Σε τουλάχιστον 5 εκατ. ευρώ εκτιμάται ότι ανέρχεται η ζημιά που προκλήθηκε σε βάρος των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ελληνικού Δημοσίου από τη δράση του πολυμελούς κυκλώματος είσπραξης παράνομων επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, με τη χρήση ψευδών δηλώσεων, την εξάρθρωση του οποίου ανακοίνωσε η ΕΛ.ΑΣ., συλλαμβάνοντας 36 άτομα, κυρίως από τη Βόρεια Ελλάδα.Η ζημιά, που χρονολογείται στο διάστημα από το 2018 έως σήμερα, ενδέχεται να υπερβεί τα 10 εκατ. ευρώ.

Για την εξάρθρωση της οργάνωσης πραγματοποιήθηκε το πρωί συντονισμένη αστυνομική επιχείρηση σε διάφορες περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα στους νομούς Θεσσαλονίκης, Πέλλας, Ημαθίας, Ηρακλείου Κρήτης, Αττικής, Ιωαννίνων, αλλά και στο νησί της Σαντορίνης, από αστυνομικούς της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος, με τη συνδρομή αστυνομικών της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος, του Τμήματος Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Κρήτης και της Υποδιεύθυνσης Αστυνομίας Θήρας.

Μεταξύ των 36 συλληφθέντων είναι και τα αρχηγικά μέλη της εγκληματικής οργάνωσης, καθώς κι ένας λογιστής, ο οποίος συνεργαζόταν με το κύκλωμα και υποβοηθούσε τη φερόμενη δράση της.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΛ.ΑΣ., η διερεύνηση της υπόθεσης ξεκίνησε κατόπιν παραγγελίας για διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης του Ελληνικού Γραφείου Ευρωπαίων Εντεταλμένων Εισαγγελέων, με χρονικό διάστημα τέλεσης των πράξεων από τον Απρίλιο του 2018 έως τον Μάιο του 2022, καθώς και κατόπιν πληροφοριών που περιήλθαν στο Τμήμα Δίωξης Οικονομικών Εγκλημάτων της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος. Ερευνώντας την υπόθεση, οι διωκτικές Αρχές διαπίστωσαν ότι η δράση του κυκλώματος συνεχιζόταν μέχρι σήμερα, με την ίδια μεθοδολογία, κοινά αρχηγικά μέλη και ίδιο επιδιωκόμενο σκοπό.

Από τη μελέτη, επεξεργασία και συνδυαστική ανάλυση του συνόλου του προανακριτικού υλικού, προέκυψε η σύσταση και η δράση εγκληματικής οργάνωσης, με δομημένη ιεραρχία και διακριτούς ρόλους, τα μέλη της οποίας ενεργούσαν από κοινού, δραστηριοποιούμενα στη διάπραξη κακουργηματικών απατών σε ολόκληρη την επικράτεια, επιδιώκοντας τον πορισμό παράνομου περιουσιακού οφέλους.

Ο τρόπος δράσης του κυκλώματος

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, τα κατηγορούμενα μέλη του κυκλώματος εντόπιζαν επιλέξιμα, αλλά μη δηλωμένα αγροτεμάχια και βοσκοτόπια προηγούμενων ετών, τα οποία στη συνεχεία καταχωρούσαν προσχηματικά στην εφαρμογή Ε9 τρίτων προσώπων, είτε μελών της οργάνωσης, είτε προσώπων που λειτουργούσαν ως «βιτρίνα». Οι εγγραφές συχνά διαγράφονταν σε σύντομο χρονικό διάστημα ή αιτιολογούνταν με ασαφείς λόγους («επικαιροποίηση», «Α.Τ.Α.Κ.», «λάθος καταχώριση»).

Επιπλέον, υπέβαλλαν είτε μέσω Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (Κ.Υ.Δ.) είτε με τη χρήση κωδικών taxis, Ενιαίες Αιτήσεις Ενίσχυσης(ΕΑΕ), εκμεταλλευόμενα την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία των αρχηγικών μελών, καθώς και διαδικαστικά κενά κατά την υποβολή των αιτήσεων.

Ακόμη, κατά την ίδια ανακοίνωση, προέβαιναν σε μαζικές δηλώσεις αγροτεμαχίων ως «ακτημονικών», κατά το έτος 2025. Συγκεκριμένα, οι αιτούντες επισύναπταν λευκές κόλλες ως δήθεν βεβαιώσεις από την Περιφέρεια ή δηλώσεις ταυτοπροσωπίας, αποφεύγοντας με αυτόν τον τρόπο ορισμένες υποχρεώσεις καταχώρησης (ΑΤΑΚ) και διευκολύνοντας τη λήψη έκτακτων ενισχύσεων.

Παράλληλα, δήλωναν στις ΕΑΕ ψευδείς αριθμούς ζωικού κεφαλαίου, οι οποίοι δεν ήταν συμβατοί με το Εθνικό Μητρώο Ζωικού Κεφαλαίου (συχνά βοοειδή σε ηλικιακές κατηγορίες με υψηλούς συντελεστές ΜΖΚ), προκειμένου να εξασφαλίσουν αυξημένη επιλεξιμότητα και μεγαλύτερη επιφάνεια βοσκοτόπων από τη δημόσια κατανομή.

Τα μέλη του κυκλώματος συνεργάζονταν για την επίτευξη του σκοπού τους με λογιστές και υπαλλήλους ΚΥΔ, οι οποίοι αναλάμβαναν τη σύνταξη, υποβολή και επεξεργασία των αιτήσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων τα επίμαχα αγροτεμάχια βρίσκονταν σε μεγάλη απόσταση από τους τόπους κατοικίας των φερόμενων ιδιοκτητών ή μισθωτών, καθιστώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο αδύνατη την καλλιέργειά τους.

Ο ρόλος των κατηγορουμένων

Σύμφωνα με την έρευνα των διωκτικών Αρχών, τα εμπλεκόμενα πρόσωπα είχαν αναπτύξει διακριτούς ρόλους και συγκεκριμένα:

• 38χρονος, που φέρεται να κατείχε τον ηγετικό ρόλο στην οργάνωση, διαχειριζόταν και συντόνιζε την εγκληματική δραστηριότητα: Εκμεταλλευόμενος την εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία του στη διαδικασία υποβολής Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης (ΕΑΕ) που απέκτησε ως υπεύθυνος έργου σε πιστοποιημένα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ), εντόπιζε επιλέξιμα αγροτεμάχια και βοσκοτόπια σε περιοχές της επικράτειας που δεν δηλώνονταν από κάποιον. Επιπλέον, επεξεργαζόταν ή υπέβαλλε ΕΑΕ μελών, με τη χρήση των προσωπικών τους κωδικών taxisnet, λαμβάνοντας χρηματική αμοιβή, ενώ προέβαινε σε πράξεις νομιμοποίησης εσόδων, μέσω στοιχηματισμού, αγοράς αυτοκινήτου, διατραπεζικών μεταφορών και πολυτελούς βίου
• 30χρονη, της οποίας οι τραπεζικοί λογαριασμοί φαίνεται να χρησιμοποιήθηκαν για τη διενέργεια κινήσεων που καταδεικνύουν πράξεις νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και εμφανιζόταν ως κάτοχος διευθύνσεων IP, από τις οποίες πραγματοποιήθηκε επεξεργασία ή υποβολή ΕΑΕ μελών της εγκληματικής οργάνωσης,

