Σε εφιαλτικά επίπεδα διαμορφώθηκε η ύφεση της οικονομίας τόσο στο δ΄ τρίμηνο του περασμένου έτους όσο και συνολικά το 2020, με την αγωνία του οικονομικού επιτελείου να εστιάζεται στο 2021, το οποίο ήδη ξεκίνησε αρνητικά με την αγορά να βρίσκεται σε lockdown.
Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, το ΑΕΠ του δ' τριμήνου του 2020, παρουσίασε μείωση κατά 5,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019, ενώ σε σύγκριση με το γ΄ τρίμηνο του 2020, το ΑΕΠ παρουσίασε αύξηση κατά 2,7%.
Συνολικά, η ύφεση της οικονομίας το 2020, διαμορφώθηκε στο -8,2% που είναι η χειρότερη επίδοση στη μεταπολεμική περίοδο.
Ειδικότερα, το ΑΕΠ το 2020 σε όρους όγκου ανήλθε σε 168,5 δισ. ευρώ έναντι 183,6 δισ. ευρώ το 2019 παρουσιάζοντας μείωση κατά 8,2%. Το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές το 2020 ανήλθε σε 165,8 δισ. ευρώ έναντι 183,4 δισ. ευρώ το 2019 παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,6%.
Η κατάρρευση της οικονομίας το 2020, οφείλεται κυρίως στον τουρισμό ο οποίος κατέγραψε απώλειες εσόδων ύψους άνω των 14 δισ. ευρώ.
Πάντως η έκταση της ύφεσης του 2020, είναι μικρότερη των εκτιμήσεων του υπουργείου Οικονομικών, καθώς ο στόχος ήταν η ύφεση να φτάσει στο 10,5%. Για το 2021 ο στόχος είναι να γυρίσει η οικονομία σε ανάπτυξη της τάξης του 4,8%, αλλά πρόκειται για φιλόδοξο στόχο, καθώς το 2021 ξεκίνησε με καραντίνα στο πρώτο τρίμηνο ενώ υπάρχουν αβεβαιότητες για τη συνέχεια.
Το πιο σημαντικό στοίχημα είναι ο τουρισμός, κατά πρώτο λόγο και η κατανάλωση των νοικοκυριών, αλλά σε κάθε περίπτωση όλα αυτά προϋποθέτουν υποχώρηση της πανδημίας.
Η οικονομία βρέθηκε σε ύφεση όλα τα τρίμηνα του 2020, καθώς στο α’ τρίμηνο το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,4%, στο β΄ τρίμηνο κατά 15,6%, στο γ΄ τρίμηνο η μείωση διαμορφώθηκε στο 9,4% και στο δ΄ τρίμηνο επιβραδύνθηκε στο -5,9%.
Από τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτουν τα ακόλουθα:
Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη παρουσίασε μείωση κατά 2,2% σε σχέση με το 4 o τρίμηνο του 2019.
Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 1,6% σε σχέση με το 4 o τρίμηνο του 2019.
Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 13,4% σε σχέση με το 4 o τρίμηνο του 2019.
Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 13,6%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 55,4%. o Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 9,5% σε σχέση με το 4 o τρίμηνο του 2019.
Οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 2,0% και οι εισαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 30,9%.
Τριμηνιαίες μεταβολές
Η συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά 1,4% σε σχέση με το 3 o τρίμηνο του 2020.
Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 1,0% σε σχέση με το 3 o τρίμηνο του 2020.
Oι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν αύξηση κατά 31,8% σε σχέση με το 3 o τρίμηνο του 2020.
Οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 4,9%, ενώ οι εξαγωγές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 10,3%.
Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών παρουσίασαν μείωση κατά 3,6% σε σχέση με το 3 o τρίμηνο του 2020.
Οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 1,2%, ενώ οι εισαγωγές υπηρεσιών μειώθηκαν κατά 9,9%.
H παράταση και αυστηροποίηση του lockdown, που συμπληρώνει 4 μήνες στην Ελλάδα (από τις αρχές Νοεμβρίου), σε συνδυασμό με τον αργό ρυθμό εμβολιασμών και την επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων, ενέτειναν την απαισιοδοξία των Ελλήνων καταναλωτών για την πορεία της οικονομίας, καθώς δεν βλέπουν «φως στο τούνελ».
Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, τον Φεβρουάριο, 74% των καταναλωτών (από 71% τον Ιανουάριο) προέβλεψε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας το επόμενο 12μηνο. Οι Έλληνες παρέμειναν και τον περασμένο μήνα στην πρώτη θέση της κατάταξης ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ και με σημαντική διαφορά από εκείνους των χωρών που ακολουθούν.
