Υπογράφηκε σήμερα, παρουσία της Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Αθηνάς Αηδονά, η σύμβαση για το έργο ενίσχυσης της αντιπλημμυρικής προστασίας που παρέχουν η Τάφρος–Διώρυγα 66 και ο ποταμός Λουδίας στην περιοχή της τέως λίμνης Γιαννιτσών. Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο, προϋπολογισμού άνω των 46 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο υλοποιείται για πρώτη φορά στα 120 χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας των δύο αυτών αποδεκτών.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε στο γραφείο του Αντιπεριφερειάρχη Ημαθίας Κώστα Καλαϊτζίδη, παρουσία του Αντιπεριφερειάρχη Υποδομών και Δικτύων Πάρη Μπίλια, των Περιφερειακών Συμβούλων Ημαθίας Στέργιου Μουρτζίλα και Συρμούλας Τζήμα–Τόπη, του Δημάρχου Βέροιας Κώστα Βοργιαζίδη, του Δημάρχου Αλεξάνδρειας Παναγιώτη Γκυρίνη, καθώς και του εκπροσώπου του Δημάρχου Νάουσας, Αντιδημάρχου Καθαριότητας, Περιβάλλοντος & Δημοτικής Αστυνομίας Αντώνη Μπέζου.

Στόχος του έργου είναι η αποκατάσταση της μέγιστης δυνατής παροχετευτικότητας και της βέλτιστης υδραυλικής λειτουργίας της Τάφρου 66 και του ποταμού Λουδία, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων στις παρακείμενες περιοχές. Οι δύο αυτοί τεχνικοί αποδέκτες παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα γεωμετρίας και μειωμένης διοχετευτικότητας, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα πλημμυρών.

Οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:

• Αποκατάσταση πυθμένα και κοίτης με εκτεταμένο καθαρισμό.
• Διευθέτηση και αποκατάσταση των αναχωμάτων.
• Προστασία των πρανών από διάβρωση.
• Επένδυση και αναδιαμόρφωση της όχθης σε σημεία τεχνικών έργων.
• Κατασκευή μικρών τεχνικών παρεμβάσεων.
• Διαμόρφωση προσβάσεων στην κοίτη σε επιλεγμένα σημεία.
• Διατάξεις ελεγχόμενης υπερχείλισης.

Οι εργασίες καλύπτουν, για την Τάφρο 66, το τμήμα από την εκβολή του ποταμού Αλμωπαίου (περιοχή Σκύδρας – Λιποχωρίου – Μαυροβουνίου) έως την εκβολή της στον Αλιάκμονα, συνολικού μήκους περίπου 34 χιλιομέτρων. Για τον ποταμό Λουδία αφορούν το τμήμα από τη γέφυρα της επαρχιακής οδού Αλεξάνδρειας – Γιαννιτσών (περιοχή Ναυτικού Ομίλου Γιαννιτσών) έως τις εκβολές του στη θάλασσα, μήκους περίπου 38 χιλιομέτρων.

Στην τοποθέτησή της, λίγο πριν την υπογραφή της σύμβασης, η Περιφερειάρχης Αθηνά Αηδονά δήλωσε: «Σήμερα υπογράφουμε τη σύμβαση για τα αντιπλημμυρικά έργα στην Τάφρο 66 και στον ποταμό Λουδία. Προχωρούμε σε έναν γενναίο καθαρισμό και σε στοχευμένες υποδομές, ώστε να μη ζήσουμε ξανά τα επεισόδια ρύπανσης και πλημμυρών του παρελθόντος, προστατεύοντας παράλληλα το περιβάλλον και τα δύο αλληλένδετα υγροτοπικά συστήματα. Η Περιφέρεια εξασφάλισε χρηματοδότηση περίπου 46 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση του έργου. Με την παρέμβασή μας ενισχύουμε ουσιαστικά την αντιπλημμυρική προστασία στην περιοχή της τέως λίμνης Γιαννιτσών και ευρύτερα, διασφαλίζοντας ζωές και περιουσίες. Θέλω να συγχαρώ όσους εργάστηκαν μεθοδικά και με συνέπεια για να φτάσουμε σε μια ολοκληρωμένη λύση σε ένα μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα. Οι εργασίες αφορούν συνολικά 72 χιλιόμετρα και θα πραγματοποιηθούν με αυστηρούς περιβαλλοντικούς όρους, δεδομένου ότι πρόκειται για περιοχές ενταγμένες στο δίκτυο Natura. Η καλή συνεργασία όλων απέφερε αυτό το σημαντικό αποτέλεσμα».

Ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας Κώστας Καλαϊτζίδης ανέφερε: «Έναν αιώνα μετά, γίνεται πράξη ένα έργο μεγάλης αξίας για τους συμπολίτες μας, ώστε η Τάφρος 66 και ο Λουδίας να γίνουν και πάλι πλήρως λειτουργικοί και να αποφευχθούν πιθανές πλημμύρες. Η μελέτη του έργου ξεκίνησε το 2014 από τον τότε Περιφερειάρχη και σημερινό Επίτροπο Απόστολο Τζιτζικώστα και σήμερα παίρνει “σάρκα και οστά”. Όταν αναλάβαμε τη διοίκηση, η κάθε δυνατή βροχή μας προκαλούσε αγωνία για πιθανές καταστροφές. Με διαρκείς παρεμβάσεις καθαρισμού τάφρων και ρεμάτων και με έργα θωράκισης, καταφέραμε να είμαστε πλέον ασφαλείς. Το σημερινό έργο δίνει οριστική λύση και αναβαθμίζει σημαντικά την περιοχή. Ευχαριστώ θερμά την Περιφερειάρχη, τον Αντιπεριφερειάρχη Πάρη Μπίλια και όλους τους συνεργάτες που εργάστηκαν με συνέπεια. Συνεχίζουμε».

Στη σημασία του έργου αναφέρθηκε και ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας Ιορδάνης Τζαμτζής, υπογραμμίζοντας ότι η σημερινή ημέρα είναι ιδιαίτερα σημαντική για την περιοχή, η οποία το 1979 πλήρωσε «φόρο αίματος» με τρία θύματα και τεράστιες καταστροφές από την υπερχείλιση της Τάφρου 66.

ΑΝΤΙΠΛΗΜΜΥΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΤΗΝ Τ66 ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΛΟΥΔΙΑ

Προϋπολογισμός δημοπράτησης: 45.889.637,14€ με ΦΠΑ 24%
Δαπάνη σύμβασης: 34.888.165,66€ με ΦΠΑ 24%

Συνοπτική περιγραφή -Σκοπός και αντικείμενο έργου
Tο έργο αφορά στην ενίσχυση της αντιπλημμυρικής προστασίας που παρέχουν η Τάφρος–Διώρυγα 66 και ο ποταμός Λουδίας στην περιοχή της τέως λίμνης Γιαννιτσών, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Στόχος είναι η αποκατάσταση της μέγιστης δυνατής παροχετευτικότητας και της βέλτιστης υδραυλικής λειτουργίας τους, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων στις παρακείμενες περιοχές.

Οι δύο αποδέκτες αποτελούν τεχνικά έργα και όχι φυσικά υδατορεύματα. Μετά από περίπου έναν αιώνα λειτουργίας παρουσιάζουν προβλήματα γεωμετρίας και μειωμένης διοχετευτικότητας, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο πλημμυρών. Για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων προβλέπονται να υλοποιηθούν εργασίες που αφορούν σε:
• Αποκατάσταση πυθμένα - κοίτης με καθαρισμό.
• Διευθέτηση με έργα αποκατάστασης των αναχωμάτων.
• Προστασία των πρανών των αναχωμάτων έναντι διάβρωσης.
• Επένδυση και αναδιαμόρφωση της όχθης σε θέσεις τεχνικών έργων.
• Κατασκευή μικρών τεχνικών έργων.
• Διαμόρφωση διατάξεων πρόσβασης στην κοίτη σε επιλεγμένες θέσεις.
• Διατάξεις ελεγχόμενης υπερχείλισης.

Οι εργασίες αφορούν για την Τάφρο 66 το τμήμα από την εκβολή του ποταμού Αλμωπαίου σε αυτήν (ευρύτερη περιοχή οικισμών Σκύδρας – Λιποχωρίου - Μαουροβουνίου) έως την εκβολής της στον ποταμό Αλιάκμονα, μήκους περί τα 34km και για τον ποταμό Λουδία το τμήμα από την γέφυρα της επαρχιακής οδού Αλεξάνδρειας – Γιαννιτσών (περιοχή Ναυτικού Ομίλου Γιαννιτσών) έως την εκβολή του στη θάλασσα, μήκους περί τα 38km.

Το έργο θα υλοποιηθεί σύμφωνα με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους, οι οποίοι επιβάλλουν περιορισμούς στις περιοχές Natura 2000. Συγκεκριμένα, απαγορεύεται η εκτέλεση εργασιών κατά την περίοδο ωοτοκίας της ορνιθοπανίδας (από αρχές Μαΐου έως τέλη Ιουλίου).
Προβλέπεται επίσης υποέργο για την παρακολούθηση των ειδών ορνιθοπανίδας (στις περιοχές Natura), το οποίο περιλαμβάνει καταγραφή πληθυσμών αναπαραγόμενων ειδών και σύνταξη σχετικών εκθέσεων κ.λπ.

Τέλος, περιλαμβάνεται αρχαιολογική παρακολούθηση των εργασιών και, εφόσον απαιτηθεί, εκτέλεση σωστικών ανασκαφών.