• 68χρονος λειτουργούσε ως ενδιάμεσος, καθώς λάμβανε χρηματικά ποσά από μέλη της εγκληματικής οργάνωσης και τα μετέφερε σε τραπεζικούς λογαριασμούς του 38χρονου, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και οι δικοί του τραπεζικοί λογαριασμοί για την πραγματοποίηση κινήσεων που καταδεικνύουν πράξεις νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες,

• 36χρονος, υπάλληλος Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων, επεξεργαζόταν ή υπέβαλλε ΕΑΕ μελών της εγκληματικής οργάνωσης και καταχωρούσε εικονικά ηλεκτρονικά συμφωνητικά μίσθωσης από διευθύνσεις IP που ανήκουν στον ίδιο και σε έτερο συγγενικό του πρόσωπο. Λάμβανε δε, και διακινούσε χρήματα από και προς τα μέλη, ενώ μετέφερε χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς έτερων αρχηγικών μελών και ενός πρώην αρχηγικού μέλους,
• 54χρονος, με την ιδιότητά του ως λογιστής, εμφανιζόταν σε δηλώσεις εμπλεκομένων προσώπων που είχαν υποβληθεί προς την ΑΑΔΕ, ενώ στοιχεία επικοινωνίας του, καθώς και η διεύθυνση κατοικίας ή επιχείρησής του είχαν δηλωθεί στην ΑΑΔΕ από μέλη της εγκληματικής οργάνωσης. Ακόμα, είχε προβεί σε μεταφορές χρηματικών ποσών προς φυσικά πρόσωπα, τα οποία εμφανίζονται ψευδώς ως ιδιοκτήτες ακινήτων, ενώ είχε λάβει χρηματικό ποσό από αρχηγικό μέλος μέσω τραπεζικού λογαριασμού,
• 11 άτομα, βασικά μέλη της οργάνωσης, εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες και εκμισθωτές των δηλωμένων ψευδώς δηλώσεων στις ΕΑΕ ακινήτων. Κάποιοι από αυτούς είχαν τροποποιήσει ψευδώς την περιουσιακή τους κατάσταση, είχαν υποβάλει και οι ίδιοι ψευδείς δηλώσεις ΕΑΕ και είχαν λάβει παρανόμως οικονομικές ενισχύσεις, ενώ πολλοί από αυτούς είχαν πραγματοποιήσει τραπεζικές συναλλαγές με τα αρχηγικά μέλη της οργάνωσης και ενός πρώην αρχηγικού μέλους,
• 26 άτομα, λοιπά μέλη της οργάνωσης, υπέβαλλαν ΕΑΕ με ψευδή στοιχεία κατοχής ακινήτων ή/και ζωικού κεφαλαίου με αποκλειστικό σκοπό την παράνομη είσπραξη οικονομικών ενισχύσεων. Πολλοί από αυτούς είχαν πραγματοποιήσει και τραπεζικές συναλλαγές με τα αρχηγικά μέλη και πρώην αρχηγικό μέλος.

Η ροή των χρημάτων

Επιπλέον, η εγκληματική οργάνωση, κατά την ίδια ανακοίνωση, είχε αναπτύξει ένα δομημένο και πολυεπίπεδο σύστημα νομιμοποίησης των παράνομων εσόδων που προέρχονταν από τις αδικαιολόγητες αγροτικές ενισχύσεις, με σκοπό την απόκρυψη της παράνομης προέλευσής τους, την αποφυγή ελέγχων και τη σταδιακή ενσωμάτωσή τους στην οικονομική καθημερινότητα των μελών της:

• οι παράνομες ενισχύσεις καταβάλλονταν σε λογαριασμούς προσώπων που είχαν δηλώσει ψευδώς ιδιοκτησίες ή ζωικό κεφάλαιο. Μάλιστα, αρκετοί εκ των «δικαιούχων» δεν είχαν δηλώσει εισόδημα από αγροτική δραστηριότητα κατά τα έτη 2023-2024, ενώ η επαγγελματική τους ενασχόληση δεν σχετιζόταν με τον αγροτικό τομέα,
• τα εισπραχθέντα ποσά διακινούνταν αμέσως μέσω μεταφορών σε άλλους λογαριασμούς, συγγενικών ή συνεργαζόμενων προσώπων, με σκοπό να αποσυνδεθούν από την αρχική εγκληματική δραστηριότητα
• χρησιμοποιούνταν φυσικά πρόσωπα ως «μεσολαβητές» για αναλήψεις, μεταφορές ή καταθέσεις, με σκοπό την περαιτέρω απόκρυψη της διαδρομής των χρημάτων,
• εκδίδονταν εικονικά τιμολόγια για ανύπαρκτες συναλλαγές για να αιτιολογηθεί η ύπαρξη ποσών ως δήθεν επιχειρηματικά έσοδα (συνολικά, εντοπίστηκαν -393- τιμολόγια, συνολικής αξίας άνω των -1,7- εκατομμυρίων ευρώ),
• χρησιμοποιούνταν στοιχηματικοί λογαριασμοί και εφαρμογές χρηματοτεχνολογίας, για καταθέσεις και εσωτερικές μεταφορές, που δυσχέραιναν την ιχνηλάτηση,
• τα «καθαρισμένα» χρήματα χρησιμοποιούνταν για την αγορά περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας (π.χ. Ι.Χ., δίκυκλα, αγροτικά μηχανήματα, ρολόγια, κοσμήματα),
• χρησιμοποιούνταν κάρτες κρυπτονομισμάτων για περαιτέρω απόκρυψη της προέλευσης των χρημάτων, ενώ καταγράφηκαν εικονικές μεταβιβάσεις, αλλαγές διευθύνσεων ή ακόμα και λύσεις γάμου, για την αποφυγή δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων.

Κατά τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε οικίες, δύο Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων, λογιστικό γραφείο, κατάστημα και τρεις επιχειρήσεις, βρέθηκαν, μεταξύ άλλων και κατασχέθηκαν: 14 Ι.Χ. αυτοκίνητα, 4 δίκυκλα και θεριζοαλωνιστική μηχανή, ως προϊόντα νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, δύο κάρτες κρυπτονομισμάτων, κοσμήματα και ρολόγια, 11 κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ψηφιακά μέσα αποθήκευσης, σφραγίδες επιχειρήσεων, πλήθος ενωτίων αιγοπροβάτων και βοοειδών, πλήθος εγγράφων και χειρόγραφων σημειώσεων και το χρηματικό ποσό των 34.720 ευρώ. Επίσης, σε οικία ενός εκ των κατηγορουμένων κατασχέθηκαν -22- γραμμάρια ακατέργαστης κάνναβης και σχηματίσθηκε αυτοτελής δικογραφία.

Δεσμεύτηκαν 29 τραπεζικοί λογαριασμοί

Παράλληλα, η Αρχή Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες προέβη σε δέσμευση τραπεζικών λογαριασμών 29 εμπλεκομένων ατόμων, συνολικού περιεχομένου 120.000 ευρώ, τραπεζικής θυρίδας, καθώς και στοιχηματικών λογαριασμών, για τους οποίους θα ακολουθήσει εμπεριστατωμένη έρευνα.

Σημειώνεται ότι, από το σύνολο της δράσης της οργάνωσης, από το 2018 μέχρι σήμερα, η προκληθείσα ζημία σε βάρος των συμφερόντων της Ε.Ε. και του Ελληνικού Δημοσίου υπολογίζεται ότι ανέρχεται σε τουλάχιστον -5.017.662- ευρώ, ενώ εκτιμάται ότι μετά τον πλήρη έλεγχο του συνόλου των δεδομένων δύναται να υπερβεί τα -10.000.000- ευρώ.

