-Η φυλή προβάτων Ρουμλουκίου, μια από τις παλαιότερες αυτόχθονες φυλές της Ελλάδας, κινδυνεύει με εξαφάνιση, με τον πληθυσμό της να έχει σχεδόν εκμηδενιστεί.
-Η φυλή πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πεδινή περιοχή της Ημαθίας και προέκυψε από διασταυρώσεις εγχώριων προβάτων με κοπάδια Αλβανών νομάδων.
-Παράγοντες όπως η εγκατάλειψη παραδοσιακών πρακτικών και η έλλειψη προγραμμάτων διατήρησης οδήγησαν σε ραγδαία μείωση του πληθυσμού της.
-Μια προσπάθεια διάσωσης στα τέλη της δεκαετίας του '60 απέτυχε, και η φυλή θεωρήθηκε επίσημα εξαφανισμένη τη δεκαετία του '90.
-Πρόσφατα εντοπίστηκε ένα τελευταίο ποίμνιο στο Μικρό Μοναστήρι, το οποίο οδηγήθηκε σε θανάτωση λόγω ευλογιάς, ενώ μια μικρή προσπάθεια ανασύνταξης της φυλής γίνεται στην Κρύα Βρύση Πέλλας.
Με αφορμή την περιπέτεια υγείας του κτηνοτρόφου από το Μικρό Μοναστήρι, ο οποίος κατέρρευσε όταν αναγκάστηκε να αποχαιρετήσει τα τελευταία πρόβατα που μεγάλωσε με τα ίδια του τα χέρια-αφού θα θανατωθούν λόγω ευλογιάς-, επανέρχεται στο προσκήνιο μια λιγότερο γνωστή αλλά εξαιρετικά σημαντική όψη της ελληνικής κτηνοτροφίας: η ιστορική φυλή Ρουμλουκίου.
Πρόκειται για μια από τις παλαιότερες αυτόχθονες φυλές της χώρας, της οποίας ο πληθυσμός έχει πλέον σχεδόν εκμηδενιστεί.
Η φυλή Ρουμλουκίου πήρε το όνομά της από την ομώνυμη πεδινή περιοχή της Ημαθίας, γνωστή κατά την Οθωμανική περίοδο ως Ρουμλούκι, με επίκεντρο την Αλεξάνδρεια (παλαιότερα Γιδά).
Οι πρώτες αναφορές τοποθετούν τη δημιουργία της φυλής σε εποχές όπου εγχώρια πεδινά πρόβατα διασταυρώθηκαν με κοπάδια Αλβανών νομάδων, κυρίως Γκέγκηδων– που κατέβαιναν για διαχείμαση στη Μακεδονία.
Για δεκαετίες, η φυλή απλωνόταν σε μεγάλο τμήμα της Βόρειας Ελλάδας. Από τις εύφορες πεδιάδες της Ημαθίας και της Θεσσαλονίκης μέχρι τη Φλώρινα και το Μοναστήρι, φτάνοντας ακόμη και ως την Αλβανία.
Ωστόσο, η σταδιακή εγκατάλειψη παραδοσιακών πρακτικών εκτροφής, η εντατικοποίηση της παραγωγής και η απουσία οργανωμένων προγραμμάτων διατήρησης οδήγησαν σε ραγδαία μείωση του πληθυσμού της.
Μια προσπάθεια διάσωσης επιχειρήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 στο Ινστιτούτο Κτηνοτροφίας Γιαννιτσών, όπου συστάθηκε μικρό κοπάδι.
Παρά τις μελέτες και τη φροντίδα, η ομάδα ζώων μειωνόταν χρόνο με τον χρόνο έως ότου διαλύθηκε πλήρως το 1986. Μέσα στη δεκαετία του ’90, η φυλή θεωρήθηκε επίσημα εξαφανισμένη.
Ώσπου, πριν από λίγα χρόνια, ερευνητές του Κέντρου Ζωικών Γενετικών Πόρων Θεσσαλονίκης εντόπισαν ένα τελευταίο μετακινούμενο ποίμνιο στο Μικρό Μοναστήρι αυτό ακριβώς που σήμερα οδηγήθηκε σε θανάτωση λόγω ευλογιάς, προκαλώντας την τραγική αντίδραση του κτηνοτρόφου.
Από αυτό το κοπάδι είχε ήδη ξεκινήσει μια μικρή προσπάθεια ανασύνταξης της φυλής στην Κρύα Βρύση Πέλλας, υπό την καθοδήγηση της Αμάλθειας.
Πώς ήταν τα πρόβατα του Ρουμλουκιού
Η μορφολογία της φυλής αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητάς της. Πρόκειται για ζώα μεσαίου μεγέθους, με χαρακτηριστική λεπτή ουρά και ομοιόμορφο σωματότυπο.
Όλα τα αρσενικά φέρουν κέρατα, ενώ τα θηλυκά είναι ακέρατα – μια ιδιαιτερότητα της φυλής. Το κεφάλι είναι μέτριου προς μεγάλου μεγέθους, με ελαφρώς κυρτή μύτη και οριζόντια αυτιά. Τα άκρα είναι στιβαρά, κατάλληλα για μετακίνηση σε πεδινά και ημιορεινά εδάφη.
Το μαλλί τους καλύπτει σχεδόν όλο το σώμα, εκτός από το κεφάλι, τα πόδια και συχνά την κοιλιά. Το χρώμα τους είναι κυρίως λευκό, με κάποιες στικτές κηλίδες, ενώ απαντώνται και ζώα σκούρας ή καστανοκόκκινης απόχρωσης.