Ειδικότερα, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης υποχώρησε τον Φεβρουάριο και διαμορφώθηκε στις – 46,2 (από –43,2) μονάδες, επίπεδο που παραμένει πολύ χαμηλότερο εκείνου πριν ένα χρόνο (-4,8 μονάδες). Η νέα επιδείνωση των επιδημιολογικών δεδομένων, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση των ήδη εκτεταμένων περιοριστικών μέτρων, ύστερα από ένα τρίμηνο εφαρμογής τους, θεωρούνται οι βασικές αιτίες της υποχώρησης των προσδοκιών των νοικοκυριών. Η ένταση και η διάρκεια των μέτρων εκτιμάται πως θα αποτελέσουν τους πλέον καθοριστικούς παράγοντες της τάσης του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης στους επόμενους μήνες.
Κατόπιν της νέας πτώσης του δείκτη, οι Έλληνες καταναλωτές παραμένουν στην πρώτη θέση στην κατάταξη ως προς τους περισσότερο απαισιόδοξους καταναλωτές στην ΕΕ, με διαφορά από εκείνους στις χώρες που έπονται. Την Ελλάδα ακολουθούν η Κύπρος και η Βουλγαρία, με -31,8 και -30,9 μονάδες αντίστοιχα. Στην τέταρτη θέση βρίσκονται οι καταναλωτές της Σλοβακίας, με -28,3 μονάδες, ενώ την πεντάδα κλείνει η Πορτογαλία με -28,0 μονάδες. Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης βρέθηκαν εκ νέου η Σουηδία (+4,9) και η Δανία (+2,5), με τις θετικές τιμές των δεικτών τους να συνεπάγονται μικρή αισιοδοξία από τους καταναλωτές αυτών των χωρών. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -15,7 μονάδες στην ΕΕ και στις -14,8 μονάδες στην Ευρωζώνη αντίστοιχα. Ανοδική τάση εμφάνισαν τον Φεβρουάριο 13 χώρες. Αναλυτικά:
● Οριακή υποχώρηση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προηγούμενους 12 μήνες εξασθένισαν οριακά τον Φεβρουάριο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -34,9 (από -34,3) μονάδες. Το 45% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 2% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -11,2 και -12,1 μονάδες αντίστοιχα.
● Οριακή βελτίωση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών
Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκαν οριακά τον Φεβρουάριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -34,5 (από -35,0) μονάδες. Το 41% (από 44%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 5% (από 4%) προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -4,3 και -3,6 μονάδες αντίστοιχα.
● Χειροτέρευση προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας
Ο δείκτης των προβλέψεων των νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο παρουσίασε μικρή υποχώρηση τον Φεβρουάριο και διαμορφώθηκε στις -66,0 (από -61,7) μονάδες. Το 74% των καταναλωτών (από 71%) συνεχίζει να προβλέπει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, έναντι του 13% το οποίο αναμένει σταθερότητα. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -31,6 και -26,9 μονάδες αντίστοιχα.
● Αισθητή υποχώρηση της πρόθεσης για μείζονες αγορές
Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) υποχώρησε σημαντικά, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις - 49,5 (από -41,8) μονάδες. Το 59% των καταναλωτών (από 47%) προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 4% (από 5%) αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -15,7 μονάδες στην ΕΕ και στις -16,8 μονάδες στην Ευρωζώνη.
● Μικρή εξασθένιση της πρόθεσης για αποταμίευση
Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε ελαφρώς τον Φεβρουάριο, καθώς διαμορφώθηκε στις -58,6 μονάδες (από -57,2). Το 77% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 22% τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +6,8 μονάδες στην ΕΕ και στις +6,1 μονάδες στην Ευρωζώνη.
● Σημαντική επιδείνωση στις προβλέψεις για την ανεργία
Ο δείκτης πρόβλεψης για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες ενισχύθηκε αισθητά τον Φεβρουάριο, στις +73,0 μονάδες, από +64,1 τον Ιανουάριο. Το ποσοστό των νοικοκυριών που προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας ενισχύθηκε στο 83% (από 80%), με το 5% των ερωτηθέντων να αναμένει ελαφρά μείωσή της. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις +48,5 και +49,4 μονάδες.
● Μικρή υποχώρηση του ποσοστού που «μόλις τα βγάζει πέρα»
Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» υποχώρησε ελαφρά, στο 57% (από 59%), ενώ ήταν αμετάβλητο στο 8% το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ αποτελούν το 27% του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» κυμάνθηκε και πάλι στο 6-7%.