Οι συλληφθέντες, με τη δικογραφία που σχηματίσθηκε σε βάρος τους για -κατά περίπτωση- σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, απάτη σχετική με τις επιχορηγήσεις, υφαρπαγή ψευδούς βεβαίωσης, πρόληψη και καταστολή εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, καθώς και παράβαση της νομοθεσίας για την υπεύθυνη δήλωση θα οδηγηθούν ενώπιον του αρμόδιου Ευρωπαίου Εντεταλμένου Εισαγγελέα

Μορφή «χιονοστιβάδας» λαμβάνουν οι αποκαλύψεις για τη δράση του κυκλώματος που κέρδιζε εκατομμύρια ευρώ μέσω από την κατάθεση ψευδών δηλώσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ για αδήλωτα αγροτεμάχια.

Για τη συγκεκριμένη υπόθεση οι αστυνομικοί έχουν συλλάβει μέχρι στιγμής 37 μέλη του κυκλώματος ανάμεσά τους και τους δυο βασικούς κατηγορούμενους: Έναν 36χρονο από την Κρήτη ο οποίος εργαζόταν σε ιδιωτικό γραφείο υποδοχής δικαιολογητικών και έναν 38χρονο από τα Γιαννιτσά.

Ο δεύτερος τα τελευταία χρόνια δήλωνε αγρότης και είχε «ειδικότητα» να βρίσκει αδήλωτες εκτάσεις και να τις αξιοποιεί προκειμένου να λαμβάνονται επιδοτήσεις. Παλαιότερα εργαζόταν ως λογιστής-υπάλληλος σε γραφείο παροχής υπηρεσιών σε αγροτικές μελέτες και συγκεκριμένα ήταν υπεύθυνος για τους φακέλους με τα δικαιολογητικά σχετικά με το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), σύμφωνα με το protothema.gr.

Πελατεία με αγρότες

Μέσω του ΟΣΔΕ οι πελάτες του 38χρονου δήλωναν τις εκτάσεις και τα ζώα τους ώστε να λαμβάνουν τις επιδοτήσεις από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Ο ίδιος είχε αποκτήσει προσωπική πελατεία, αποτελούμενη από περίπου 300 αγρότες, τους οποίους εξυπηρετούσε προσωπικά και εκτός του γραφείου που εργαζόταν μέχρι το 2021.

Μορφή «χιονοστιβάδας» λαμβάνουν οι αποκαλύψεις για τη δράση του κυκλώματος που κέρδιζε εκατομμύρια ευρώ μέσω από την κατάθεση ψευδών δηλώσεων στον ΟΠΕΚΕΠΕ για αδήλωτα αγροτεμάχια.

Για τη συγκεκριμένη υπόθεση οι αστυνομικοί έχουν συλλάβει μέχρι στιγμής 37 μέλη του κυκλώματος ανάμεσά τους και τους δυο βασικούς κατηγορούμενους: Έναν 36χρονο από την Κρήτη ο οποίος εργαζόταν σε ιδιωτικό γραφείο υποδοχής δικαιολογητικών και έναν 38χρονο από τα Γιαννιτσά.

Ο δεύτερος τα τελευταία χρόνια δήλωνε αγρότης και είχε «ειδικότητα» να βρίσκει αδήλωτες εκτάσεις και να τις αξιοποιεί προκειμένου να λαμβάνονται επιδοτήσεις. Παλαιότερα εργαζόταν ως λογιστής-υπάλληλος σε γραφείο παροχής υπηρεσιών σε αγροτικές μελέτες και συγκεκριμένα ήταν υπεύθυνος για τους φακέλους με τα δικαιολογητικά σχετικά με το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ), σύμφωνα με το protothema.gr.

Όπως λέει στο protothema.gr στενή του συνεργάτιδα την επίμαχη περίοδο, ο 38χρονος υποστήριζε πως ο πατέρας του ήταν πρόεδρος σε αγροτικό συνεταιρισμό και έτσι είχε πολλές γνωριμίες με αγρότες της περιοχής.

«Αυτός εξυπηρετούσε το δικό μου πελατολόγιο αλλά είχε και δικούς του πελάτες. Ισχυριζόταν ότι ο πατέρας του είχε συνεταιρισμό και από εκεί είχε το πελατολόγιο. Έκανε τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ και μου απέδιδε ό,τι είχε κοπεί. Αυτός έκοβε το αντίστοιχο παραστατικό για εκτάσεις, πληρωνόταν και μετά μου έκανε απόδοση. Μετά απολύθηκε από την εταιρεία και φεύγοντας από εμένα έφυγαν και όλοι οι πελάτες του. Περίπου 300 άτομα, δικοί του πελάτες» εξηγεί.

Η ίδια αντιλήφθηκε ότι κάτι «ύποπτο» συμβαίνει με τον πρώην συνεργάτη της και τους πελάτες του όταν πριν από περίπου ενάμιση χρόνο δέχθηκε ένα τηλεφώνημα από αστυνομικό, ο οποίος ζητούσε πληροφορίες για τον 38χρονο.

«Δεν είχα καταλάβει τι έκανε με τους πελάτες του. Κανείς δεν είχε αντιληφθεί κάτι στο γραφείο. Αυτά πρέπει να γίνονταν εκτός γραφείου. Πριν από ενάμιση χρόνο περίπου με είχε καλέσει η αστυνομία για να με ρωτήσουν τι υπάλληλος είναι, τι έκανε», προσθέτει.

Σε εξέλιξη επιχείρηση της ΕΛΑΣ σε Θεσσαλονίκη, Πέλλα, ‘Εδεσσα, Ιωάννινα, Αττική και Κρήτη.

Σε εξέλιξη βρίσκεται επιχείρηση της ΕΛΑΣ, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και αφορά κύκλωμα παράνομων επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει 37 συλλήψεις και η επιχείρηση πραγματοποιείται σε Πέλλα, Αττική, Ιωάννινα, Κρήτη και Θεσσαλονίκη.

Σύμφωνα με πληροφορίες η φερόμενη εγκληματική οργάνωση διέπραττε απάτες κακουργηματικού χαρακτήρα, αποκομίζοντας με παράτυπο τρόπο ενισχύσεις, ύψους άνω των 10 εκατ. ευρώ από τον αμαρτωλό ΟΠΕΚΕΠΕ, μέσω ψευδών δηλώσεων.

Οι μέχρι στιγμής συλληφθέντες δεν είναι αγρότες ή εργαζόμενοι στον πρωτογενή τομέα, ενώ ως αρχηγικό μέλος, σύμφωνα με τις ως τώρα πληροφορίες είναι ένας λογιστής.

Η αιφνιδιαστική έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) εντείνει τις πιέσεις προς την Αθήνα. Ο κίνδυνος να χαθούν οι αγροτικές επιδοτήσεις.

Στον «αέρα» παραμένουν οι αγροτικές επιδοτήσεις και είναι ξεκάθαρη η οργή στους αγρότες. Ο αγροτικός κόσμος που δεν συμμετείχε στο πάρτι του ΟΠΕΚΕΠΕ βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού ενώ για τις βασικές πληρωμές ο Οκτώβριος έχει ήδη χαθεί.

Η αιφνιδιαστική έφοδος της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμηση της Απάτης (OLAF) για έναν ακόμη έλεγχο στα οικονομικά του ΟΠΕΚΕΠΕ ενδεχομένως να προκαλέσει «ζητήματα» τα οποία ο Οργανισμός «πρέπει να εντοπίσει και να αναδείξει», σύμφωνα με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα.

