή και ώρα 14:00 θα πραγματοποιηθεί έκτακτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου Βέροιας

με πρώτο θέμα την πρόταση ανακήρυξης της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου,

ως επίτιμης δημότη Βέροιας και την απονομή τιμητικής διάκρισης σε αυτήν.

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αποδεχόμενη την πρόσκληση του Δημάρχου Βέροιας

θα παραστεί στις εκδηλώσεις εορτασμού της Επετείου Απελευθέρωσης της πόλης.

"Τιμούμε σήμερα όλους εκείνους που αγωνίστηκαν κι έπεσαν ηρωικά για την απελευθέρωση της πόλης μας, για την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ενσωμάτωσή της στην ελεύθερη Ελλάδα.

Τιμούμε σήμερα τον ηρωισμό και την αυτοθυσία εκείνων που πολέμησαν για αξίες και ιδανικά για να ζούμε σήμερα σε μια ελεύθερη Μακεδονία, σε μια ελεύθερη Ελλάδα!

Στις 18 Οκτωβρίου η Αλεξάνδρεια (ο τότε «Γιδάς») ξεκίνησε μια νέα πορεία στην ελεύθερη Μακεδονία και σήμερα διεκδικεί μια σημαντική θέση στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στη Βόρεια Ελλάδα.

Ο Δήμος Αλεξάνδρειας, όπως και πέρυσι, είναι αναγκασμένος λόγω των υγειονομικών συνθηκών να μην πραγματοποιήσει παρέλαση και συναφείς εκδηλώσεις στη μνήμη αυτής της ένδοξης ημέρας.

Όμως η σκέψη όλων μας είναι κοντά στους νεκρούς ήρωες του 1912 που πολέμησαν και έδωσαν τη ζωή τους. Η θυσία τους αποτελεί παράδειγμα πίστης, θάρρους, επιμονής και σύμπνοιας για μια ελεύθερη και δυνατή Ελλάδα.

Μοναδικό και αποκαλυπτικό είναι το μήνυμα της νίκης του Ελληνικού στρατού του 1912. Το Ελληνικό Έθνος στην ιστορική του πορεία έχει ξεπεράσει περιόδους κρίσης με οδηγό την ομοψυχία ,τη συλλογικότητα και την αφοσίωση στον αγώνα για την ακεραιότητα της πατρίδας. Με σημαία μας το μήνυμα αυτό θα αντιμετωπίσουμε και θα ξεπεράσουμε και σήμερα τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας.

Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι με την πίστη και την αγάπη για την πατρίδα στην καρδιά μας θα είμαστε και πάλι νικητές.

Χρόνια πολλά σε όλες και όλους τους δημότες και δημότισσες της Αλεξάνδρειας".