Από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Αντιπεριφέρειας Ημαθίας ανακοινώθηκε σχετικά με τη δυσοσμία στην Τάφρο 66:

"Το τελευταίο διάστημα, έχει διαπιστωθεί ότι τα νερά στην Τάφρο 66, στον π. Τριπόταμο, ο οποίος συμβάλλει στη Τ66 και σε κάποια σημεία στον π. Αλιάκμονα, έχουν έντονη οσμή και παρουσιάζουν εικόνα ρύπανσης. Το φαινόμενο αυτό, το οποίο είναι περιοδικό και εποχικό, εμφανίζεται στην πιο ζεστή περίοδο του χρόνου, όταν τα νερά λιγοστεύουν, η θερμοκρασία είναι υψηλή και συμπίπτει με την εποχική λειτουργία των μεταποιητικών βιομηχανιών. Αν και τα προηγούμενα έτη το πρόβλημα ήταν σε ύφεση, μια σειρά από παράγοντες, όπως η κλιματική αλλαγή και οι συνακόλουθα υψηλές θερμοκρασίες για παρατεταμένη περίοδο, η ξηρασία και η συνακόλουθη λειψυδρία και οι αυξημένες ανάγκες για άρδευση έχουν συντείνει στην επανεμφάνιση του φαινομένου με μεγαλύτερη οξύτητα.

Η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας διενεργεί όπως και κάθε χρόνο συστηματικές επιθεωρήσεις στα ποτάμια και δειγματοληψίες από τα νερά τους, καθώς και επιθεωρήσεις στις μεταποιητικές βιομηχανίες και δειγματοληψίες των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων τους στην περιοχή της αρμοδιότητάς της.

Με αυτόν τον τρόπο αφ’ ενός μεν ελέγχεται η τήρηση των περιβαλλοντικών όρων και της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας όσον αφορά στη διάθεση των επεξεργασμένων υγρών βιομηχανικών αποβλήτων στους παραπάνω υδάτινους αποδέκτες και εντοπίζονται οι σημειακές πηγές ρύπανσης, αφ’ ετέρου δε προλαμβάνεται η ρύπανση. Εξυπακούεται ότι στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται παραβάσεις των ισχυουσών διατάξεων και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων των εργοστασίων, η αρμόδια υπηρεσία της Διεύθυνσης, προβαίνει σε όλες τις προβλεπόμενες από τον νόμο ενέργειες, με την επιβολή προστίμων και την αποστολή των στοιχείων στις οικείες εισαγγελικές αρχές για διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών.

Ωστόσο το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό και εκφεύγει και από τα όρια της Περιφερειακής ενότητας καθώς πάντοτε όταν υπάρχει πρόβλημα, διαπιστώνεται ότι υπάρχει σημαντική ρύπανση στα νερά της Τ66 ήδη από τα σύνορα με την Π.Ε. Πέλλας, καθώς στην όμορη Ενότητα λειτουργούν βιομηχανίες με πολλαπλάσια δυναμικότητα από αυτήν της Π.Ε. Ημαθίας.

Αφ΄ ετέρου, αυτήν την εποχή εκτός των υψηλών θερμοκρασιών, η στάθμη του νερού στην Τ66 έχει πέσει υπερβολικά, καθώς μεγάλες ποσότητες νερού κατακρατούνται για την άρδευση και τη λειτουργία των πολλών μικρών και μεγάλων Υδροηλεκτρικών Σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας τόσο στην Π.Ε. Πέλλας όσο και στην Π.Ε. Ημαθίας.

Η στάθμη του νερού έχει επίσης πέσει στον π. Τριπόταμό εξ’ αιτίας της ξηρασίας αλλά και των αρδευτικών αναγκών της περιοχής αυτής της Ενότητάς μας.

Επίσης, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τόσο οι ΤΟΕΒ της περιοχής, όσο και οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί είναι υποχρεωμένοι κατά τη θερινή περίοδο να αφήνουν στα ποτάμια τουλάχιστον την οικολογική παροχή, που είναι η ελάχιστη παροχή νερού που είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της καλής κατάστασης των ποταμών και των οικοσυστημάτων.

Η Διεύθυνση Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας έχει αποστείλει τα προηγούμενα έτη και ετοιμάζεται να στείλει και τώρα έγγραφα προς την συναρμόδια Υπηρεσία της Π.Ε. Πέλλας, καθώς και στην Διεύθυνση Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης, επισημαίνοντας και τονίζοντας το πρόβλημα και καλώντας για την από κοινού αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, ενώ θα εντείνει τις επιθεωρήσεις της στο τρέχον διάστημα διενεργώντας από μέρους της όλες τις ενέργειες που εμπίπτουν στην αρμοδιότητά της, πιέζοντας σε κάθε κατεύθυνση για την εκπλήρωση των ευθυνών όλων των εμπλεκομένων μερών".