Οι αγρότες είναι έξαλλοι με τις καθυστερήσεις στις επιδοτήσεις, αλλά και στις αποζημιώσεις. Ήδη σε πανελλαδικό επίπεδο γίνονται πολλές διαβουλεύσεις για το ενδεχόμενο να γίνουν δυναμικές συγκεντρώσεις βάζοντας στο τραπέζι των συζητήσεων κάθε μορφή αντίδρασης.

Την ίδια στιγμή, η αρχική προθεσμία (02/10) από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα προκειμένου να καταθέσει το νέο πλαίσιο δράσης (action plan) που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εθνικών και των κοινοτικών Αρχών πήρε παράταση μέχρι την 4η Νοεμβρίου.

Οι Βρυξέλλες θεωρούν πως το σχέδιο που προτείνει η χώρα μας για τις αγροτικές επιδοτήσεις δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ελλείψεων που έχουν επισημανθεί και δεν συμμορφώνεται με τις ευρωπαϊκές διατάξεις.

Όπως προκύπτει από επιστολή της 1ης Αυγούστου, η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (GD AGRI ) της Κομισιόν «μετά από ανάλυση του σχεδίου δράσης και των συμπληρωματικών πληροφοριών που παρασχέθηκαν από τις ελληνικές Αρχές στην επιστολή σας της 2ας Ιουνίου 2025, η GD AGRI είναι της άποψης ότι το σχέδιο, όπως προτείνεται επί του παρόντος, δεν επαρκεί για την αποκατάσταση των ελλείψεων και, ως εκ τούτου, δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις του άρθρου 29 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) 2022/129».

Με αυτά τα δεδομένα η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τις αγροτικές επιδοτήσεις της ΕΕ εάν δεν παρέχει ένα βελτιωμένο σχέδιο δράσης που θα πατάξει τη διαφθορά.

«Η Επιτροπή δεν έχει λάβει τα αναθεωρημένα σχέδια δράσης από τις ελληνικές αρχές», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαντώντας σε ερώτημα του POLITICO. «Η Επιτροπή αναμένει την υποβολή του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης και εν τω μεταξύ συνεχίζει να βρίσκεται σε επαφή με τις ελληνικές αρχές».

Πότε θα γίνουν οι πληρωμές

Η αρχή γίνεται με τις αποζημιώσεις των προγραμμάτων μελισσοκομίας, οίνου, βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, στόχος είναι μέχρι το τέλος Οκτωβρίου να έχουν δοθεί 150 εκατομμύρια ευρώ σε παραγωγούς και κτηνοτρόφους, ενώ ως τα τέλη Νοεμβρίου προβλέπεται η προκαταβολή της ενίσχυσης του 2025.

Η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τις αγροτικές ενισχύσεις με τον ΟΠΕΚΕΠΕ αν δεν παρουσιάσει βελτιωμένο σχέδιο δράσης για την αποτροπή κακής διοχέτευσης των κονδυλίων. Τι απαντά η Κομισιόν στο Politico.

Οι ελεγκτές της Olaf πραγματοποίησαν χθες, Δευτέρα, αιφνιδιαστική έρευνα στα γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο του τεράστιου σκανδάλου απάτης.

Ο έλεγχος, που διεξήχθη από στελέχη της Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης της Ε.Ε. (Οlaf), διήρκεσε οκτώ ώρες και αναμένεται να συνεχιστεί σήμερα, με τους ελεγκτές να ζητούν έγγραφα σχετικά με τη διοικητική δομή του οργανισμού και τις συμβάσεις του, σύμφωνα με δύο Έλληνες αξιωματούχους που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας της υπόθεσης, θυμίζει το Politico.

Εκπρόσωπος της Olaf αρνήθηκε να σχολιάσει την επιχείρηση, επικαλούμενος το απόρρητο της έρευνας και τις ενδεχόμενες δικαστικές διαδικασίες που ενδέχεται να ακολουθήσουν.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία είχε ήδη πραγματοποιήσει έρευνα στα κεντρικά γραφεία του ΟΠΕΚΕΠΕ τον Μάιο, αντιμετωπίζοντας αντίσταση κατά τη διάρκεια των ερευνών της. Ακολούθησε νέα έρευνα από την ελληνική αστυνομία τον Ιούλιο.

Η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τις αγροτικές ενισχύσεις της Ε.Ε. αν δεν παρουσιάσει βελτιωμένο σχέδιο δράσης για την αποτροπή κακής διοχέτευσης των κονδυλίων. Η αρχική προθεσμία ήταν η 2α Οκτωβρίου, αλλά πλέον έχει μετατεθεί για τις 4 Νοεμβρίου.

«Η Επιτροπή δεν έχει λάβει ακόμη τα αναθεωρημένα σχέδια δράσης από τις ελληνικές αρχές», δήλωσε εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαντώντας σε ερώτημα του Politico. «Η Επιτροπή αναμένει την υποβολή του αναθεωρημένου σχεδίου δράσης και στο μεταξύ παραμένει σε επαφή με τις ελληνικές αρχές».

Στο μεταξύ, σημειώνει το Politico, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι ακύρωσε αναδρομικά για το 2024 τις επιδοτήσεις για τη βιολογική γεωργία, έπειτα από καταιγισμό ψευδών αιτήσεων. Το Πρόγραμμα Βιολογικής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας επρόκειτο να διαρκέσει από τον Ιούνιο του 2024 έως τον Ιούνιο του 2027 και διέθετε προϋπολογισμό ύψους 287,5 εκατ. ευρώ. Περισσότεροι από 60.000 αγρότες είχαν υποβάλει αιτήσεις για επιδοτήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος και δεν είναι ακόμη σαφές αν οι ενισχύσεις για το 2025 θα καταβληθούν.

Η Επιτροπή δεν έχει ακόμη ενημερωθεί για την απόφαση της κυβέρνησης να διακόψει τις πληρωμές. «Η Επιτροπή αναμένει να ενημερώνεται από τις ελληνικές αρχές κάθε φορά που τα ευρωπαϊκά αγροτικά κονδύλια παρακρατούνται, ανακατανέμονται ή υπάρχει πρόθεση να συμβεί αυτό. Μέχρι τις 13 Οκτωβρίου, η Επιτροπή δεν έχει λάβει καμία τέτοια ειδοποίηση», δήλωσε ο εκπρόσωπος στο Politico.

Αναμένεται η τελευταία υπογραφή για τις αποζημιώσεις για τα θανατωθέντα ζώα και θα δοθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ανάφερε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης

Ζητούμενο είναι να μην μπει σε κίνδυνο η ροή των ευρωπαϊκών πόρων, τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας -με αφορμή το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ -σε συνέντευξή του στο ertnews σήμερα (8.10.25), συμπληρώνοντας πως είναι «είναι επί θύρες» η αποζημίωση για ζωοτροφές (για τα θανατωθέντα ζώα λόγω ευλογιάς) για φερτά υλικά, παλιών βιολογικών και η βασική ενίσχυση -το μεγάλο ζήτημα- η πληρωμή δοθεί στα τέλη του Οκτωβρίου ή ίσως λίγο αργότερα.

Έπονται οι αποζημιώσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ τα μικρά προγράμματα και για τις σπάνιες φυλές, σημείωσε. Παραπέρα, ανέφερε ο κος Τσιάρας, θα έλθει η αποζημίωση ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου για καταστροφές Ντάνιελ, για την οποία αναμένεται προκαταβολή έως τέλους του χρόνου, σημείωσε ο κος Τσιάρας. Αναμένεται η τελευταία υπογραφή για τις αποζημιώσεις για τα θανατωθέντα ζώα και θα δοθούν από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ανέφερε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. Σημειώνεται πως σήμερα, μιλώντας στο Action 24, ο αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως, Κωστής Χατζηδάκης, ανέφερε πως «σε περίπου 10 ημέρες ξεκινούν οι πρώτες πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ».

Η αποζημίωση είναι 250 ευρώ έναντι 90 ευρώ που είναι κατά μέσο όρο στην ΕΕ, τόνισε. Η Κομισιόν ανέφερε στην ελληνική πλευρά πως αυτός είναι ίσως ο λόγος που παρατείνεται η ευλογιά.

Σε σχέση με τα βιολογικά, ο κος Τσιάρας τόνισε πως βρίσκονται εκτός προγράμματος πάνω από το 50% στο δειγματοληπτικό έλεγχο.

Πρέπει να σκεφτούμε να μεταφερθεί η πληρωμή για τα βιολογικά για την άλλη χρονιά, σημείωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.

Ο κος Τσιάρας τόνισε πως όταν δεν γίνονται στην ώρα τους οι πληρωμές (σ.σ. από τον ΟΠΕΚΕΠΕ), επιβάλλονται πρόστιμα και θα γίνει ευρεία συζήτηση με την Κομισιόν για να μην υπάρξουν πρόστιμα, αφού είναι σε εξέλιξη οι έλεγχοι.

Τον καταλυτικό ρόλο που έπαιξαν διαχρονικά δύο εταιρείες, η GAIA Επιχειρείν και η Neuropublic, στο μεγάλο κόλπο με τα βοσκοτόπια και τη διασπάθιση κοινοτικών επιδοτήσεων μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ φωτίζει το πολυσέλιδο σημείωμα του πρώην επικεφαλής του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γρηγόρη Βάρρα (φωτο) προς τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ, Γιώργο Μυλωνάκη, το οποίο κατέθεσε σήμερα στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής ο στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού.

Οι δύο εταιρείες είχαν τον πλήρη έλεγχο των πληροφοριακών συστημάτων για τις αγροτικές επιδοτήσεις και, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο κ. Βάρρας στο σημείωμά του προς το Μαξίμου, διέθεταν την πλήρη χαρτογράφηση των βοσκοτόπων της χώρας, μέσα από την οποία γινόταν η καθοδήγηση των επιτήδειων κτηνοτρόφων, που δήλωναν ψευδώς ότι αξιοποιούσαν συγκεκριμένα βοσκοτόπια για να εισπράττουν τις επιδοτήσεις.

Ειδικότερα, ο έλεγχος της πληροφορίας από το «δίδυμο» NEUROPUBLIC-GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ θεωρείται, σύμφωνα με το υπόμνημα Βάρρα, ο κύριος παράγοντας για τη διευκόλυνση του σκανδάλου των βοσκοτόπων:

• Κατασκευή Αλγορίθμων και Έλεγχος Πληρωμών: Η NEUROPUBLIC ήταν υπεύθυνη για την κατασκευή του λογισμικού των αλγορίθμων για τη διενέργεια των ελέγχων, τον υπολογισμό των ποσών πληρωμής, και τη δημιουργία των καταστάσεων πληρωμής. Αυτό σημαίνει ότι όλες οι διαδικασίες ήταν γνωστές στην εταιρεία, συμπεριλαμβανομένης κάθε δικλείδας ασφαλείας.

• Πρόσβαση σε Στοιχεία: Η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ είχε πρόσβαση στα στοιχεία των Δηλώσεων ΟΣΔΕ και στο σύστημα καταγραφής αγροτεμαχίων σε όλη τη χώρα. Η πληροφορία αυτή μπορούσε να αντιγραφεί στη «δευτερεύουσα υποδομή» της NEUROPUBLIC.

• Τριγωνικές Μισθώσεις: Η συγκεντρωτική πληροφόρηση, την οποία κατείχε ο Τεχνικός Σύμβουλος (NEUROPUBLIC) και ο συντονιστής (GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ), έδωσε τη δυνατότητα σε «κλειστές ομάδες» να οικειοποιηθούν αδήλωτες ιδιωτικές εκτάσεις, καθώς αυτές αντιμετωπίζονταν ως εν δυνάμει δημόσιοι βοσκότοποι, μέσω της απάτης των «τριγωνικών μισθώσεων».

• Τεχνική Λύση: Η NEUROPUBLIC έκανε την κατανομή και το μοίρασμα της «Τεχνικής Λύσης» για τους δημόσιους βοσκοτόπους χωρίς απόφαση έργου από τον ΟΠΕΚΕΠΕ ή το ΥΠΑΑΤ, μια διαδικασία που είχε παγιωθεί.

Οι μέτοχοι πίσω από τις δύο εταιρείες

Η GAIA Επιχειρείν και η Neuropublic δημιούργησαν ένα σύστημα που επέτρεψε τον απόλυτο έλεγχο της διαχείρισης του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου των Ενισχύσεων (ΟΣΔΕ), δηλαδή της «καρδιάς» των πληροφοριακών συστημάτων, μέσω των οποίων κατανέμονταν στους αγρότες οι κοινοτικές ενισχύσεις.

Σημειώνεται ότι η GAIA Επιχειρείν ιδρύθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2014, την ίδια ημέρα που ο ΟΠΕΚΕΠΕ δημοσίευσε την Πρόσκληση Εκδηλώσεως Ενδιαφέροντος για Φορείς. Οι βασικοί μέτοχοι ήταν: Neuropublic Α.Ε. (45,001%), Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας- ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΕ (θυγατρική αρχικά της Αγροτικής και εν συνεχεία της Τράπεζας Πειραιώς) με 30% και 25 συνεταιριστικές οργανώσεις με συνολικό ποσοστό 24,999%.

Αργότερα, στη Neuropublic απέκτησε μειοψηφική συμμετοχή 5% η Τράπεζα Πειραιώς και επίσης 5% το family office της Μαριάννας Λάτση.

Η GAIA Επιχειρείν πιστοποιήθηκε ως ο «Κεντρικός Φορέας Συντονισμού» των Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων (ΚΥΔ). Η Neuropublic αναλάμβανε ως «Τεχνικός Σύμβουλος» την τεχνική υποστήριξη και συντήρηση του πληροφοριακού συστήματος (ΟΣΔΕ) με απευθείας ανάθεση ή μέσω ετήσιων διεθνών διαγωνισμών, με αμοιβή 1,2 εκατ. ευρώ ετησίως.

Ο σκοπός, σύμφωνα με όσα αναφέρει στο υπόμνημά του ο Γρ. Βάρρας, ήταν να διατηρηθεί ο απόλυτος έλεγχος του ΟΣΔΕ από τις συνεταιριστικές οργανώσεις και τον όμιλο Neuropublic, καθώς αυτοί είχαν την έτοιμη υποδομή και ετοιμότητα να συγκροτήσουν ένα σχήμα Φορέων που να καλύπτει όλη την επικράτεια.

Οι μεθοδεύσεις

Το «δίδυμο» των εταιρειών χρησιμοποίησε ένα σχέδιο για να μεταφέρει το κόστος και να εξασφαλίσει τα έσοδά του, αποφεύγοντας τον δημόσιο διαγωνισμό:

• Ο ΟΠΕΚΕΠΕ απέφυγε τη διενέργεια διεθνούς ανοικτού διαγωνισμού, καθώς η πληρωμή αμοιβών στον Φορέα Συντονισμού από τον Οργανισμό θα απαιτούσε δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών.

• Μετατόπιση Αμοιβής: Η GAIA Επιχειρείν δεν πληρωνόταν από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για τις υπηρεσίες που παρείχε προς αυτόν. Η αμοιβή της μετατοπίσθηκε στους παραγωγούς (αιτούντες) μέσω των ΚΥΔ.

• Η GAIA απαίτησε εκβιαστικώς από τα ΚΥΔ (τότε Φορείς Α' και Β' βαθμού), με την απειλή της άρσεως της πιστοποιήσεως από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, να συνάψουν μαζί της «συμβάσεις δικαιόχρησης» (franchising) επταετούς διάρκειας (2014-2020).

• Οι συμβάσεις αυτές δεν φαίνεται να είχαν πραγματικά χαρακτηριστικά δικαιόχρησης. Ήταν «απολύτως απατηλές», τονίζει ο κ. Βάρρας. Τα ΚΥΔ υποχρεούνταν να πληρώνουν στην GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ποσοστό 20% επί των ακαθαρίστων εισπράξεών τους.Υπολογίζεται ότι η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ εισέπραττε 8-9 εκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο από τους Φορείς Β' βαθμού και τους παραγωγούς ως αμοιβές «δικαιόχρησης».

• Η GAIA, ενεργώντας στα όρια της νομιμότητας, ίδρυσε 88 δικά της παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα για να ανταγωνιστεί και να υφαρπάξει τους πελάτες των ΚΥΔ, δημιουργώντας πρόδηλη σύγκρουση συμφερόντων, τονίζει ο κ. Βάρρας.

«Να αποβληθούν»

Ο Βάρρας συμπεραίνει ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ είχε μετατραπεί σε «υπηρέτη του τεχνικού συμβούλου», χάνοντας την ταυτότητά του ως οργανισμός ελέγχων και πληρωμών. Η εξάρτηση αυτή ήταν θέμα χρόνου να οδηγήσει στην κατάρρευση.

Ο κ. Βάρρας, για να αντιμετωπισθεί η εξάρτηση και ο κίνδυνος άρσης της διαπίστευσης του ΟΠΕΚΕΠΕ από τις Βρυξέλλες, τονίζει ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τα παλιά υλικά της NEUROPUBLIC.

Και προτείνει να κηρυχθεί έκπτωτη η εταιρεία από τον διαγωνισμό για την περίοδο 2023 – 2027, προϋπολογισμού 16 εκατ. ευρώ, κάτι που είναι εύκολο, όπως λέει ο κ. Βάρρας, λόγω ασυνέπειας στα παραδοτέα. Ο Οργανισμός, τονίζει, πρέπει να αναλάβει τον ρόλο του ρυθμιστή και ελεγκτή και να αποδεχτεί το κόστος αποκλειστικής ενασχόλησης των υπαλλήλων με το αντικείμενο.

Το δίδυμο NEUROPUBLIC/GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, σημειώνει ο κ. Βάρρας, επενδύει στο πολιτικό άγχος και στο χάος για να διατηρεί τον ρόλο της, καθώς κάθε κυβέρνηση θέλει να αποφύγει μια κατάρρευση του συστήματος πληρωμής των αγροτικών επιδοτήσεων.

Ο κ. Βάρρας τονίζει ότι η μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ ως Δ’ Τομέας με ξεχωριστό υποδιοικητή θα λύσει διαδικαστικά ζητήματα που συνδέονται και με την ευρωπαϊκή διαπίστευση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ώστε να μην παγώσουν οι πληρωμές των ενισχύσεων, αλλά για να υπάρξει ουσιαστική εξυγίανση θα πρέπει να δημιουργηθούν νέες δομές ελέγχου και πληρωμής των επιδοτήσεων χωρίς τη συμμετοχή των δύο εταιρειών.

Μέχρι τις 4 Νοεμβρίου, η Ελλάδα θα πρέπει να έχει καταθέσει το νέο σχέδιο δράσης σε σχέση με τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ο Οργανισμός, ωστόσο, έχει κηρύξει άτυπα στάση πληρωμών εδώ και τρεις μήνες με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μεγάλη ανησυχία αλλά και αναστάτωση στον αγροτικό κόσμο. Ήδη οφείλονται 598 εκατ. από το 2024, ενώ, για την καθυστέρηση της καταβολής τους είναι πιθανό να επιβληθεί πρόστιμο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής».

Παράλληλα, όπως όλα δείχνουν, δεν θα καταβληθεί η προκαταβολή της ενιαίας ενίσχυσης μέσα στον Οκτώβριο όπως συνηθίζεται τα τελευταία χρόνια, ποσό που προσεγγίζει τα 500 εκατ. ευρώ.

Πηγές του υπουργείου ανέφεραν ότι «σύμφωνα με τον κανονισμό μπορούμε να πληρώσουμε από τις 15 Οκτωβρίου έως και τις 30 Ιουνίου κάθε χρόνου. Πότε θα γίνουν οι πληρωμές ακόμη δεν μπορούμε να το πούμε». Eπιπλέον, ανώτατο στέλεχος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης φέρεται να ανέφερε ότι «κάνουμε προσπάθεια για να καταφέρουμε να πληρώσουμε πριν από τις γιορτές. Αλλιώς, το πρόβλημα θα είναι πολύ μεγάλο».

Κανονικά η προθεσμία που είχε δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην Ελλάδα για την κατάθεση νέου action plan για τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ και το σύστημα πληρωμών των αγροτικών επιδοτήσεων ήταν έως τη 2α Οκτωβρίου, ωστόσο, δόθηκε παράταση έπειτα από αίτημα των ελληνικών Αρχών, δεδομένου ότι μεσολάβησε ο Αύγουστος που είναι ο μήνας διακοπών και άρα υπήρξαν καθυστερήσεις.

Όμως, ο Οργανισμός δεν έχει καταβάλλει ενισχύσεις προς τους αγρότες από τον Ιούλιο, καθώς εκτός από τις παράνομες ενισχύσεις με τα βοσκοτόπια και το σκάνδαλο που έχει «ξεσπάσει», αποκαλύφθηκαν ελλιπείς έως και καθόλου έλεγχοι και στη βιολογική παραγωγή, αλλά και στα «οικολογικά σχήματα» όπου δεν είχαν τηρηθεί οι αναγκαίες προϋποθέσεις.

Συνολικά οφείλονται 598 εκατ. ευρώ στους αγρότες από τις ενισχύσεις του 2024, εκ των οποίων περίπου 100 εκατ. ευρώ από τα οικολογικά σχήματα και συνδεδεμένες ενισχύσεις, 65 εκατ. ευρώ για τα βιολογικά προϊόντα από τις προηγούμενες χρονιές αλλά και 210 εκατ. ευρώ από τις εφετινές επιδοτήσεις για τα βιολογικά που δεν έχουν καταβληθεί.

Επίσης, δεν έχουν καταβληθεί 178 εκατ. ευρώ ως στήριξη για τις φυσικές καταστροφές (Μέτρο 23), 20 εκατ. ευρώ για τις ενισχύσεις σε όσους έχουν σπάνιες φυλές ζώων και 25 εκατ. για το πρόγραμμα «Κομφούζιο», που είναι αγροτοπεριβαλλοντικό μέτρο.

Αυτές οι καθυστερήσεις έχουν φέρει τον αγροτικό κόσμο σε οριακό σημείο, δεδομένου ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν προμηθευτές αγροτοεφοδίων, όπως λιπάσματα, φυτοφάρμακα και σπόρους.

Με έγγραφο που είχε αποστείλει η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς τις ελληνικές αρχές την 4η Αυγούστου, ζητούσε περαιτέρω αλλαγές στο action plan που έχει καταθέσει η Ελλάδα ώστε να εφαρμοστούν συγκεκριμένες δράσεις σε μία σειρά θεμάτων και να διασφαλιστεί η λειτουργία του συστήματος πληρωμών.

Όπως τονιζόταν στο συγκεκριμένο έγγραφο, εφόσον δεν υποβληθεί επαρκώς τεκμηριωμένο σχέδιο δράσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδέχεται να προχωρήσει σε αναστολή των μηνιαίων πληρωμών προς το κράτος – μέλος. Αυτό που ισχύει στην πράξη, είναι ότι τα χρήματα των ενισχύσεων καταβάλλονται από το κράτος – μέλος και στη συνέχεια η Ευρωπαϊκή Ενωση δίνει τα συγκεκριμένα κονδύλια από τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά ταμεία –σε σύντομο χρονικό διάστημα– που δεν ξεπερνά τον μήνα, με βάση τα αποδεικτικά στοιχεία για τα χρήματα που καταβλήθηκαν.

Το μήνυμα που έχουν λάβει οι ελληνικές Αρχές, είναι ότι «αν θέλετε, μπορείτε να καταβάλλετε τα χρήματα, αλλά εμείς θα προχωρήσουμε σε καταβολές εφόσον διενεργηθούν οι απαραίτητοι έλεγχοι και πιστοποιηθεί ότι το σύστημα εξασφαλίζει την κατανομή σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο» , σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής». Κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατό να συμβεί, καθώς θα προέκυπτε μεγάλο άνοιγμα στον κρατικό προϋπολογισμό.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης διατυπώνει σε όλους τους τόνους ότι έως την 4η Νοεμβρίου θα έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να εγκριθεί το action plan για την αναδιάρθρωση της λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Παράλληλα, όμως, πηγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διατηρούν επιφυλάξεις καθώς καινούργιες δυσλειτουργίες ανακύπτουν διαρκώς. Όμως και στην Ελλάδα, άνθρωποι με γνώση του θέματος επισημαίνουν ότι ούτε αυτή η παράταση θα είναι αρκετή αν δεν γίνουν δομικές αλλαγές, κάτι που μέχρι τώρα δεν έχει συμβεί.

Τη «δικαιολογία» των ελέγχων επαναλαµβάνουν τις τελευταίες ηµέρες ο ένας µετά τον άλλο οι υπεύθυνοι των πληρωµών, προκειµένου να κατευνάσουν τις αυξανόµενες αντιδράσεις του αγροτικού κόσµου απέναντι στις καθυστερήσεις.

Σε αδιέξοδο οδηγούνται οι σχέσεις κυβέρνησης και αγροτών λόγω του ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς οι πληρωμές του 2025 είναι στον αέρα και οι χιλιάδες αγρότες που δεν μετείχαν στο πάρτι των επιδοτήσεων βρίσκονται μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις.

Το Αθηναΐκό Πρακτορείο Ειδήσεων λέει ότι η κυβέρνηση κάνει αγώνα δρόμου για να αντιμετωπισθούν τα αιτήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να εφαρμοσθεί στο σύνολό του το σχέδιο δράσης που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των εθνικών και των κοινοτικών Αρχών.

Το σχέδιο αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ, «έχει προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό με σοβαρές προσπάθειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ωστόσο η Κομισιόν φαίνεται ότι επιθυμεί να εφαρμοσθεί στην ολότητα του». Γι' αυτό και στο πλαίσιο της συνεχούς αλληλογραφίας με τις ελληνικές Αρχές, με την επιστολή που έστειλε η Γενική Διεύθυνση Γεωργίας στις 4 Αυγούστου 2025 ήταν απολύτως ξεκάθαρη: Αν δεν γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στο σύστημα ελέγχου και πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ (ΟΣΔΕ), «η Επιτροπή ενδέχεται να εκδώσει εκτελεστικές πράξεις για την αναστολή των μηνιαίων πληρωμών [...] ή των ενδιάμεσων πληρωμών...».

Τη «δικαιολογία» των ελέγχων επαναλαµβάνουν τις τελευταίες ηµέρες ο ένας µετά τον άλλο οι υπεύθυνοι των πληρωµών, προκειµένου να κατευνάσουν τις αυξανόµενες αντιδράσεις του αγροτικού κόσµου απέναντι στις καθυστερήσεις.

Ο κοινοτικός κανονισµός ξεκαθαρίζει πως τελευταία προθεσµία για εκκαθάριση των εκκρεµοτήτων τόσο στην ενιαία ενίσχυση όσο και στα προγράµµατα της περσινής χρονιάς είναι η 15η Οκτωβρίου της επόµενης, καθώς σε κάθε άλλη περίπτωση, χάνονται τα κοινοτικά κονδύλια.

Τώρα, µάλιστα, που η Ελλάδα βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, εντείνονται οι φόβοι του αγροτικού κόσµου σχετικά µε την πορεία των εκκρεµών πληρωµών, αλλά και την προετοιµασία για την προκαταβολή του τσεκ.

«Δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε τους ευρωπαϊκούς πόρους. Πληρωμές επιδοτήσεων δεν μπορεί να γίνουν χωρίς ενδελεχείς και συστηματικούς ελέγχους» ανέφερε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κωνσταντίνος Τσιάρας απαντώντας σε σχετικές επίκαιρες ερωτήσεις του προέδρου της Νέας Αριστεράς Αλέξη Χαρίτση και των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Χριστίνας Σταρακά και του ΣΥΡΙΖΑ, Βασίλη Κόκκκαλη.

Ο υπουργός ξεκαθάρισε πως «αυτή τη στιγμή με όλα όσα έχουν προηγηθεί - με βάση ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί πολύ στενά την εξέλιξη που αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ - πληρωμές επιδοτήσεων χωρίς να έχουν προηγηθεί ενδελεχείς, συστηματικοί, διασταυρωτικοί και πραγματικοί έλεγχοι δεν μπορεί να γίνουν» τονίζοντας ότι «δεν μπορούμε να διακινδυνεύσουμε τις ροές των ευρωπαϊκών πόρων, δημιουργώντας επιτέλους έναν αξιόπιστο Οργανισμό που με διαφάνεια και δικαιοσύνη θα διανέμει τους πόρους χωρίς να υπάρχει καμία αμφισβήτηση».

Ο κ. Τσιάρας ανέφερε πως «προφανώς κάποιες πληρωμές επιδοτήσεων που ήδη βρίσκονται στην ολοκλήρωσής τους, όπως είναι για το Deminimis των ζωοτροφών των 63 εκατ. ευρώ που αφορά μέχρι και τον Ιούνιο του 2025, όπως και τα φερτά υλικά στην Θεσσαλία θα γίνουν», όμως «υπάρχει και μια άλλη σειρά πληρωμών για τις οποίες θα πρέπει όσο το δυνατόν συντομότερα να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι κάτι για το οποίο υπάρχει μια σκληρή δουλειά που γίνεται από την πλευρά των στελεχών του ΟΠΕΚΕΠΕ και της ΑΑΔΕ ώστε οι ευρωπαϊκοί αυτοί πόροι να φτάσουν στους πραγματικούς αγρότες μας μετά από ελέγχους». Για τη μετάβαση του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ είπε ότι είναι ενήμερη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το πρόβλημα υπάρχει εφέτος που οι πληρωμές πρέπει να γίνουν με το υφιστάμενο σύστημα ελέγχων και πληρωμών του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Στο σύστημα αυτό έχουν βεβαίως ήδη γίνει βασικές διορθώσεις, με βάση τις υποδείξεις της Κομισιόν. Εξακολουθεί να έχει μεγάλα προβλήματα και δυσλειτουργίες. Όμως, όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικά στελέχη, αν δεν γίνουν οι απαραίτητοι έλεγχοι δεν θα μπορούν να γίνουν πληρωμές στους αγρότες. Ενώ αν γίνουν όλοι οι απαιτούμενοι έλεγχοι, μπορεί να υπάρχουν κάποιες καθυστερήσεις στις πληρωμές, αλλά θα εξασφαλιστούν οι πληρωμές για τη μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών που είναι νομοταγείς.

Για να δοθεί διέξοδος στο πρόβλημα, μετά από απαίτηση της Κομισιόν στις δηλώσεις του 2025 είναι υποχρεωτική η παροχή του Αριθμού Ταυτότητας Ακινήτου (ΑΤΑΚ) για πληρωμή, ώστε να διασφαλίζεται ότι οι αγρότες έχουν πράγματι την κατοχή της γη για την οποία ζητούν ενίσχυση. Επιπλέον, φέτος, για πρώτη φορά, τους διασταυρωτικούς ελέγχους (ΑΤΑΚ, ΑΦΜ, Ε9 και κυρίως διαλειτουργικότητα με Κτηματολόγιο) θα τους διενεργήσει η ΑΑΔΕ.

Οι δηλώσεις του 2025 υποβλήθηκαν μέχρι 29 Αυγούστου και ήδη ξεκίνησαν οι έλεγχοι. Στόχος είναι να αρχίσει η πληρωμή των επιδοτήσεων στο τέλος του χρόνου. Σύμφωνα με τον ΟΠΕΚΕΠΕ για το 2025 δηλώθηκαν 6,7 εκατ. αγροτεμάχια. Ωστόσο υπάρχει ένα επιπλέον ποσοστό 6,4% που υπέβαλε στη δήλωσή του μη έγκυρο ΑΤΑΚ. Αυτοί θα λάβουν ατομική ειδοποίηση από την ΑΑΔΕ να επιληφθούν του προβλήματος, καθώς η ακυρότητα είναι ουσιώδες θέμα. Επίσης ένα ποσοστό 4% των αγροτεμαχίων, κυρίως, στη Βόρεια Ελλάδα, δεν έχουν ΑΤΑΚ. Για το θέμα αυτό ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει καταθέσει προτάσεις στην Κομισιόν για να βρεθεί μια λύση.

Τη διαβεβαίωση ότι καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια «για την πληρωμή αυτών που πρέπει στο χρόνο που πρέπει» έδωσε ο προσωρινός πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Γιάννης Καββαδάς, στο πλαίσιο εξέτασής του από την κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διερεύνηση της υπόθεσης του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων.

«Στο διάστημα των 20 ημερών που έχω αναλάβει, γίνεται μία προσπάθεια να αντιληφθούμε ακριβώς πώς έχουν τα θέματα, ποιες είναι οι υποχρεώσεις, πώς δουλεύουν τα μηχανογραφικά συστήματα, και να δούμε και να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για την πληρωμή αυτών που πρέπει στο χρόνο που πρέπει» είπε στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Καββαδάς.

Απαντώντας μάλιστα σε ερώτηση του εισηγητή της πλειοψηφίας, Μακάριου Λαζαρίδη, ο κ. Καββαδάς είπε ότι «κάνουμε -κατ’ απόλυτη προτεραιότητα- καταγραφή των υποχρεώσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025, που πρέπει να πληρωθούν, και ταυτόχρονα έχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία ελέγχων στα αρχεία των δικαιούχων πληρωμών, ώστε να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε το συντομότερο δυνατό τις πληρωμές που πρέπει, στις ημερομηνίες που πρέπει, και σε αυτούς που πραγματικά το δικαιούνται». Ερωτηθείς για το εάν θα επηρεαστούν οι απλοί αγρότες από τους αυστηρότερους ελέγχους, ο κ. Καββαδάς τόνισε: «Όποιος υποψήφιος δικαιούχος έχει συμπληρώσει την αίτησή του με ακρίβεια, δεν έχει να φοβάται τίποτα. Θα πληρωθεί κανονικά».

Απαντώντας, επίσης, στην εισηγήτρια της μειοψηφίας Μιλένα Αποστολάκη, είπε ότι αυτή τη στιγμή εργαζόμαστε για την τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, για τις πληρωμές που πρέπει να γίνουν στους δικαιούχους τον Οκτώβριο και τις πληρωμές που πρέπει να γίνουν στις 31/12. Θεωρούμε ότι θα πετύχουμε αυτό το στόχο, είπε ο προσωρινός πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ. Σε ερώτηση της κ. Αποστολάκη εάν υπάρχουν πειθαρχικές ευθύνες σε στελέχη του ΟΠΕΚΕΠΕ που σχετίζονται με τις επισυνδέσεις, ο κ. Καββαδάς είπε ότι είναι διοικητικά αρμόδιος για το προσωπικό, ωστόσο, στο κομμάτι της έρευνας για τον εντοπισμό ευθυνών ο ίδιος δεν έχει αρμοδιότητα.

Σε ερώτηση του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ, Β. Κόκκαλη, εάν έγινε η διασταύρωση που ζήτησε το 2022 ο ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ, των Ε9 για 13.392 παραγωγούς, ο κ. Καββαδάς είπε ότι δεν γνωρίζει για το θέμα αυτό, επισημαίνοντας παράλληλα ότι «η ΑΑΔΕ πραγματοποιεί τους ελέγχους που προβλέπονται από τις αρμοδιότητες της».

Ερωτηθείς από τον εισηγητή του ΚΚΕ, Ν. Καραθανασόπουλο για το σχέδιο δράσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο κ. Καββαδάς είπε ότι «είμαστε σε διαδικασία κατάρτισης πλάνου δράσης, ώστε να γίνει ομαλή μετάβαση του μηχανισμού της αρχής πληρωμής, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στη ΑΑΔΕ, διασφαλίζοντας πρωτίστως την επιχειρησιακή συνέχεια και τη δυνατότητα πραγματοποίησης έγκαιρων πληρωμών στους δικαιούχους».

Εξάλλου, στην ερώτηση του βουλευτή της Ελληνικής Λύσης, Κ. Μπούμπα για τα «τσουχτερά» ευρωπαϊκά πρόστιμα, ο κ. Καββαδάς είπε ότι «σε ό,τι αφορά από πλευράς δικής μου αρμοδιότητας, μέχρι το τέλος της χρονιάς θα πραγματοποιήσουμε τις απαραίτητες πληρωμές και θα γίνουν οι απαραίτητοι συμψηφισμοί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο των σχετικών διατάξεων και κανονισμών (και θα δούμε) ποιο θα είναι το καθαρό οικονομικό αποτέλεσμα και αν θα υπάρχει επιβάρυνση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